|
Türkiye Kültür
Envanteri Projesi
TÜBA'nın Kültür Envanteri 2001 yılı Pilot Bölge
çalışmalarının sonuçları sunuldu.
Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) T.C. Kültür Bakanlığı'nın işbirliğiyle,
UNESCO ve Malta sözleşmelerini imzalayarak ülkece sorumluluğunu üstlendiğimiz
maddi kültür varlıklarımızın tahribini önlemek, korumalarını sağlamak
ve kültür mirasımızı yerine göre değerlendirerek, ekonomik bir zenginliğe
dönüştürmek amacıyla bir "Türkiye Kültür Sektörü (TÜBA-TÜKSEK)
Kültür Envanteri Seferberliği" başlatıldı.
TÜBA Kültür Sektörü girişimi iki büyük
ana bölümden oluşuyor. Birliğiyle ilişkili olan bu iki anabölümden
birincisi "Türkiye Kültür Envanteri" Projesi'dir. İkincisi ise kültür
mirasımızla ilgili olarak "Eğitim, Çağdaş Müzecilik, Restorasyon,
Mevzuatın İrdelenmesi ve Çağdaşlaştırılması, Bilgi Bankası-Enformatik,
Kültür Turizmi ve Kültür Sanayii" gibi alt bölümleri içeriyor.
TÜBA-TÜKSEK girişimi en az 10 yıllık bir çalışma
süresini öngörmektedir.
2001 yılında çeşitli üniversitelerin, ilgili kamu ve sivil toplum kuruluşlarının,
özellikle akademisyen ve uzmanların katkılarıyla TÜBA-TÜKSEK'in programı
çizilmiştir. Coğrafi Enformasyon Sistemine (GIS) uygun olarak hazırlanacak kültür
şekilde ele alınıyor.
Bel kemiğini teşkil eden Türkiye'de maddi kültür
mirasımızın sayı ve nitelik olarak belgelenmesini içeren proje ile amaçlanan,
arkeolojik, kırsal, kentsel mimari, etnografya, sözlü tarih vs. gibi
alanlarda, ayni yörede, birbirine koşut olarak zuman ekiplerce kültür
envanterinin çıkarılmasıdır. Bunlara 2002 yılından itibaren tarih ve
etno-botanik gibi alanların da katılması öngörülmekte.
2 pilot bölge
2001 yılında kültür envanterinin çıkarılması için deneysel olarak iki
pilot bölge seçilmiştir. Bu pilot bölgelerden biri Birecik-Suruç (Şanlıurfa),
ikincisi de Buldan (Denizli) olmuştur. Gene deneysel olarak pilot bölgelerde
yaklaşık 15-20 günlük sürelerle, uzmanların uzun uğraşlarla özel olarak
hazırladıkları envanter fişleri kullanılmıştır. Çeşitli üniversitelerden
akademisyenlerin katıldığı Birecik-Suruç pilot bölgesinde.
* Arkeolojik olarak, 15 günde 64 höyük, 25 yapılı mağara, 25 paleolitik
buluntu yeri, 24 düz yerleşme, 1 tümülüs, 12 mezar, mezarlık, türbe, 2
tarihi köprü olmak üzere çeşitli kültür varlıklarını kapsayan 182
arkeolojik buluntu yerinin;
* Kırsal mimari olarak Birecik ilçesinin tamamı, Suruç'un % 45'i taranarak,
87 mezra, 98 köy olmak üzere 185 yerleşmenin ve 232 yapının;
* Kentsel mimari olarak 16 günde Birecik ilçesinin % 40'ı taranarak 195
geleneksel yapının envanteri çıkarıldı;
* Bultan'da (Denizli) ise arkeolojik olarak 21 günde 147 buluntu yeri fişlendi;
* Kentsel mimari olarak 15 günde 36 yapı adası ve adalardaki sokak, meydan,
310 anıt belgelenerek, kısmen tescil edildi;
* Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü
(KEHAGEM) uzman ekibince 15 günde 400 etnografik eserin envanteri çıkarıldı.
* Sözlü tarih olarak Buldan, Kızılcabölük ve Tavas'ta toplam 50 kaynak kişi
ile görüşülmüş, toplumsal ve yerel bir tarih profili çıkarıldı.
Cumhuriyet - Bilim Teknik
|
