|
Memleket batıran ikiz kule
 Binanın dış cephesi için
alınan 'giydirme malzemesine' 9 trilyon lira fazladan ödeme yapıldı.
Binadaki 27 asansör için ise yaklaşık 10 trilyon lira harcandı.
Ankara'daki 'ikiz kuleler'in yapımına 1988 yılında başlandı. İnşaatın
bitirilmesi için bundan sonra da 60 trilyon lira gerekli. Üstelik binaların
hangi kurum tarafından ne amaçla kullanılacağı da belli değil
Türkiye'nin 'ikiz kuleleri' olarak bilenen Tekel'in Ankara'daki binaları
devletin nasıl soyulduğunu bir kez daha ortaya koydu. Halen inşaatı devam
eden ve tamamlandığında da ne amaçla ve hangi kurumca kullanılacağı
bilinmeyen ikiz kuleler için 15 yılda 220 trilyon lira ödendi. Binanın
tamamlanabilmesi için hâlâ 60 trilyon liraya ihtiyaç bulunuyor. Sık sık
karar değiştirilmesi nedeniyle maliyet artışının devlet kasasına zararının
en az 144 trilyon lira olduğu belirtildi.
TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu'nun bin 100 sayfalık raporunda,
Tekel'in Ankara'daki binasının 15 yıllık serüvenine yer verildi. Turgut Özal'ın
başbakanlığıda başlayan inşaat, Yıldırım Akbulut, Mesut Yılmaz, Tansu
Çiller, Necmettin Erbakan ve Bülent Ecevit hükümetleri boyunca sürdü. İnşaatla
ilgili öyküye raporda şöyle yer verildi: İkiz kuleler olarak bilinen
Tekel'in Ankara Başmüdürlük İdare ve Ambar Binası inşaatı 1988 yılı
yatırım programında yer aldı ve 14 milyar 61 milyon lira keşif bedelle
ihaleye çıktı. İşi yüzde 26.25 indirimle Ceylan İnşaat aldı. İhalede
Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatlarının uygulanacağı kabul edildi.
Bitim tarihi 1991 olarak belirlendi.
Ceylan İnşaat'a iki ihale
Tekel Genel Müdürlüğü'nün merkezinin Ankara'ya alınması gündeme gelince
söz konusu binanın inşaatına genel müdürlük binası olarak devam
edilmesine karar verildi. İnşaatın yüzde 30 oranında artışla
bitirilemeyeceği anlaşıldı ve genel müdürlük ihtiyaçlarına göre binanın
yapılması gerektiği gerekçesiyle Tekel Yönetim Kurulu yeniden ihaleye çıkılmasına
karar verdi. Tasfiye kararı alındığında bina inşaatının gerçekleşme
oranı yüzde 63 idi. İnşaat 264 milyar 500 milyon lira bedelle yeniden ihale
edildi. İhaleyi ise yine Ceylan İnşaat aldı. 1995 yılında ise binanın Başbakanlık
hizmet binası olarak kullanılmasına karar verildi. YPK'nın kararıyla ilave
ödenek tahsis edildi.Tekel'den de ilave işler ve tadilatlar için yönetim
kurulu kararı alınması istendi. Bu kapsamda 35 bin metrekarelik bina inşaatı
alanı 147 bin 500 metrekareye çıkarıldı. İşin Başbakanlık Hizmet Binası
olarak değiştirilmesi nedeniyle 1993 yılı birim fiyatlarıyla 1 trilyon 824
milyar liralık keşif artışı oldu. Bu artışın ilk keşfe oranı ise yüzde
779.23. 1997 yılında Tekel Yönetim Kurulu yapım ve ihale işlerinin yürütülmesi
için kuruluşun mevzuatının uygulanmasına imkân kalmadığını belirtip işin
Başbakanlık Müsteşarvekili başkanlığındaki komisyonca yürütülmesi
gerektiği kararını aldı.
Büyüklük de değişti
1997 yılının Ekim ayında Bakanlar Kurulu kararıyla Tekel Genel Müdürlük
binası projesinin hizmetlerinde kullanılmak üzere tadil edilerek inşaatın
yapımı konusunda Tekel'in görevlendirilmesine ilişkin daha önceki Bakanlar
Kurulu kararı yürürlükten kaldırıldı. Bu karar uyarınca Tekel Yönetim
Kurulu Kasım 1997'de aldığı kararda 1 trilyon lira olan 1997 ödeneğinin
675.7 milyarlık kısmının Başbakanlık Hizmet Binası yapımı için harcandığını
devam eden inşaat nedeniyle inşaat büyüklüğünün 63 bin 150 metrekareye
indirilmesi, işin isminin tekrar Ankara Başmüdürlük ve Genel Müdürlük
Binası olarak değiştirilmesi gerektiğini belirtti.
Keşif bedeli arttı
Eyüp Aşık'ın Tekel'den sorumlu Devlet Bakanı olduğu 1998 yılında Tarım
ve Köyişleri ve Çevre Bakanlıkları binaya talip oldu. Binanın bedeli
konusunda ilgili bakanlıklara devri için YPK'ya yazı yazıldı. YPK, Tekel'in
ihtiyacı olan 63 bin 150 metrekarelik inşaata bayındırlık birim fiyatlarıyla
gerçekleştirilmek üzere 147 bin 500 metrekare olarak devam edilmesi kararlaştırıldı.
1999'da aynı binaya Dışişleri Bakanlığı talip oldu. Ancak Tekel YPK kararını
değiştirme yetkisi olmadığını belirtti.
Tekel'in 15 Kasım 2002 tarihli yönetim kurulunda Özelleştirme Üst
Kurulu'nda inşaatın yeniden Başbakanlık hizmetinde kullanılmak üzere düzenlenmesinin
öngörüldüğü ve bunun Bakanlar Kurulu tarafından da benimsendiği
kendilerinin de bu doğrultuda çalışmalar yaptıkları ve hazırlanan
mukayeseli keşif neticesinde işin ilk keşfe göre yüzde 505 keşif artışıyla
tamamlanabileceği belirtilerek yüzde 27 ilave keşif artışıyla işe devam
kararı alındı.
19 asansöre özel fiyat
YPK kararında inşaatın Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatları ile gerçekleştirilmesi
öngörüldüğü halde faturalı özel birim fiyatları kullanılarak işe
devam edildi ve ödemeler bu fiyatlar üzerinden yapıldı. Faturalı fiyatlar
piyasadaki fiyatların birkaç kat fazlası alınarak uygulandı. Örneğin,
binaların ihtiyacı olan 27 asansörden 8'i Bayındırlık fiyatlarıyla alınmasına
rağmen 19 asansör özel fiyatlarla yapıldı. Asansörler için 7 milyon dolar
ödendi. Aynı şekilde dış cephe capao bonito (doğal) giydirme malzemesi alımlarında
da 9 trilyon 229 milyar lira fazla ödeme yapıldı. Aynı işin işçilik
bedeli için de 729 milyar lira fazla ödeme gerçekleştirildi. Meclis
Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu raporunun tespitlerine göre, söz konusu
ikiz kuleler için 2002 yılı sonu itibarıyla 220 trilyon lira ödendi. Binanın
tamamlanabilmesi için hâlâ 60 trilyon liraya ihtiyaç bulunduğu belirtilen
raporda, binanın 280 trilyon liraya mal olacağı vurgulandı.
En lüks sınıfta inşaat
Raporda 145 bin 500 metrekarelik işin Bayındırlık Bakanlığı'nca 2003 yılı
birim maliyetlerine göre en lüks sınıfta yer alan D grubu binalar için
uygulanan 922 milyon liralık fiyat esas alındığında bile toplam maliyetin
136 trilyon lira olacağına işaret edilerek devletin kasasından ikiz kuleler
için 144 trilyon lira fazladan para çıktığına vurgu yapıldı. Raporda,
Bayındırlık Bakanlığı'nın 2003 yılı birim fiyatlarına göre V. sınıfta
A grubu bakanlık binası yapıları metrekare birim fiyatı olan 558 milyon
liranın baz alınması durumunda inşaat maliyetinin 82 trilyon lira olacağı
ve bu durumda maliyet fazlalığının da 198 trilyon liraya çıktığına
dikkat çekildi.
Araştırılsın talebi
Raporda, alınan karar değişikliklerinin inşaatın maliyetinin artışına
sebep olduğu belirtilirken, "halen devam etmekte olan inşaatın tamamlanıp
tamamlanmayacağı, tamamlandığında da ne amaçla ve hangi kurum tarafından
kullanılacağı" konusunda belirsizlik olduğu belirtildi. İkiz kuleler
inşaatında sık sık karar değiştirilmesi nedeniyle yaşanan maliyetlerdeki
artışının siyasi sorumluluk kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine işaret
edilen raporda, konunun Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun koordinatörlüğünde
oluşturulacak bir komisyonca araştırılması, binanın gerçek maliyetinin
saptanması ve fazla ödemelerin tespit edilmesi halinde söz konusu miktarların
geriye alınması ve usulsüz ödemelere yol açanlar hakkında gerekli inceleme
ve soruşturmanın yapılması istendi.
Radikal
|
