|
Gökdelen değil yaşam dikin
New Yorklular, 19. yüzyılda inşa edilmiş küçük evleri ve Avrupa tarzı
küçük sokakları olan Güney Manhattan ruhunun yeniden canlanmasını ve
70'li yılların hatalarının tekrarlanmamasını istiyor: "Gökdelenleri
keşfedenlerin mimariye hâlâ yeni fikirler getirebileceğini dünyaya gösterelim.'
11 Eylül'de binlerce insanın yaşamını yitirdiği terör saldırılarının
hedefi olan New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin ikiz kuleleri yeniden yükselecek.
Amerika, kulelerin yerine yeni bir yerleşim merkezi inşa etmeyi düşünüyor.
Le Figaro Magazine bu haftaki sayısında, bu tasarının yol açtığı polemiğe
yer veriyor.
Kulelerin yerine yapılacak binaların maketleri New Yorkluların akınına uğradı
uğramasına ama bu projeler, 11 Eylül'de yakınlarını, işlerini kaybeden ve
günlük hayatı felce uğrayan New York halkının tepkisini çekti.
New Yorklular artık yükseklik rekorları kıran dev gökdelenler istemiyor.
Hiç kimse 11 Eylül'de yaşanan korkuyu ve devamını unutmadı: "Canal
Street'in güneyindeki kapalı ve ıssız sokakları, polis kontrolleri, sürekli
tedirginlik, kapalı mağazalar, yıkılmış evler, ölüm korkusu."
Bazıları yakınlarını, bazıları işlerini kaybetti. Ve hiçbiri
Manhattan'ın güneyinin geleceğinin onlara danışılmadan bürokratlar ve
politikacılar arasında kararlaştırılmasını kabul etmek istemiyor. Geçen
günlerde binlerce New Yorklu seslerini duyurabilmek için bir araya geldi. Halkın
ortak isteği şuydu:
''İkizlerin yerine 11 Eylül saldırısında hayatını kaybedenlerin anısına
kule heykeli olan bir anıt mezar, kültür merkezi, müzesi olan bir yerleşim
merkezi kurulması.''
New Yorklular, 19. yüzyılda inşa edilmiş küçük evleri ve Avrupa tarzı
küçük sokakları olan Güney Manhattan ruhunun yeniden canlanmasını ve
70'li yılların hatalarının tekrarlanmamasını istiyorlar.
Peki şimdi ne olacak? Son sözü kim söyleyecek? Bu bölgenin geleceği,
farklı alanlarda birçok kuruluşun elinde. Öncelikle New York ve New Jersey
eyaletleri, kulelerin arsası ve taşımacılık altyapısı üzerinde ortak bir
güce sahip.
Bir diğer güç ise felaketten birkaç hafta önce İkiz Kuleleri doksan
dokuz yıllığına kiralayan pazarlamacı Larry Silverstein ve Westfielb
ticaret merkezlerinin başkanı Frank Lowy. Onların rolü, sigortadan alacakları
tutara bağlı olacak. Eğer yıkım, tek bir suikast olarak kabul edilirse 3.5
milyar dolar, yargıçlar tarafından iki saldırı tezi kabul edilirse paranın
iki katını alacaklar. Üçüncü yardımcı olay ise federal hükümetin 15
milyar dolarlık çevre ve altyapının inşa edilmesi için yardımda bulunma sözü.
İncelemeler ve tereddütler içinde geçen on beş ay sonunda teklif edilen
projeler, esas soruna cevap veremiyor.
New York halkı, ''Kapitalizmi ve kibrimizi unutalım'', ''Gökdelenleri keşfedenlerin
mimariye hâlâ yeni fikirler getirebileceğini dünyaya gösterelim'' diyerek gün
geçtikçe seslerini yükseltiyor.
Cumhuriyet
|
