|
Irak’taki kütüphane yağmasının
bilançosu
 Kültür Bakanlığı Kütüphaneler
ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Irak’ta yağmalanan el yazmalarının bilançosunu
çıkardı.
Irak’taki 113 kütüphane’de 1494’ü Türkçe olmak üzere toplam 82
bin 258 el yazması bulunuyordu. İnsanlık tarihinin en önemli yazılı
kaynakları arasında yer alan Irak’taki binlerce el yazması, yüzlerce yıl
önce Moğol istilasında yağmalanan Bağdat kütüphanesindeki eserlerle aynı
kaderi paylaştı.
Türkçe el yazmalarının 1279’u Bağdat ve 4 bin 412’si ise Irak Ulusal
kütüphanesi’nde korunuyordu. Savaşın ardından yağmalanan Irak’ın 113
kütüphanesinde bulunan toplam 82 bin 258 el yazmasının son durumu
bilinmiyor. Savaştan önce 4 bin 412 nadir eserin korunduğu Irak Ulusal Kütüphanesi’nde
ayrıca 417 bin cilt kitap da yer alıyordu.
Bağdat'taki zengin kütüphaneler
Araştırmaya göre, Bağdat’ta bulunan 41 kütüphanede 1279’u Türkçe
olmak üzere toplam 53 bin 22 el yazması korunuyordu. Bağdat’taki kütüphaneler
arasında el yazmaları açısından en zengini ‘Saddam El Yazmaları Kütüphanesi’ydi.
Bu kütüphanede, 786’sı Türkçe olmak üzere toplam 40 bin 214 el yazması
yer alıyordu. Ayrıca Bağdat’taki Evkaf Kütüphanesi’nde 5 bin 147, Naji
Mahfuz Koleksiyonu’nda 662, Qadiriya Kütüphanesi’nde ise 1544 el yazması
korunuyordu.
Öte yandan Basra’daki 3 ayrı kütüphanede 10’u Türkçe olmak üzere 2
bin 114 eser yer alırken, Dohuk’daki bir kütüphanede 16, El Divaniye’de 2
ayrı kütüphanede 236, El Hilla’da 4 ayrı kütüphanede 86, Erbil’deki 2
kütüphanede 10’u Türkçe 50, Nasıriye’deki 3 kütüphanede 304,
Samarra’daki 2 kütüphanede ise 41 el yazması bulunuyordu.
Kerbela’daki 19 kütüphanede ise çoğunluğu fıkıh, kelam, Kuran, mantık,
felsefe, edebiyat, dil ve gezi konularında yazılmış Farsça ve Arapça 2 bin
337 el yazması yer alıyordu. Kerkük’teki 5 kütüphanede 23’ü Türkçe
toplam 117 yazma eser korunurken, Musul’daki 9 ayrı kütüphanede ise 135’i
Türkçe olmak üzere toplam 6 bin 810 yazma eser bulunuyordu. Necef’deki 17 kütüphanede
ise 20’si Türkçe toplam 12 bin 159 el yazması korunurken, Süleymaniye’deki
2 kütüphanede 17’si Türkçe toplam 4 bin 430 el yazması, El Samava’da
11, Saddam’ın doğduğu kent olan Tıkrit’te 28, El Zubayir’de ise 25 el
yazması yer alıyordu.
NTVMSNBC
|
