77 yıllık rüya gerçek oluyor
Alman arkeolog Greg Bartley Von Der Osten'in 77 yıllık rüyası gerçek
oluyor. Von Der Osten'in Türkiye'nin gerçek bir arkeolojik envanterinin çıkarılmasına
ilişkin 1926 yılında açıkladığı rüyasını, Oğuz Tanındı başkanlığındaki
gönüllü bir ekip gerçekleştiriyor.
Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi (TAY) adı altında biraraya gelen
ekip, Anadolu topraklarındaki tüm uygarlıklardan günümüze kalan arkeolojik
yerleşim yerlerini tek tek belgeliyor.
Çalışma tamamlandığında Türkiye, eski taş çağından Osmanlı dönemine
kadar bir çok uygarlığa evsahipliği yapmış bütün yerleşim yerlerine ilişkin
bilgilerin yer aldığı muhteşem bir veri havuzuna sahip olacak.
Profesör M.J. Breasted'in öğrencisi Von Der Osten, 1926 yılında hocasına,
"Anadolu'da uzun, geniş bir arkeoloji seyahati yapmak, diğer
arkeolog-seyyahların gördüklerini yeniden görmek, yazdıklarını tahkik
etmek, söylediklerini yeniden tevsik etmek, görmeden geçtikleri üzerinde
durmak, sonra, gitmedikleri, görmedikleri sahalar, harabeler ve eserleri
ziyaret ve tespit etmek" kısacası arkeolojiyi ilgilendiren herşeyin
bilançosunu çıkarmak istiyordu.
Von Der Osten'in bu rüyasından yola çıkan TAY Projesi ekibi, kültürel
emanetlerin korunması ve tahribatın önlenmesi için "önce
belgeleme" ilkesiyle 1993 yılında çalışmalarına başladı. Kişisel
çabalar ve oldukça sınırlı olanaklarla yürütülen ve türünün tek örneği
olan proje ile ilk kez Türkiye'deki arkeolojik yerleşim yerleri, höyükler, tümülüsler,
anıtlar, mezarlıklar ve ören yerleri belgelenecek.
Proje sonucunda, Anadolu'daki Paleolitik Çağ (Eski taş çağı), Neolitik
Çağ (Cilalı Taş Çağı), Kalkolitik Çağ (Bakır Taş Çağı), İlk Tunç
Çağı, Orta Tunç Çağı, Son Tunç Çağı, Demir Çağı (Asur, Hitit,
Urartu, Frig, Lidya vd.), Hellenistik Dönem, Roma Dönemi, Bizans Dönemi, Selçuklu
Dönemi ve Osmanlı dönemine ait arkeolojik yerleşim yerlerine ilişkin bütün
bilgi ve belgeler 12 ayrı CD'de toplanacak. Böylece, arkeologlara, tarihçilere,
yakın bilim dallarındaki araştırmacılara yönelik bilimsel bir başvuru
kaynağı niteliğindeki bir "veri havuzu" hazırlanmış olacak.
TAY Projesi kapsamında ilk dosya 1996 yılında Paleolitik/Epipaleolitik Çağlar'la
ilgili olarak yayınlandı. 1997'de Neolitik Çağ, 1998'de Kalkolitik Çağ yayınlanırken,
2002 yılında İlk Tunç Çağını kapsayan dosya hazırlandı. Söz konusu
dosyaları, Demir Çağı, Hellenistik, Roma, Bizans ve diğer dönemler
izleyecek.
Projenin diğer bölümünü oluşturan TAY Keşif Gezisi kapsamında ise
uzman bir ekip, Anadolu ve Trakya'nın tüm bölgelerini sistemli biçimde dolaşarak,
bugüne kadar yapılmış yüzey araştırma alanları, kazı ve buluntu
yerlerini, çağdaş teknolojiler kullanarak bilgisayar donanımlı keşif araçları
ile tarıyor.
Dört yıl sürmesi planlanan bu araştırmada, koordinat, ölçüm,
haritalama, fotoğraf ve film çalışmaları yapılırken, mevcut bilgilerin doğrulanmasının
yanı sıra yeni yerler de belgeleniyor.
Dünya
|