|
"Türkiye Kıyıları
01" Sonuç Bildirgesi
Coğrafi, jeolojik, biyolojik, sosyal ve ekonomik acilardan değişiklikler gösteren
kıyı alanlarımızın, Ülkemiz ekonomik ve kültürel gelişmişliği,
insanlarımızın bugünkü ve gelecekteki refahları ve mutluluklari açılarından
büyük önem taşıdığının bilincinde olarak;
Özellikle son 20 yılda, bölgesel, ulusal ve yerel düzeylerde çeşitli çabalar
olmasına karşın kıyı alanlarımızın iyi yönetilmediğini, yanlis alan
kullanimlarinin ve kullanim celiskilerinin hem ekonomik gelismeye zarar
verdigini, hem de dogal kaynaklarin ve cevresel degerlerin korunmasini
guclestirdigini saptayarak;
Genelde kiyi alanlarimizin, ve ozellikle dogal, kulturel ve ekolojik onemleri
nedeniyle one cikan duyarli kiyi alanlarimizin yoneti icin, Ulkemizde bugun
cesitli araclar bulunmasina karsin bunlarin yeterince olumlu kullanilamamasindan
uzuntu duyarak;
Bu araclar arasinda bir cok yasal duzenlemelerin bulunmasina karsin bunlarin,
gerektigi gibi uygulanamadigini izleyerek;
Kiyi alanlarimizin iyi yonetilebilmesi icin gerekli veri ve bilgilerin ulke
genelinde yeterli olmaktan cok uzak,o mevcut bilgilere erisemenin de guc
olmasinin cok onemli bir sorun olusturdugunu bilerek;
Parlamento, hukumet, kamu yoneticisi, yerel yonetici ve genel halk olarak tum
duzeylerde, kiyi alanlarimizin iyi yonetilmesi ve korunmasi bilincinin zayif
oldugunu, ve bu bilincin olusmasina yonelik egitim etkinliklerinin yeterli
oladigini ve desteklenmedigini gorerek;
Biz, Turkiye'nin Kiyi ve Deniz Alanlari III. Ulusal Konferansi'na
katilan ve cesitli kesimleri temsil eden 150 nin uzerindeki katilimci,
asagidakilerin ivedilikle gerceklestirilmesinin gerekli oldugunda gorus
birligindedirler:
1. Kiyi alanlarinin dogal, kulturel, ve ekolojik ozellikleri, ulkemizin
kalkinmasi ve insanlarimizin refahi ve mutlulugu icin tasidigi onemi konu alan,
parlamenterlerden sokaktaki insana kadar her kesimi hedef alan egitim
programlarinin hazirlanmasi ve uygulanmasi, kamu kuruluslari ve ozel sektor
tarafindan desteklenmelidir. Sivil toplum orgutlerimiz, bilimsel kuruluslarda
gorevli uzmanlarla isbirligi yaparaktan, sozu edilen egitsel etkinlikleri
gerceklestirmede onemli gorevler ustlenebilirler. Ozel cevre koruma bolgeleri,
milli parklar gibi
ozellikle korunan kiyi alanlari "ziyaretci merkezleri" kurularaktan,
halkin egitimi ve biliclendirilmesinde cok onemli islevler gorebilir.
2. Ayrica, bugun icin ulkemizde bulunmayan dogal yasam muzeleri ve
akvaryumlar, ozellikle cocuklarin ve genel olarak tum halkin doga, kiyi ve deniz
kulturunun gelismesine, koruma bilincinin olusmasina onemli katkilar
saglayacaktir. Dogal yasam muzeleri ve akvaryumlar ayrica, turistler icin
aranilan ziyaret yerleri olma ozellikleriyle de yarar saglayacaktir.
3. Kiyi ve deniz alanlariyla ilgili uygulamalari olan kamu kuruluslarindaki
calisanlarin, surekli olarak konuyla ilgili hizmet ici egitimi alabilmeleri onem
tasimaktadir. Ulusal ve uluslararasi nitelikteki bilimsel toplantilar, bu egitim
icin cok yararli olanaklardir. Kamu kuruluslari, calisanlarinin bu tur
toplantilara katilmalarini ve katki yapmalarini tesvik etmeli, ve butcelerinde
bu amac icin yeterli odenek saglamalidir.
4. Kural olarak, ozel korunan alanlarin rekreasyon ve turizm amacli
kullanimlarindan olusan parasal kaynaklar tumuyle, bu alanlarin korunmasi ve
durumlarinin iyilestirilmesi amaclari icin kullanilmalidir. Bu nedenle bu
tur kiyi alanlarinin yonetimi, ilgili kuruluslarca protokoller yapilarak,
kurulus amaclari bu tur alanlarin korunmasi olan sivil toplum orgutlerine
verilmelidir.
5. Kiyi alanlarimizin ve buralardaki dogal kaynaklarimizin, katilimci bicimde
"yerinden yonetilmeleri"nin en akilci yaklasim oldugu, dunyadaki pek
cok ornekleriyle kanitlanmistir. Yerel yonetimlerin bu islevi
gerceklestirebilmeleri icin, yasal, orgutsel ve parasal acilardan
guclendirilmeleri gerekir. Dogal ve kulturel degerlerin ozellikle baski altinda
olduklari turizm bolgelerindeki belediyelerin parasal kaynaklarinin artirilmasi
icin, A.B.D ile birlikte pek cok Avrupa ulkesinde, konaklama ucretlerine
eklenerek toplanan, ve dogrudan yerel yonetimlere aktarilan "ziyaretci
vergisi" uygulamasinin ivedilikle ulkemizde de baslatilmasi dogru
olacaktir.
6. Kiyi alanlarimizin dogal, kulturel ve ekolojik ozellikleriyle ilgili
verilerin ve bilgilerin, butunsellik saglayan bir program cercevesinde
toplanmasi ve saklanmasi icin bir program baslatilmalidir. TUBITAK bunyesinde
bir "Kiyi Bilimleri ve Yonetimi" grubu ya da altgrubu olusturularak
gerceklestirilebilir bu projede, yerinde toplanan veri ve bilgiler yanisira,
uzaktan algilama yontemi de kullanilmali, elde edilen tum bilgiler ulke
capindaki bir cografi bilgi sistemine yerlestirilmelidir. Bu cabalarin bir yan
urunu olarak, Turkiye kiyilarinin bilinen tum ozelliklerini sergileyen
"kiyi atlaslari" nin hazirlanmasi, kiyi alanlarimizin iyi
yonetilebilmesi ve korunmasi dogrultusunda onemli yararlar saglayacaktir.
7. Hukumetin gundeminde oldugu bilinen hazine arazilerinin satisinin
gerceklesmesi durumunda, ekolojik acidan onem tasiyan kimi kiyi alanlarimizin
ozel mulkiyete gecmesi, kiyi alanlari yonetimiyle ilgili sorunlarimizi cok daha
ciddi boyutlara tasiyacaktir. Bu tur alanlarin kesinlikle satilmamasi, olumlu
bir secenek olarak koruma amacli sivil toplum orgutlerine kiralanmasi
onerilmektedir. |
