Selçuk’ta yeni bir müze
kuruluyor
İzmir’in Selçuk İlçesi’ndeki tarihi Tekel binası restore edilerek
‘Ege Tarım, Ekoloji ve Dokumacılık’ Müzesi haline getiriliyor.
Efes Müzesi Arkeologu Cengiz İçten, Tekel’in yeniden yapılandırılması
çalışmaları kapsamında kapatılan tarihi eser niteliğindeki binanın, Kültür
Bakanlığı’na devredildiğini ve titiz bir onarımdan geçirilerek, restore
edildiğini söyledi.
‘Ege Tarım, Ekoloji ve Dokumacılık Müzesi’ olarak hizmet verecek
binanın, tarım kültürlerini yansıtma gibi önemli bir görev üstleneceğine
dikkati çeken İçten, şöyle konuştu: “19. yüzyılda acı hatıralar bırakan
Reji İdaresi binasında, Antik Çağ’dan günümüze tarım anlatılacak. Müzede,
çevrede yetişen pamuk, tütün, zeytin ve incir gibi tarım ürünlerinin geçirdiği
evreler ve yetiştirilme şekilleri sergilenecek. Bunun dışında eski çağlardan
günümüze kadar tarımla ilgili aletlerin gelişimini gösteren sergilemeler
de yapılacak. Restorasyon çalışmaları Kültür Bakanlığı tarafından yapılan
müzenin ziyarete hazır hale getirilmesi için Efes Müzesi elemanları ve Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyeleri, malzeme tespiti ve sergileme
çalışmalarına, program dahilinde devam ediyor.”
Komisyon çalışıyor
Öte yandan, müzede sergilenecek eserleri tespit eden komisyon, EÜ Ziraat Fakültesi
Tarla Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Seval Sekin başkanlığında
çalışmalarını sürdürüyor. Komisyon ilk toplantısında, binanın nasıl
kullanılacağını belirledi. Buna göre, binanın zemin katında idari bölümlerin,
birinci katta üzüm, zeytin, incir, tütün, narenciye ve tahıl gibi tarım ürünlerinin,
ikinci katta ise dokuma ürünlerinin müzecilik anlayışına uygun
sergilenmesi kararı alındı.
19. Yüzyılda korku saçtı
Müze haline getirilecek tarihi Tekel binasının öyküsü ise şöyle: “19.
yüzyıl sonunda Osmanlı Maliyesi’nin iflasını ilanından sonra, Osmanlı’dan
alacaklı olan yabancı devletler, Düyunu Umumiye İdaresi’ni kurup, tütün,
içki gibi vergi gelirlerini alacaklarına karşılık tahsil etmeye başladılar.
Bu idareye bağlı zamanın Tekel’i (Tütün Rejisi) imparatorluk genelinde tütün
ekim ve üretimini kontrol için, sayısı 20 bine ulaşan atlı kolcu teşkilatı
kurdu. Bu kolcular, tütünü İdare’ye teslim etmeyen köylülere ağır baskı
uyguladılar. Kolcuların, Anadolu’nun çeşitli yerlerinde, günümüzün
Jandarma teşkilatı gibi karakolları vardı. Söz konusu bina da Selçuk ve çevresindeki
tütün üretimini kontrol eden kolcuların kışlası olarak 1890’lı yılların
başında yapıldı. Anadolu köylüsünün hafızasında acı hatıralar bırakan
Reji İdaresi, Cumhuriyet’in ilanından sonra kaldırılırken, yerine günümüzün
Tekel İdaresi kuruldu. Bina Tekel’e devredilince, 2 yıl öncesine kadar
Tekel binası olarak kullanıldı.”
NTVMSNBC
|