|
Bilgisayarın kullanılacağı bir çalışma ünitesi
planlanırken, yapılacak işin türü ve ne sıklıkta bilgisayarın kullanılması
gerektiğinin bilinmesi gerekir. Bilgisayarla tasarım yapan bir kişiyle,
bilgisayara verileri giren bir kişinin veya bilgisayarı sadece bilgi almak için
kullanan birinin çalışma üniteleri birbirinden farklı düzenlenir. Uzun süreli
kullanımlarda monitörün yeri çok önemlidir.
Monitörle çalışırken en büyük sorun gözlerin
yorulmasıdır. Ergonomik olarak doğru düzenlenmiş bir çalışma ünitesinde,
monitörün pencereye göre yerleştirilmesi, planlamada çıkış noktası
olmalıdır. Ekrana doğru bakış açısının, pencereye ve yapay aydınlatmaya
paralel olması gerekir, bu da kullanıcıyı yaygın ışıktan dolayı oluşan
kamaşmalardan ve yansımalardan korumak için gereklidir. Işık kaynağı
kullanıcının tam önünde olmamalıdır, aksi takdirde ışık kaynağı kamaşma
kaynağı haline dönüşebilir. Oluşan kontrastan dolayı gözlerin
adaptasyonu zarar görür. Bakış alanı içinde (monitörün arka planı +
ekran= kafasını oynatmadan görebileceği alan) yüzeylerin kontrastlarının
oranı 1:3'ü geçmemelidir. Yan sınırlarda bu oran 1:10'a kadar çıkabilir
Sekil 3.7. Bakış Alanı Içinde
Kabul Gören Yüzeylerin Kontrast Oranları
a- 10:1 b- 1:3 c- 10:1
Mobilya Seçimi: Bilgisayarların bürolara girmesiyle geleneksel büro işlerine
göre üretilmiş mobilyaların ne olacağı sorunu yaşanmaya başlanmıştır.
Aynı mobilyaların bilgisayarla kullanımı mümkün değildir, çünkü:
- Bilgisayarla çalışan insanın ergonomik ihtiyaçları, geleneksel büro işine
göre farklıdır.
- Çalışma masasına konan bilgisayarla çalışma alanı çok daralır.
- Kablo karmaşası estetik olarak çok rahatsız edicidir.
- Kabloların ortada olması çok tehlikelidir.
Bilgisayarla eski mobilyaları kullanmak için bazı değişiklikler yapmak,
çalışma alanını baştan planlamak gerekmektedir. Çalışma masalarına takılan
haraketli tablalar masanın üzerinde yeni bir düzlem oluşturur, masada alan
kaybı önlenir, kablo kanalları sayesinde kabloların gizlenmesini sağlanır,
düşeyde ve yatayda hareket edebildikleri için monitörün ve klavyenin kişinin
optimum bakış açısına uygun olarak yerleştirilmesi sağlanır. Dinamik ve
ergonomik bir sandalye, printer için ek masa ve çalışma alanını sınırlayacak
bölücü elemanlarla, ergonomik boyutlara göre çalışma alanı yeniden
planlanır.
Ikinci bir çözüm bilgisayar sistemiyle çalışmaya yönelik üretilmiş
mobilyalarla çalışma ünitelerinin planlanmasıdır. Günümüzde mobilya üreticileri
bürolardaki organizasyonel ve teknolojik gelişmelere esnekçe uyum sağlayacak
standartlaşmış mobilya sistemleri üretmektedir. Mobilya sistemlerinin en büyük
avantajı ergonomik ve dinamik oluşlarıdır. Mobilyaların dinamikliği kişinin
antropometrisine ve yaptığı işe göre çalışma ünitesinin ergonomikliğini
sağlar.
Isveçli Ortopedi Profesörleri Alf Nachemsan ve Gunnar Andersson çalışma
ünitesinde kullanılacak sandalyenin özelliklerini belirlemişler:
- Sandalyenin sırtlığı artabilen açısıyla (120°ye kadar) beldeki
disklerin üzerine gelen basınç ve sırt kaslarının statik yorulması azalır.
- Ergonomik sandalyelerde, sırtlık omurganın kuyruk sokumundan, sırtta en azından
kürek kemiklerine kadar çıkmalıdır. Omuzlarda biten sırtlık daha sağlıklıdır.
- Eğim çalışma ve dinlenme pozisyonuna göre ayarlanabilir olmalıdır.
- Uzun süreli kullanımlarda, sandalye yastıkla desteklenmiş olmalıdır.
|
