Düğün Evi'nden Kültür
Merkezi'ne...Latife Hanım'ın Köşkü Ödül Kazandı
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin "tarihe saygı/yerel koruma ödülleri"
adıyla gerçekleştirdiği ödül programı çerçevesinde 'esaslı onarım dalı'
adaylarından Uşakizade Köşkü, 2003 yılı ödülünü kazandı. Bu yılın
Ödül Komitesi'nde: ·
- Ahmet Priştina, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı
- Hasan Topal, İBB İmar işleri Daire Başkanı
- Prof. Eti Akyüz, mimar-DEÜ Öğretim Üyesi
- Prof. Emel Göksu, mimar-DEÜ Öğretim Üyesi
- Doç. Ülker B. Seymen, mimar-İYTE Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Emel Kayın, mimar-DEÜ Öğretim Üyesi
- Tamer Başbuğ, mimar-Mimarlar Odası İzmir Şubesi Başkanı
- Tuncay Karaçorlu, mimar-Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Başkanı
Asıl Seçici Kurul üyeliklerinde ise,
- Prof. Meral Akurgal, arkeolog-DEÜ Öğretim Üyesi
- Prof. Gürhan Tümer, mimar-DEÜ Öğretimi Üyesi
- Prof. Numan Tuna, ODTÜ Öğretim Üyesi
- Doç. Emre Madran, mimar-ODTÜ Öğretim Üyesi
- Doç. Ülker B. Seymen, mimar-İYTE Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Şakir Çakmak, EÜ Öğretim Üyesi
- Ersin Pöğün, Y. Mimar görev aldılar.
1880'lerde, Latife Hanım'ın büyükbabası Sadık Bey tarafından yaptırılan
Uşakizade Köşkü, Ege mimarisinin özgün örneklerinden biri olmasının yanısıra;
Atatürk tarafından 1922'de karargah olarak kullanılmasının ardından,
Latife Hanım'la kısa süreli evliliklerine (1923-25) tanıklık etmiş olması
nedeniyle de özel bir anı değeri taşıyor.
Yapının kültürel amaçlı
kullanımına yönelik ilk projeleri 1991'de hazırlanıyor; uygulama ise
1998'deki Kurul onayının ardından başlayarak 2001 Haziran'ına kadar sürüyor.
Proje müellifi Ka.Ba Ltd'nin, uygulama kontrollüğünü de üstlendiği çalışma
sonucu müze ve kütüphaneye dönüştürülen köşk, büro-sergileme-servis işlevlerinin
yer aldığı müştemilat ve 1770m2 büyüklüğündeki yeni yapı grubunun
restorasyon sürecine dair kimi notlar şöyle:
- Köşkün özgün şeması tümüyle; güney-batısını çevreleyen müştemilatların
ise özgün olanların korunmasına özel önem verilmiş; niteliksiz yeni ekler
ayıklanmış ve program gereği yapılan yeni yapıda, eski ile yarışmayan
ancak uyumlu bir mimari yaklaşım benimsenmiş.
- Yeni yapıda resim-heykel atölyeleri, müzik ve bale odaları, 140 kişilik
çok amaçlı salon, 85 kişilik multi-vizyon salonu, fuaye, sergileme, ofisler
ve kantin yer alıyor. Kültür merkezine, okulun içindeki köşkten ve köşkün
arkasında (güney-doğusunda) kalan 141. Sokak'tan girilen yeni yapıdan ulaşılabiliyor.
- Köşkün altına inşa edilen "tonozlu galeri", köşkün önündeki
tören alanı ile, arkadaki yeni yapıyı birbirine bağlıyor. Köşkün arkasındaki
derin (yaklaşık 10 mt)eğim üzerine yerleşen yeni yapı ve müştemilatlar
ile ilişkiyi sağlayan taraça ve merdivenlere de yine bu galeriden ulaşılabiliyor.
- Köşk ve müştemilatların onarımı sırasında ortaya çıkan yağ küpleri,
mermer kurna ve hela taşları gibi buluntular, sergilenen objeler arasında yer
alıyor.
- Ön bahçede yer alan ve köşk ile yaşıt erguvan ağacının dalları ile içiçe
geçen özgün demir pergolanın onarımı için, ağacın askıya alınması
gerekmiş.
- Eksik ve kırık karo mozaiklerin tamamlanması için, İstanbul'da yaşlı
ustalar bulunmuş ve özel döküm mozaikler yaptırılmış. Özgün duvarların
sağlamlaştırılmasında en iyi sonucu vereceği belirlenen horasan harcı için
uygun harman tuğlası aranmış, bulunmuş ve bir köyün değirmeninde (tüm köyü
kırmızı toza bulamak pahasına) öğütülmüş.
Uşakizade Kültür Merkezi sayesinde İzmir'e, mimari açıdan özenli bir
restorasyon-yeni ek örneği kazandıran tasarım grubu Ka.Ba Ltd'i, yapımcı
Tatur AŞ'yi, işveren İzmir Özel Türk Lisesi'ni ve ödülüyle bu
nitelikteki çalışmaları yüreklendiren ve özendiren Belediye'yi kutlarız.
Aslı Özbay
|