Yapı fiziği bağlamında yalıtım, arzu edilmeyen fiziksel etkilerin ya
da olayların bir taraftan diğer tarafa geçmesini engelleyen işlem ve
sistemlere verilen addır. Örneğin, suyun binaya girmesinin engellenmesi, ısı
enerjisinin içeri veya dışarı kaçmasının engellenmesi, gürültü kapsamındaki
seslerin engellenmesi, elektrik akımından korunmak üzere elektrik akımının
yalıtılması gibi işlemler bu kapsamda ele alınabilir. Ancak bu yalıtımın
gerçekleştirilebilmesi için yalıtkan denen özel malzemelere gereksinme vardır.
Bu özel malzemeler su yalıtımında bitüm emdirilmiş ve/veya plastik kökenli
malzemeler olabileceği gibi, ısı yalıtımını sağlamak için gözenekli
hafif malzemeler, ortam sesi yalıtımı için de birim-hacim ağırlığı yüksek
malzemeler olmalıdır.
Bazı hallerde ise, malzeme çok iyi bir yalıtkan olmakla birlikte (örneğin
hava), hareket halinde olduğu takdirde taşınım yoluyla ısı enerjisini
kolayca iletebileceği için, taşınıma engel olmak üzere, yani sistem düzeyinde
alınacak önlemlerle (örneğin, ısıcam) yeterli düzeyde yalıtım sağlanabilir.
Isı Tutucu Malzemeler:
Isı tutucu malzemelerin yapıda kullanılmaya başlanması 1950'li yıllardan
sonra, birkaç nedene bağlı olarak gündeme gelmiştir. Bu nedenlerin belki de
en önemlisi, yaşadığımız dünyadaki yenilenemeyen ve bilinen enerji
kaynaklarının gitgide azalması ve hatta 21. yüzyılın ortalarına doğru tükeneceğinin
ortaya çıkmasıdır. Diğer bir neden de, şehirleşmenin artmasına bağlı
olarak arsaların azalması, arsa maliyetlerinin artması ve binalarda faydalı
alanın büyütülmesi gereğidir.
Böylece yapı duvarlarının teknolojik ve yapısal gelişmeler sonucunda
incelmesiyle, eski yapıların kalın duvarlarının kendi bünyesiyle karşıladığı
fiziksel sorunlar, bu arada ısı yalıtımı, gündeme gelmiştir. Bu
nedenlerle, değişik zamanlarda yasa koyucu, ülkemizde de binalarda ısı yalıtımını
zorunlu hale getirmiştir. Yapıda kullanılan her malzeme, belli bir düzeyde
ısı yalıtımı yapsa da, özellikle ısı yalıtımı amacıyla kullanılacak
olan malzemelerde, kalınlığın azaltılabilmesi için ısı iletkenlik katsayısının
belli bir değerden daha aşağı olması zorunludur. Yapı fiziği açısından,
ısı iletkenlik katsayısının 0.1 W/m°C'den küçük olması yaygın kabul görmüş
bir ilkedir.
Yapılarda malzemelerin maruz kaldıkları sıcaklıkların alt ve üst sınırları
yaygın bir alanda -20°C ile +60°C arasmdadır. Soğuk bölgelerde alt smır
-50°C ye kadar, sıcak bölgelerde üst sınır 50-60°C'ye kadar çıkabilir.
Kaynak:
Yapı Elemanı Tsarımında Malzeme
Nihat Toydemir - Erol Gürdal - Leyla Tanaçan
|