|
700 yıllık Selçuklu çinileri
bulundu
 Prof. Dr. Rüçhan Arık başkanlığında
Büyük Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılan Kubad Abad
sarayında gerçekleştirilen kazılarda, 13. yüzyıla ait zengin figürlü
500’e yakın çini bulundu.
Beyşehir Gölü’nün kıyısında yükselen ve bugün planı bilinen tek
Selçuklu Sarayı olma özelliğini taşıyan Kubad Abad’da bulunan 700 yıllık
zengin figürlü Selçuklu çinileri, Türk kültür tarihine ışık tutacak.
Yaklaşık 700 yıldır toprak altında bulunan sekiz köşeli yıldız ve haç
biçiminde üretilmiş çiniler arasında, yorgan altında yatan bir çifti
tasvir eden çini, özellikle dikkati çekiyor.
Prof. Dr. Rüçhan Arık, Milli Kütüphane’de gerçekleştirilen 25.
Uluslararası Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu’nda geçen yıl Kubad
Abad’da yapılan kazılar sonucu bulunan çinileri bilim dünyasına sundu.
Büyük Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad tarafından 1235-1236 yıllarında
yaptırılan sarayda gerçekleştirilen kazılar sırasında 500 kadar çiniyi
üst üste istiflenmiş olarak bulduklarını söyledi. Bu çinilerin muhtemelen
Sultanın beğenisine sunulmak üzere hazırlandığını ancak beğenilmediği
veya defolu oldukları için ayrı bir yere kaldırıldığını sandıklarını
anlatan Prof. Dr. Arık, çoğunluğu sekiz köşeli yıldız ve haç biçiminde
üretilmiş çinilerin mavi, mor, turkuaz ve beyaz renkli ve şeffaf sırlı
olduklarını söyledi.
Prof. Dr. Arık, çiniler arasında bitkisel motifli ve geometrik şekilli
olanların yanı sıra kuş, dağ keçisi, ördek, balık gibi hayvan motifli,
modern çizgili, masal kahramanlarını konu alan ve ilk kez karşılaşılan şekillerde
örnekler de bulunduğunu söyledi. Çiniler arasında bir çift başlı kartalın
da bulunduğunu belirten Prof. Dr. Arık, ayrıca yorgan altında yatan bir çifti
tasvir eden çininin de dikkati çektiğini kaydetti. Prof. Dr. Arık, çiniler
arasında ayrıca bağdaş kurup oturmuş, elinde kadeh, başak tutan saray
erkanı tasvirleri ve Uygur fresklerindeki prenslere benzeyen portreler de
bulunduğunu söyledi.
“Resim ve sanat alitesi çok iyi”
Çinilerden 100 kadarını Konya Müzesi’ne teslim ettiklerini belirten Prof.
Dr. Arık, şunları kaydetti:
“13,5 cm çapında, 1,5 kalınlığında olan çinilerin hamurları
kalitesiz fakat resim ve sanat kalitesi çok iyi. Çinilerdeki özellikle insan
figürleri, Konya’daki Kılıçarslan Köşkü’nün çinilerine benziyor.
Selçuklu çinilerindeki bezeme motifleri, özellikle figürlü örnekler, kökeni
Uygurlara dayanan bir resim sanatı geleneğinden güç almaktadır. İnsan figürlü
Kubad Abad çinileri, aynı zamanda kılık kıyafet ve bezemeleriyle Selçuklu
etnografyası için kaynak değerindedir.”
Prof. Dr. Arık, kazılarda ayrıca 1. Alaeddin Keykubad dönemine ait bir
bakır sikke ile 12’si gümüş 56 sikke ele geçtiğini söyledi.
Kazılar sonucunda yaklaşık 3,5 metre uzunluğunda bir de yazıt bulunduğunu
belirten Prof. Dr. Arık, yazıtın DTCF’de incelendiğini ancak eksik
harfleri nedeniyle henüz anlamını ortaya çıkaramadıklarını, yazıtta
herhangi bir tarih ve isim bulunmadığını kaydetti. Beyşehir Gölü’nün güneybatı
kıyısında bulunan Kubad Abad’da daha önce yapılan kazılarda da sarayın
temelleri ve bölümleri, sarayda kullanılan yapı malzemeleri, renkli camlar,
kürkler, alçı dekorasyonlar, cam sikke, seramikler ve çiniler bulunmuştu.
NTVMSNBC
|
