Döşemenin dördüncü alt sistemini oluşturan
tavan, bir döşemeye alttan bakıldığında görünen kısımdır. Dolayısıyla
tavan sadece altı kullanılan mekanlar için geçerli bir kavramdır. Bir
tavan, döşemenin örttüğü mekandaki işlevlere, döşemenin taşıyıcı
sistemine ve malzemesine bağlı olarak ele alınmalıdır. Döşemenin taşıyıcı
sistemi, örttüğü mekanın açıklığına bağlı olarak değişik konstrüksiyon
sistemleri gerektirir. Taşıyıcı sistemi ve malzemesi ne olursa olsun altı düz
tavanlar, dekorasyon ve görünüm dışında fazla bir sorun oluşturmaz. Altı
düz olan ya da olmayan, döşemenin alt ve üst hacimleri arasında farklı
sorunların mevcut olduğu ya da alttaki mekan yönünden gerekli ve önemli bazı
düzenlemelerin yapılabilmesi asma tavan ile çözümlenebilir. Bu bağlamda
asma tavan yapılmasını gerektiren nedenler;
- akustik düzenleme,
- ısı yalıtımı,
- aydınlatma düzenlemesi,
- yangın uyarı ve yağmurlama sistemi yerleştirilmesi,
- tesisatın gizlenmesi,
- ısıtma-havalandırma sistemlerinin yerleştirilmesi,
- esnek tasarım olanağı şeklinde sıralanabilir. Bütün bu gereksinimlerin
karşılanmasında asma tavan mimarın elinde önemli bir araç olma niteliğine
sahiptir.
Tavan ve asma tavan kavramını bu sayılan sorunların
çözümü için bir araç olarak görmek yeterli değildir. Tavanın başka bir
önemli işlevi mimari mekan oluşumunda temel elemanlardan biri olmasıdır.
Özellikle asma tavanlar, insanların toplu halde yaşadıkları
ve kullandıkları toplantı ve konferans salonları, otel lobileri, bürolar,
terminal binaları, lokanta, gazino, hastahane, büyük mağazalar, spor
salonları, kapalı yüzme havuzları, metro vb. kamu yapılarında hem yukarıda
sıralanan işlevleri yerine getirmeye yönelik olarak, hem de mimari mekan oluşumunun
ana özelliklerinden birisi olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır.
Mevcut taşıyıcı sisteme sıva yapılması dışında
başka bir malzemenin aralıklı ya da doğrudan tespit edilmesi asma tavan diye
nitelenir.
Asma tavan konstrüksiyonları uygulanmaları yönünden
genel olarak ikiye ayrılır;
- Hazır Asma Tavan malzemesi ile oluşturulan Asma Tavanlar,
- Yerinde oluşturulan Asma Tavanlar
Bu iki uygulama dışında, her iki uygulamanın bazı
özelliklerine sahip asma tavanlar, karma asma tavan diye adlandırılabilir.
Kaynak:
Yapı Elemanı Tasarımında Malzeme
Nihat Toydemir, Erol Gürdal, Leyla Tanaçan
|