Türk mimardan yeni
ikiz kuleler
New
York en yüksek binası olan İkiz Kuleler’ini 11 Eylül’de kaybetti. Ama
bir Türk mimar şehrin tam ortasına yeni ikiz kuleler dikiyor. Mustafa Kemal
Abadan şu anda New York’ta yapımı devam eden ve 55’er katlı iki kuleden
oluşan dev bir kompleks olan AOL Time Warner Center’ın mimarı, Mustafa
Kemal Abadan İstanbul’da Robert Kolej’i bitirdikten sonra mimarlık okumak
için ABD’ye Cornell Üniversitesi’ne gitti. Okulu bitirir bitirmez
Skidmore, Owings & Merill adlı mimarlık şirketine stajyer olarak girdi. O
günden beri şirket için sayısız bina tasarladı.
44 yaşındaki Abadan bugün, 18 yıl sonra bu köklü şirketin 10 ortağından
biri.
Dünyanın dört bir yanında büyük projelerde SOM (İş hacmi açısından dünyanın
en büyük üç mimarlık şirketinden biri) adına çalışan Abadan,
Londra’daki ünlü Canary Wharf’un da mimarlarından..
Ama şimdi kariyerinin en önemli işi üzerinde çalışıyor. New
York’ta, Columbus Circle’da 2003 yılında açılması planlanan AOL Time
Warner Binası’nın projesi ona ait. 55’er katlı iki kulesi bulunan bu
binanın en büyük özelliği neredeyse gündelik hayatınızı içinden hiç
çıkmadan sürdürebileceğiniz bir kompleks olması. İçinde ünlü medya
grubunun merkezi haricinde bir lüks otel, spa, alışveriş merkezi, kültür
merkezi, kulüpler, apartman daireleri, ofisler, restoran ve otopark bulunuyor.
Mimari ışıklandırma uzmanı olan karısı Susan Brady ve 7 yaşındaki oğulları
Taner ile New York’ta yaşayan Abadan kariyerini bu şehirde sürdürmek
istiyor. "Türkiye’de bir mimar için olanaklar kısıtlı. Burada tüm dünyaya
açılabiliyorum. Bu Türkiye’de mümkün olsaydı tabii ki orada devam etmek
isterdim kariyerime" diyor.
Bu binayı kim yaptırıyor?
Arsa New York’un İ.E.T.T.’si olan M.T.A.’e (Metropolitan Transportation
Authority) ve onun uzantısı olarak da belediyeye ait. 1960’ların başından
beri burası bir kongre salonuymuş. Ama 80’lerde New York’un yeni bir
kongre salonu olduğunda burası kullanılmaz hale geldi. Arsa açık artırmaya
çıktı ve bir mimari yarışma açıldı. İhaleyi Related adında dev bir
gayrimenkul şirketi kazandı. Onlar bu işi, o zamanlar Time Warner olan AOL
Time Warner’ı bu projeye ortak yapmak için aldılar. Binanın büyük bir kısmı
AOL Time Warner’ın yeni genel merkezi olacak.
Tüm proje Abadan’a ait
Siz bu projeyi nasıl aldınız?
Biz daha önce bu proje üzerinde çalışmıştık. Yani yaklaşım avantajımız
vardı.
Projenin başmimarı mısınız?
New York’ta SOM için yaklaşık 400 mimar çalışıyor. Bunlardan 10’u
ortak ve ben de ortaklardanım. Bu projede üç ortak çalışıyoruz. Şirketin
yaş açısından en kıdemli ortağı başmimar sayılır. Fakat çizimlerin ve
tasarımın büyük bir kısmı bana ait. Proje üzerinde son üç senedir benim
yönettiğim 40-60 mimar çalışıyor. Benim ihtisasım da tasarım üzerine.
S.O.M.’in ortaklarından yalnızca dördünün ihtisası tasarım üzerine.
AOL Time Warner gibi dev bir şirket neden bu binaya taşınıyor?
Teknolojisi daha iyi olan bir makam arıyorlardı. CNN’in tüm New York stüdyoları
orada toplanacak. Ve tam arkasında tüm Central Park ve New York silueti gözükecek.
Bina içinde Ahmet Ertegün’ün adını taşıyan dünyanın en büyük caz
kulübü olacakmış. Doğru mu?
Evet. Şehir bu projeyi ihaleye açtığında bir ön şart koydu: Bu projeyi
kim yapacaksa, beraberinde bir kültürel merkez yaratacaktı. Zamanın belediye
başkanı Giuliani’nin yardımcılarının etkisiyle ünlü kültür merkezi
Lincoln Center’a burada bir yer ayrıldı. İçinde büyük bir konser salonu,
caz çalınacak daha küçük birkaç mekan var. Bunlardan biri Ahmet Ertegün’ün
yeri olacak.
11 Eylül’den sonra insanlar yüksek binalara temkinli yaklaşıyordur
herhalde...
Yıkılan İkiz Kuleler 110 katlıydı. New York’un ortalama gökdelen yüksekliği
50 kat civarında olduğu için bizimkiler en yüksek ya da en düşük olmuyor.
New York silueti içine çok düzgün oturuyor. Bu yüksekliğe yakın 10-15
bina var. Bu yüzden bir simge olarak ortaya çıkmamak gibi bir avantajımız
var.
Ünlü camiyi de o yaptı
Bugüne dek çalıştıklarınız arasında en gurur duyduğunuz proje Canary
Wharf mu?
O çok büyük bir proje ve çok insan çalıştı. Bu yüzden kişisel olarak
gurur duyduğum projeler başka... Columbus Center (AOL Time Warner binasının
ilk adı buydu) bunların başını çekiyor. Bir de 1980’lerin sonunda New
York’ta bir cami yaptık. Birleşmiş Milletler’e dahil olan müslüman ülkelerin
katkılarıyla ortaya çıkmış bir vakıf yaptırdı. Islamic Cultural Center
of New York (New York İslam Kültürü Merkezi) adlı bu caminin (Abadan
1987’de yaptığı bu cami ile Amerikan Mimarlar Odası Ödülü aldı. Bu ödülün
yanı sıra çeşitli binalarıyla üç kez Amerikan Mimarlık Ödülü ve
2002’de de yatırım bankacılığı devi UBS için yaptığı bina ile
Amerikan Mimarlar Enstitüsü’nden tasarım ödülü aldı) yapımında büyük
katkılarım var. Onunla da gurur duyarım. Bunlar dışında da önemli
projelere katılımım var. İki kıta, Antartika ve Avustralya hariç tüm kıtalarda
binalarım var.
Yeni gökdeleni Tokyo’da
Afrika’da var mı?
Mısır’da bir iş merkezi var.
İkiz kulelerin ardından çok büyük bir projeyi daha kazandınız. Bu nasıl
bir şey?
Bu yine bana ait çok büyük bir proje. Tokyo’da yine Columbus Center’a
benzer bir şey yapacağız. Fazla detayına giremiyorum. Çünkü daha alınması
gereken onaylar var. Yani şu sıralar çok memnunuz işlerimizden!
Türkiye’de binanız var mı?
Ben başka bir projede çalıştığım için dahil olamadım ama şirket olarak
İstanbul’da, Etiler’deki Maya kompleksi var, onu yaptık.
Ahmet Ertegün’ün adını taşıyan dünyanın en büyük caz kulübü bu
binada yer alacak
Yerin üstünde 55, altında ise üç katı bulunan AOL Time Warner Center 260
bin metrekareden fazla bir alana yayılıyor. New York’ta Batı 58. ve Batı
60. caddeler arasındaki Columbus Circle’da yer alıyor. Bu meydanın ilginç
bir özelliği var: New York’un herhangi bir yere olan uzaklığı harita üzerinde
Columbus Circle merkez alınarak hesaplanıyor.
Projede şu anda 2 bin 300’den fazla inşaat işçisi çalışıyor ve 10
adet vinç kullanılıyor. Bina bittiğinde toplam 24 bin ton çelik kullanılmış
olacak ki bu 24 bin otomobil anlamına geliyor.
Binada AOL Time Warner’ın 80 bin metrekarelik medya üssünün yanı sıra
restoran, eğlence ve alışveriş merkezleri, Jazz @Lincoln Center (J@LC ) adında
bir kültür ve performans merkezi; 250 odalı ve 5 yıldızlı Mandarin Otel,
1400 metrekarelik bir spa, otopark, iki kulede toplam 225 lüks daire ile A sınıfı
ofisler bulunacak.
5 katlı ve 14 bin 500 metrekarelik J@LC’de 1200 kişilik Frederic P. Rose
Concert Hall, 500 kişilik bir amfisi olan Allan Room ve Ahmet Ertegün’ün adını
taşıyan büyük caz kulübünün yanı sıra başka kulüp ve performans
merkezleri de olacak.
Milliyet - Mefaret Aktaş
|