Arkeolojiye ilgi harekâtı
SÜ öğretim üyesi Erdur ile İTÜ yüksek lisans öğrencileri
Duru ve Öngün, Türkiye'de arkeolojinin üstündeki sessizliği bozmaya kararlı.
Hedefleri, arkeolojiyi toplumsallaştırmak ve popüler kılmak.
Arkeolojinin üstünde yıllardır süren sessizlik aralanıyor. Sabancı Üniversitesi
(SÜ) öğretim üyesi Oğuz Erdur, İTÜ Sanat Tarihi Bölümü yüksek lisans
öğrencileri Güneş Duru ve Nadir Öngün'ün bir araya gelerek kurduğu
Toplumsal Arkeoloji Platformu (TAP) arkeolojiyi toplumsallaştırmak ve popüler
kılmak için çalışmalara başladı.
Erdur, TAP'ın kuruluş öyküsünü şöyle özetledi: "Güneş'le iki
yıl önce tanıştık. Türkiye'de arkeolojiye toplumsal bir ilgi olmaması
ikimizi de rahatsız ediyordu. 'Ne olması lazım, neden popüler değil, vebal
kimin?' gibi soruları tartıştık. Sonunda, Toplumsal Arkeoloji Platformu'nu
oluşturduk. İlk amaç, arkeolojik bilginin toplumsallaşmasına yönelik."
Erdur ve Duru, çalışma öncesi internet ve üniversite sitelerinden 1500
e-posta adresi belirledi. Gönderilen mesajlarla, insanlara çalışma hakkında
bilgiler verildi. Böyle bir çalışmanın ilk kez yapıldığını belirten
Erdur, hedeflerini de şöyle anlattı: "Türkiye'de arkeolojiye toplumsal
ilgi yok. Arkeolojik bilginin toplumsallaşabilmesi için arkeolojinin sosyal
bir bilim haline gelmesi gerekir. Arkeolojide de böyle bir eğilim yok.
'1960'larda kalmışız'
Doğa bilimlerinden gelen bir geçmişi var. 1960'larda takılıp kalmışız.
Tartışma vakti geldi. Sorular, arkeolojiyi sarsmalı. Arkeoloji eskiden geçmişi
çalışan bir bilim dalıydı. Ancak, arkeolojinin kendine bakışı da, dünya
da değişti. Artık, geçmişle şimdiki zaman arasındaki ilişkileri çalışan
bilim dalı olmaya uğraşıyor. Türkiye'de bu önemli. Çünkü, hepimiz Türk-İslam
tarihçilerinin öğrettikleriyle büyüyoruz."
Arkeolojinin kültürel kimlikle bağlantısına da değinen Erdur, "Türk-İslamcı
ve şovenist birtakım anlayışlarla eğitilen ve geçmişini burda gören kuşakların
farklı geçmiş hayalleri olabilir. Bu, toplumun geleceğe yönelme biçimlerini
de değiştirebilir. Arkeolojinin bu diyaloğa katılması lazım. Arkeoloji
hayatı güzelleştirmenin çok önemli bir alanı" dedi.
Bir disiplinin kendisini sorgulamasının zorluğuna dikkati çeken Güneş Duru
da, "Bu, arkeoloji için böyle bir süreç. Ortaya bir soru atıyoruz. Çalışma
atölyesinden sonra bize mutlaka yeni birileri katılacak" diye konuştu.
Tartışma günleri
Duru'nun sözünü ettiği '1. Ortak Çalışma Atölyesi' 5-6 Nisan günlerinde
Bilgi Üniversitesi'nde yapılacak ve 'Arkeoloji: Niye? Nasıl? Ne İçin?'
soruları tartışılacak. Türkiye'de bir ilk olan atölye çalışmasında
arkeologlar, akademisyenler, çevreciler ve öğrenciler bir araya gelecek, tartışmaların
yanı sıra bildiriler de sunulacak.
Linkler:
Toplumsal Arkeoloji Platformu: http://www.arkeoloji.org/
Radikal
|