İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarihe Saygı/Yerel Koruma Ödülleri

İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarihe Saygı/Yerel Koruma Ödülleri
son başvuru tarihi:	25.08.2003	teslim tarihi:	25.08.2003
Registration deadline:		Submission deadline:

Yarışma Özeti(Summary):
Tarihe Saygı/Koruma Ödülleri, binlerce yıllık kültür geleneğinin biriktiği bir coğrafya üzerinde, bu uygarlıklara ait çeşitlenmiş ve farklılaşmış kültürel-mekansal mirasa hak ettiği saygının gösterilerek korunması; koruma bilincinin ve örneklerinin teşvik edilmesi; yerel koruma modellerinin geliştirilmesi; yöntem, ölçüt ve değerlerin özgünleştirilmesi; yerel inisiyatifin harekete geçirilmesi; tarihi çevreye ilişkin koruma bilinci taşıyan çaba ve eylemlerin özendirilmesi gerekliliğinden hareketle İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan, tarihi mirasa sahip çıkılması konusunda yerel yönetimlerin üslendiği sorumluluğun bilincini taşıyarak, ülkesel ölçekte yerel yönetimlere öncülük edilmesi ve ödül yoluyla taktir etme misyonunun kurumsallaştırılmasının hedeflendiği bir girişimdir.

Juri (Jury):
Ödül Komitesi Üyeleri:
- Ahmet Piriştina - İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı
- Hasan Topal - İ.B.B İmar İşleri Daire Başkanı
- Önder Batkan - İ.B.B. Tarihsel Çevre Ve Kültür Varlıkları Müdürü
- Prof. Dr. Eti Akyüz Levi - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Prof. Dr. Emel Göksu - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Doç. Dr. Ülker Baykan Seymen - Y. T. Enstitüsü Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Dr. Emel Kayın - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Tamer Başbuğ - Mimarlar Odası İzmir Şubesi Başkanı
- Tuncay Karaçorlu - Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Başkanı

Danışman seçici kurul üyeleri:
- Ahmet Piriştina - İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı
- Dr. Murat Katoğlu - İ.B.B. Başkan Danışmanı
- Oktay Ekinci - İ.B.B. Başkan Danışmanı
- Hasan Topal - İ.B.B İmar İşleri Daire Başkanı
- Önder Batkan - İ.B.B. Tarihsel Çevre Ve Kültür Varlıkları Müdürü
- Tamer Başbuğ - Mimarlar Odası İzmir Şubesi Başkanı
- Tuncay Karaçorlu - Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Başkanı

Asıl seçici kurul üyeleri:
- Prof. Dr. Meral Akurgal - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Prof. Dr. Gürhan Tümer - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Prof. Dr. Numan Tuna - O. D. T. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Doç. Dr. Emre Madran - O. D. T. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Doç. Dr. Ülker Baykan Seymen - Y. T. Enstitüsü Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Dr. Şakir Çakmak - Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Ersin Pöğün - Y. Mimar

Yedek seçici kurul üyeleri:
- Yrd. Doç. Dr. Hikmet Gökmen - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Dr. Funda Altışekiç Aysel - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Dr. Dürrin Sür - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi

Ödül Komitesi Üyeleri:
- Ahmet Piriştina - İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı
- Hasan Topal - İ.B.B İmar İşleri Daire Başkanı
- Önder Batkan - İ.B.B. Tarihsel Çevre Ve Kültür Varlıkları Müdürü
- Prof. Dr. Eti Akyüz Levi - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Prof. Dr. Emel Göksu - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Doç. Dr. Ülker Baykan Seymen - Y. T. Enstitüsü Öğretim Üyesi
- Yrd. Doç. Dr. Emel Kayın - D. E. Üniversitesi Öğretim Üyesi
- Tamer Başbuğ - Mimarlar Odası İzmir Şubesi Başkanı
- Tuncay Karaçorlu - Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Başkanı

Ödül Programı:
- Başvuru Başlangıç Tarihi: 11.06.2003
- Başvuru Bitiş Tarihi: 11.08.2003
- Jüri Toplantısı: 21.08.2003
- Sonuçları İlanı: 28.08.2003
- Ödül Töreni: 13.09.2003

İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarihe Saygı/ Yerel Koruma Ödülleri Şartnamesi:
Tarihe Saygı/Koruma Ödülleri, binlerce yıllık kültür geleneğinin biriktiği bir coğrafya üzerinde, bu uygarlıklara ait çeşitlenmiş ve farklılaşmış kültürel-mekansal mirasa hak ettiği saygının gösterilerek korunması; koruma bilincinin ve örneklerinin teşvik edilmesi; yerel koruma modellerinin geliştirilmesi; yöntem, ölçüt ve değerlerin özgünleştirilmesi; yerel inisiyatifin harekete geçirilmesi; tarihi çevreye ilişkin koruma bilinci taşıyan çaba ve eylemlerin özendirilmesi gerekliliğinden hareketle İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan, tarihi mirasa sahip çıkılması konusunda yerel yönetimlerin üslendiği sorumluluğun bilincini taşıyarak, ülkesel ölçekte yerel yönetimlere öncülük edilmesi ve ödül yoluyla taktir etme misyonunun kurumsallaştırılmasının hedeflendiği bir girişimdir.

1.Amaç
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki:
- Yapı ve çevrelerin tanıtılması,
- Bu yapı ve çevrelerin tarihsel-kültürel-sosyal kimlikleri ile bir bilgi kaynağı olarak görülmesi,
- Malzeme, teknik, cephe özellikleri, plan şeması, ek yapı, bahçe-yapı ilişkisi, peyzaj öğeleri, yakın çevresiyle etkileşimi, vb özgün mekansal niteliklerinin korunması,
- Tarihsel ( arkeolojik, kentsel, mimari ve sanatsal ) mirasın belgelenmesi, arşivlenmesi, incelenmesi ve yaşamını sürdürmesi ve kültürel sentezin geleceğe aktarılması,
- Bu yapı ve çevrelerin geleceğe aktarılması amacıyla onarımı, sağlıklaştırılması, iyileştirilmesi, yeniden işlevlendirilmesini sağlayanların belirlenmesi, tanıtılması ve özendirilmesi,
- Tarihsel mirası koruma faaliyetlerinin kamuoyunun gündemine taşınması ve kamuoyunun bu konuda doğru bilgilendirilmesinin sağlanması,
- Bilimsel ve mesleki kuruluşlarla yerel yönetimlerin, toplumsal örgütlerin ve kuruluşların birlikte çalışma ortamlarının hazırlanması,
- Toplumsal-kentsel ve yerel bir bilinç oluşturulması, amacıyla Tarihe Saygı/Yerel Koruma Ödülleri verilir.

2.Kapsam
Tarihe Saygı/ Yerel Koruma Ödülleri, her yıl, 9 Eylül ve onu takip eden hafta içinde açılan fotoğraf sergisi ile birlikte düzenlenir ve bu serginin açılış günü verilir. Jüri ödüle değer eser bulamazsa ilgili konuda ödül vermeyebilir.
Tarihe Saygı / Yerel Koruma Ödülleri, üç dalda verilir:

Kentli İzmirli Ödülü;
İzmir'deki 1950 sonrası apartmanlaşma süreci içinde, eski evini yıkmayarak koruyup, yaşatan ve kullanmayı sürdüren aileler arasında, evini olabildiğince en özgün şekliyle korumayı başardığı jüri tarafından belirlenen yaşlı aile bireyine verilir.

Bu ödül için öncelikle ''ödüle aday'' olmak ya da aday göstermek gerekir, jüri her yıl için en çok 3 eve ödül verebilir. Jüri, ödül alan evlerdeki olası bakım, onarım gereksinmelerine İzmir'li kültür ve sanat dostu sponsorlardan destek çağrısı yapabilir. Ödüle ait özel plaketler, ilgili evlerin girişine törenle asılır.

Jüri bu ödülle ilgili değerlendirmesinde, eski evin korunmasındaki mimari ve teknik başarısının ötesinde, söz konusu evi ''yıkmama'' yönündeki istem ve bilince öncelik verir. Bu açıdan, yapım " tescil " edildiği tarihten sonraki değil,önceki dönemine ait koruma süreci daha önem kazanmaktadır. Özellikle bulunduğu semtteki diğer eski evlerin yıkılıp, apartmana dönüştürüldüğü bir kentsel çevre içindeki bunun dışında kalabilen tavrın kutlanması; buna bağlı olarak da aynı tavrın mimari korumayla desteklenerek sergilenen bilinçli bir kültürel duyarlılığa teşekkür edilmesi, bu ödülün genel hedefidir.

Tek Yapı ve Tarihi Doku Ölçeğinde Başarılı Koruma Uygulamaları Ödülleri
Bu ödüller bitmiş bir yapısından dolayı mimara, düzenlenmiş bir tarihi doku adına şehir plancısına, ilgili uzmanlardan oluşan ekibe veya bir kuruma verilen ödüllerdir. Ödüllerin verilmesi için ortada bir eser olması gerekir. Bu kapsamda yapının sahibi, yükleyici ve tasarımcısına ödül verilir, İzmir Büyükşehir Belediyesi kendi uygulamalarıyla ödüle aday olamaz. Aday olacak yapıların mutlaka inşaat ruhsatı, koruma kurulu kararı ve oda vizesi bulunmalıdır. Tek yapı ve tarihi doku ölçeğinde başarılı koruma uygulamaları ödülleri üç dalda verilir:

B.1. Basit Onarım Ödülleri
Yapıların; ahşap, madeni, pişmiş toprak, taş, vb çürüyen ya da bozularak eksilen mimari öğelerinin, özgün biçimlerine uygun olarak aynı malzeme ile değiştirilmesi, bozulan iç ve dış sıvaların, kaplamaların, renk ve malzeme uyumu sağlanarak, özgün biçimlerine uygun olarak yenilenmesi; Kültür Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ilke kararları kapsamında tariflenen " basit onarım " uygulamalarıdır. Bu ödül, tek yapı ve tarihi doku ölçeğinde basit onarım kapsamında ele alınmış uygulamalara verilir.

B.2. Esaslı Onarım Ödülleri
Kültür Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ilke kararları kapsamında tariflenen yapının rölöveye dayanan restitüsyon ve/veya restorasyon projeleriyle diğer ilgili belgelerin içerikleri ve ölçekleri koruma kurulunca belirlenen müdahaleler;" esaslı onarım " uygulamalarıdır. Bu ödül, tek yapı veya tarihi doku ölçeğinde esaslı onarım kapsamında ele alınmış uygulamalara verilir.

B.3. Emek Ödülü
Bu ödül bitmiş bir yapıda veya düzenlenmiş bir tarihi dokuda gerçekleştirilen üretime emekleriyle katkıda bulunan usta ve/veya usta ekiplerine verilir.

Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıklarını Koruma Dalında Katkı Ödülü
Bu ödül, araştırma, yazı, makale, kitap, film, vb. bir ürün ile tarihsel çevre ve kültür varlıklarını koruma konusunu gündeme getiren, kamuoyunda bir tartışma zemini yaratan, ufuk açan kişi ve kuruluşları teşvik etmek için verilen duyarlılık ödülüdür. Bu dalda birden fazla ödül verilebilir.

3. Ödül Komitesi
Ödül Komitesi seçici kurul oluşumu ile organizasyondan sorumludur. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı, İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar İşleri Daire Başkanı, Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Müdürü, Üniversitelerin Restorasyon Ana Bilim Dalı Temsilcileri, Şehir Planlama Bölümü, İzmir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Temsilcileri, Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası Temsilcileri ödül komitesini oluşturacaklardır. Ödül Komitesi basın ve yayın yoluyla o yılki ödül programını duyurmaktan sorumludur.

4. Seçici Kurul Oluşumu
Danışman üyeler ve asıl üyelerden oluşur.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı, Başkan Danışmanları, İmar İşleri Daire Başkanı, Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Müdürü, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi Başkanı, TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Başkanı Seçici Kurul'un danışman üyeleridir. Görüşmelere katılır, oy kullanamazlar.

Asil üyeler yedi kişidir. Koruma konusunda başarılı çalışmalar yapmış bir mimar, bir şehir plancısı, bir restorasyon uzmanı; koruma konusunda akademik çalışmaları olan bir mimar, bir şehir plancısı, bir arkeolog, bir sanat tarihçisi asil üyeleri oluşturur. Seçici Kurul ihtiyaç duyduğu hallerde ayrıca danışman veya danışmanlara başvurabilir. Ödüllendirme kararı, asil üyeler tarafından alınır ve oy çokluğu ile belirlenir. İzmir'deki mimar ve şehir plancılarının ödüle aday olabilme olanağı kısıtlamamak için kent dışından seçici kurulu üyesi çağrılabilir.

5. Seçici Kurulun Çalışması
Seçici Kurul, Ödül Komitesi'nce sunulan ve Raportörlük'çe ön incelemeleri yapılan aday konuları, önceden belirlenecek günlerde toplanarak ve kesintisiz çalışarak karara bağlar. Kurul, toplantının ilk gündem maddesi olarak başkan seçer ve oturumları başkan yönetir. Kurul, asıl üyelerin tam sayısı ile toplanır. Eksik olduğunda yedek üye sırasıyla ve yetki ile katılır. Tam sayı yine sağlanamadığında, karar oturumu için yeterli katılım sayısı beş'tir. Aksi halde toplantı ertelenir.

6. Başvuru ve Sekreterya
Ödül Komitesi'nin basın ve yayın yoluyla verdiği ilana yapılacak şahsi başvurular raportörlere yapılacaktır. Raportörler başvuruda bulunanlara ödül yönetmeliğini ve aday başvuru formunu vereceklerdir. Ödül Komitesi'nin basın ve yayın yoluyla verdiği ilana yapılacak şahsi başvurular Raportörler veya e-posta yoluyla yapılabilir. Ödül Komitesi, Raportörlük ve Seçici Kurul çalışmaları Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Müdürlüğü'nün sekreterya hizmetleriyle gerçekleşecektir. Kişiler başkaları adına da başvurup aday gösterebilirler.

7. Raportörlük
Ödül Komitesi tarafından üç kişi olarak atanacaklardır. Raportörler resmi kuruluşlar, dernekler, meslek örgütleri, basın, ilçe belediyeler ve muhtarlarla ilişki kurar, aday adayı formlarını gönderir, bireysel başvuruları toplar. Bu yönetmelik ve usullerine uymayan başvuruları Seçici Kurul'a bir raporla sunar. Aday yapıları bir değerlendirme formatı hazırlayarak Seçici Kurul'a iletir. Raportörlük, Seçici Kurul çalışmalarında istenen bilgileri toplar, araştırmaları yapar. Ödül törenini organize eder, sergiyi düzenler. Katalog, broşür ve kitapçık gibi görsel malzemenin hazırlanması da raportörlerin sorumluluğundadır.

8. Sonuçların Duyurulması
Seçici Kurul tarafından açıklanan ödüller, sergi yeri ve günü basın yolu ile kamuoyuna duyurulur. Ödül alan eserlerin tanıtım kataloğu hazırlanır. O yılki ödül kapsamında tanıtım/değerlendirme toplantıları düzenlenir.