|
Yapı Denetimi Hakkında
Kanun Tasarısı
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da
tek katlı ve yapı inşaatı alanı 180 m2’yi geçmeyen müstakil yapılar
KHK kapsamı dışındayken, Yapı Denetimi Hakkında Kanun Tasarısında bu
istisna kaldırılmıştır.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da İl
ve İlçe Yapı Denetim Komisyonları varken Kanun Tasarısında bu komisyonlar
kaldırılmıştır.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da yapı denetim ücretleri, yapı
yaklaşık maliyetinin % 4’ü ila, % 8’i arasında belirlenirken, Tasarıda
denetim ücreti yapı yaklaşık maliyetinin % 3’ü olarak belirlenmiş ve yapım
süresi 2 yılı aşan yapılarda bu oranın her 6 ay için % 10 artırılması,
2 yıldan kısa sürede bitecek yapılar için de her 6 ay için % 5 azaltılması
esası getirilmiştir.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da Zorunlu Malî Sorumluluk
Sigortası varken, Tasarıda Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortası kaldırılmıştır.
Ödenmiş primler hak sahiplerine iade edilecektir.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da uzman mimar ve uzman mühendis
kavramı varken ve ilgili meslek odalarından uzmanlık belgelerinin alınması
zorunluluğu getirilirken, Tasarıda bu kavram yerine Denetçi Mimar ve Mühendisler
getirilmiş olup, nitelik ve deneyimlerinin neler olacağı yönetmeliğe bırakılmıştır.
Uzman mühendis ve mimar olma koşullarını belirleyen 601 sayılı KHK yürürlükten
kaldırılmıştır.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da pilot uygulama olarak 27 il seçilmişken,
Tasarıda uygulama yapılacak il sayısı 19’a indirilmiştir.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da yapı denetim kuruluşlarının
sermayelerinin en az % 51’inin uzman mühendis veya uzman mimarlara ait olması
hükme bağlanmışken, Tasarıda kuruluşların sermayelerinin nama yazılı
olması ve tamamının denetçi mühendis veya mimarlara ait olması esası
getirilmiştir.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da yalnızca Yapı Denetim Kuruluşları
ile bu kuruluşların uzman mühendis ve mimarlarına kusursuz sorumluluk
getirilmiş, proje müellifi ve yapı müteahhidine ise, kusurlarının kanıtlanması
halinde rucu edilebileceği ve yapının taşıyıcı sistemi için sorumluluk süresinin
10 yıl olacağı hükme bağlanmışken, Tasarıda yapı denetim kuruluşları,
denetçi mimar veya mehündisleri ile proje müellifleri, laboratuvar görevlileri
ve yapı müteahhitlerine, kusurları oranında sorumluluk getirilmiş, yapının
taşıyıcı sistemi için sorumluluk süresi on beş yıla çıkarılmıştır.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da yapı müteahhidine mühendis
veya mimar olmak kaydıyla şantiye şefi çalıştırma yükümlülüğü geliştirilmişken,
Tasarıda şantiye şefi çalıştırma yükümlülüğü, İmar Kanunu ile
uyumlu olması için kaldırılmıştır.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da yapı ruhsatı alınması sırasında;
yapı sahibi ile yapı müteahhidi, yapı müteahhidi ile şantiye şefi, yapı
denetim kuruluşu ile yapı sahibi arasındaki 3 adet sözleşme, malî
sorumluluk sigorta poliçesi ve primlerinin ödendiğine dair belgeler
istenirken, Yapı Denetimi Hakkında Kanun Tasarısında Malî Sorumluluk
Sigortasının da kaldırılması sonucu, ruhsat aşamasında, yalnızca yapı
sahibi ile yapı müteahhidi arasındaki sözleşme ve yapı denetim kuruluşunun
taahhütnamesi gibi az sayıda belge istenmektedir.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da KHK ile ceza hükümleri düzenlemek
mümkün olmadığı için, cezaî hükümler bulunmazken, Tasarıda yapı
denetim kuruluşlarının mimar ve mühendisleri ile deney yapan laboratuvar görevlilerine
ağır cezaî hükümler getirilmiştir.
595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında KHK’da Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği
ve Sigorta Uygulama Talimatı varken, Tasarıda
1. Yapı denetim kuruluşu ve laboratuvarların çalışma usul ve esasları,
2. Yapı denetim komisyonununun çalışma usul ve esasları,
3. Yapı denetim hizmet sözleşmesi ve hizmet bedellerinin ödeme esasları,
4. Siciller ile sicil raporlarının tutulması ve yapılara sertifika
verilmesine dair usul ve esaslara ilişkin konuların yönetmelikle düzenlenmesi
esası getirilmiştir.”
Şeklinde ifadelere yer verilmiştir.
Tasarının tümü üzerindeki görüşmelere müteakiben Tasarı ve gerekçesi
Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmesi kabul
edilmiştir.
Yapılan görüşmeler sonucunda;
Tasarının 1 inci maddesi;
Yapı maliyeti tanımında, karkas kısım ile taşıyıcı kısım tanımlamasında
bina içi ve bina dışı olarak ayrım yapılmasının yerinde olacağı,
Yapı Denetim Komisyonunun tamamının mimar ve mühendislerden oluşmasının
ve betonarme sistemler için on beş yıl sorumluluk süresi getirilmesinin
yetersiz olduğu,
Kooperatif ve müteahhitlerin kamuoyundaki intıbalarının çok kötü olduğu
ve bunun giderilmesi gerektiği,
Uygulamada müteahhidin sorumluluğunun yanında şantiye şefinin de sorumlu
olması gerektiği yönünde görüşler dile getirilmek suretiyle ve Tasarının
tümünün oylanmasından önce verilen önerge sonucu tekriri müzakere
edilerek kabul edilmesi sonucunda; birinci fıkranın proje denetimi yapılmadan
yapı denetimini yapmanın mümkün olmadığı; hatalı bir projeye dayalı yapılan
yapının denetlenmiş olsa bile hatalı olacağı gerekçesiyle “Bu Kanunun
amacı; can ve mal güvenliğini teminen, imar planına, fen, sanat ve sağlık
kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı
denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir:”
Şeklinde düzenlenmek suretiyle,
Tasarının 2 nci maddesi;
Komisyon üyesince yöneltilen; Tasarının, meslek odalarının meslekî
denetimini tamamen kaldırıp kaldırmadığı şeklindeki soruya Hükümet
temsilcisinin 3194 sayılı İmar Kanununda bu konuda hüküm bulunduğu, bu
denetimin kaldırılmasının ise 19 il ile sınırlandırıldığı yönünde
cevaplaması sonrasında aynen,
Tasarının 3 üncü maddesi;
İptal edilen 595 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Malî Sorumluluk
Sigortasının öngörüldüğü, ancak bu Tasarıda sigorta şirketlerinin
kusursuz sorumluluğu yüklenmek istememesi nedeniyle bulunmadığı, yeni mezun
inşaat mühendislerine imza yetkisi verilmek istendiği, bunun da sakıncalı
olduğu,
Sorumluluğu olmayan ancak sorumlu olan kişi yerine eş ve çocukların da
bu Madde ile kusursuz olarak sorumlu tutulmak istendiği, bunun sakıncalı olduğu
şeklinde görüşler ifade edilmek ve eş ve çocukların sorumluluklarını
ortadan kaldırmak ve Anayasanın mülkiyet hukukuna ilişkin hükümlerine aykırı
olduğu gerekçesiyle verilen önergenin kabul edilmesi sonucu dördüncü fıkra
değiştirilmek suretiyle,
Tasarının 4 üncü maddesi;
Komisyon üyesinin Tasarıda yapı denetim komisyonlarında büyükşehir
belediyeleri ve TMMOB üyelerine yer verilmediği şeklindeki görüşleri üzerine;
Hükümet temsilcisinin iptal edilen 595 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede sözkonusu
temsilcilere yer verildiği ancak uygulamaya bu temsilcilerin iştirak
etmedikleri şeklindeki beyanları üzerine aynen,
Tasarının 5 inci maddesi;
Hükümet adına yapılan açıklamalarda; 2001 yılı fiyatlarıyla yapı
denetim hizmetleri için yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet
bedelleri konusunda örnekler verilmek ve iptal edilen 595 sayılı KanunHükmünde
Kararnamede öngörülen bedellerden çok düşük olduğu şeklinde görüşler
belirtilmek suretiyle aynen,
Tasarının 6, 7 ve 8 inci maddeleri aynen,
Tasarının 9 uncu maddesi;
Birinci fıkrada görevi ihmal ve kötüye kullanma düzenlendiğinden; bu
kapsamın genişletilmemesi amacıyla ayrıntılı olarak yazılmasını
gerektirdiği ve Yapı Denetim Kurulu ile denetçi mimar ve mühendislerin eylem
ve işlemlerinden dolayı, 3194 sayılı İmar Kanununun fenni mesul için öngörülen
hükümlerine tabi olduğunun açıkça belirtilmesi amacıyla verilen önergenin
kabulü doğrultusunda değiştirilmek suretiyle,
Tasarının 10, 11, 12 ve 13 üncü maddeleri ile geçici 1, 2 ve 3 üncü
maddeleri ile yürürlük ve yürütmeye dair 14 ve 15 inci maddeleri
aynen,
Kabul edilmiştir. |
