Yapıblok
Malzeme Dosyası > Duvar Elemanları

Yapıblok, beton teknolojisi ile, farklı renk ve dokularda üretilen,taşıyıcı duvar yapı elemanı olarak kullanılabilen ve sıva, boya gerektirmeyen modüler duvar elemanlarıdır. Yapı Merkezi tarafından "Yapıda bilim ve teknoloji" felsefesine uygun olarak "Amerikan Besser" lisansı ile Lüleburgaz tesislerinde üretilmektedir.

Yapıbloklar; 9 ve 19 cm. olmak üzere iki ayrı kalınlıkta, 4 ana renkte ve 6 değişik tipte üretilmektedir.

Nerelerde kullanılır?
Yapıblok modül elemanları, yapı sistemi içinde taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan duvar sistemi olarak kullanabilirler. Bu duvar modülleri, başka bir taşıyıcı sisteme gerek duymadan kendi başına taşıyıcı sistem oluşturabilirler ya da başka taşıyıcı sistemlerle birarada da kullanabilirler.

Taşıyıcı duvarlarda:
Donatılı duvar sistemi olarak, duvar, perde duvar ve kolon, gibi taşıyıcı yapı elemanlarının oluşturulması için kullanılabilir.
Bina kabuğunun izolasyon gerektiren tüm duvarlarında, taşıyıcı ve izolasyonlu olarak,

- Asansör, merdiven çevresi gibi taşıyıcı duvarlarda,

- İstinad duvarlarında.

Taşıyıcı olmayan duvarlarda:
Taşıyıcı olmayan iç ve dış duvarlarda veya bağımsız duvar olarak yapı öğesi dışında farklı fonksiyonlardaki duvarlarda kullanılabilirler.

- Taşıyıcı olmayan yapı dış duvarlarında,

- Karayolları ses duvarlarında,

- Yangın duvarlarında,

- Baca ve şöminelerde.

- Dekoratif bahçe duvarlarında,

Yapıblok, sıva boya benzeri yüzey kaplaması uygulaması gerektirmez. Duvar ve taşıyıcı duvar olarak "bitmiş duvar sistemi" özellikleri taşımasına rağmen gerekli yerlerde farklı sistemlerle uyum içinde kullanılabilir.

Kalite düzeyinin yüksek olması nedeniyle, dış etkilere ve yangına karşı dayanıklıdır. Ses emicilik özelliği yüksektir.

· Duvar tasarımında farklı seçenekler sunar. Farklı örme biçimleri, renkli ve farklı yüzey tipleriyle (dekoratifyüzey tipleriyle (dekoratif fugalı gibi) farklı tasarım olanakları sağlar.

- Modüler bir malzemedir.

- Uygulama kolaylığı sağlar.

- Farklı yapı ve yapım sistemlerine kolayca uyum sağlar.

- Tasarım esnekliği yaratır.

- Yapım sürecini hızlandırır, yapım sürecini standartlaştırır ve ürün niteliğini arttırır.

- Sıva ve boya gerektirmeyen bir malzemedir. Bakım ve onarım maliyeti alternatif duvar malzemelerine göre yok denecek kadar azdır.

Yapıblok nasıl kullanılır?

1. Modülerlik

Yapıblok'da tasarım yapılırken tüm bina boyutları ve kapı-pencere boşlukları boyutlandırılırken Yapıblok'ların modül boyutu (20 cm.'nin katı) dikkate alınarak yapılması halinde imalat ve uygulama kolaylığı sağlayacak olup zaiyat önlenecektir.

2. Örme yöntem ve biçimleri

Yapıblok elemanları derzleri şaşırtılırak örülmelidir. Yapıbloklar örülürken kullanım amacına uygun olarak tek sıra veya çift sıra olarak örülebilir.

3. Yapıblok'ta yatay hatıl oluşturulması

Deprem yönetmeliğine göre yığma binalarda ve yüksekliği 3 metreyi geçen hertürlü bölme duvarlarda yatay hatıl oluşturulmalıdır. Yapıblok duvarlarda yatay hatıl (YB19H), ve lento (YB19L) elemanı ile oluşturulur. Yapıblok hatıl elemanı içine yatay donatı konur ve dolgu betonu ile doldurulur.

Yatay hatıllar aşağıdaki koşullarda oluşturulmalıdır;
Pencere ve kapı üstü lento oluşturulması için, · Yüksek duvarlarda her 3 metrede bir, · Döşemeyi taşıtmak için, · Kiriş oluşturmak amacıyla, · Duvarın kesme kapasitesini arttırmak amacıyla.

4. Yapıblok'ta düşey hatıl oluşturulması

Yapıblok taşıyıcı duvarlarda, temel projesine göre gerekli olacak aralıklarla bırakılan filizler Yapıblok içinden geçirilir. Donatıların bulunduğuı Yapıblok korları dolgu betonu ile doldurularak duvar içinde kolonlar oluşturulur. Yapıblok taşıyıcı, duvarlarda, düşey donatılar perde veya kolon şeklinde kabul edilerek donatılandırılır. Taşıyıcı Yapıblok duvarlarda (19'luk) düşey hatıl aşağıdaki koşullarda oluşturulmalıdır;

Pencere ve kapı kenarlarında, · Duvar köşelerinde, · Duvar bitişlerinde, · Düz devam eden duvarlarda projede öngörülen belli aralıklarla.
Köşelerde düşey hatıl donatıları projelerine göre belirli aralıklarla birbirine çiroz veya tercihen galvaniz ya da paslanmaz firkete ile bağlanabilir. Aynı detay duvar kesişimlerinde de uygulanır.

5. Yapıblok duvarlarda giydirme cephe

Yapıblok kaba inşaatı tamamlanmış binalarda giydirme cephe olarak uygulanabilir. Bu uygulamada kolon yanındaki Yapıblok içindeki düşey donatı belli aralıklarla kolona bağlanır.

6. Yapıblok'ta bölme duvar 

Yapıblok bölme duvar olarak iç duvarlarda ve dış duvarlarda kolon arasına örülebilir. Taşıyıcı olmayan 19'luk Yapıblok duvarlarda düşey hatıl, pencere ve kapı kenarlarında, duvar bitişlerinde ve duvar köşelerinde oluşturulur. Kolon yanına gelen düşey hatıl donatısı belli aralıklarla kolona bağlanmalıdır. Yapıblok bölme duvarlarda hatıl elemanıyla yatay hatıl oluşturulmalı, hatıl donatısı kolona bağlanmalıdır.

7. Yapıblok duvarlarda temel

Taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan Yapıblok duvarlarda temeller kalsik duvar altı hatılı şeklinde uygulanır. Yapıblok duvarların temel kesitleri ile ilgili minimum boyutlar aşağıda verilmiştir.

Yapıblok duvardaki düşey donatılar için temelde filizler bırakılmalıdır.

8. Yapıblok kolon oluşturulması

Duvar rijitliğinin yeterli olmadığı durumlarda Yapıblokla kolon oluşturmak mümkündür. oluşturmak mümkündür.

9. Yapıblok kontrol derzi
Kontrol derzleri Yapıblok duvarda duvarda oluşabilecek çatlakları kontrol altına almak amacıyla oluşturulur. Kontrol derzi iki Yapıblok arasına harç yerine oluklu karton, kauçuk levha veya harçsız sade kum yerleştirilerek yapılır.

Kontrol derzleri arasındaki mesafeler duvar yüksekliğine ve yatay donatı miktarına bağlıdır. Genel bir kural olarak istinad duvarı olmayan durumlarda maksimum mesafe 12 metre olabilir.

10. Flashing detayları
Yapıblok duvarların döşeme, pencere boşluğu, lento ve hatıl hizalarında, uygulanan bloğun tek veya çift örgü durumuna uygun olarak galvaniz direnaj levhaları uygulaması (flashing detayları) yapılmaktadır.

11. Harç ve dolgu betonu
Dolgu betonu ve Özellikleri :

Yapıblok kullanılarak oluşturulan taşıyıcı duvarlarda düşey donatıların bulunduğu korlar ve yatay donatıların yerleştirildiği hatıl ve lentolar dolgu betonu ile doldurulur.

Dolgu betonu,TS 500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları Standardında tanımalanan beton sınıflarında ve aynı standart içeriğinde özellikleri belirtilen malzemelerle üretilmiş betondur. Dolgu betonunun işlenebilirliği, Yapıblok boşlukları içinde kolay akmayı sağlayacak, ayrışmadan yerleştirilebilecek kıvamda oluşturulmalı, karışım suyu miktarı buna göre belirlenmelidir. İşlenebilirliği iyileştirmeye, veya diğer amaçlara yönelik olarak katkı maddesi (akışkanlaştırıcı, süperakışkandırıcı, kendi kendine yerleşen vb.) kullanılabilir.

Duvar Örme Harcı :
Yapıblok duvar örmede kullanılan duvar harcı; çimento, temiz ve düzgün dane dağılımlı kum ile plastik ve kolay işlenebilir kıvam elde edebilecek miktarda suyun uygun biçimde karıştırılmasıyla elde edilen bir karışımdır. Çimento / kum karışım oranı için standartlarda, optimum kullanım için 1/3 oranı önerilmektedir. Harcın kalitesi bitmiş duvarın dayanım, dayanıklılık ve su geçirimliliği gibi özelliklerini de etkilemektedir. Bu nedenle de harcın hazırlanmasında gereken önemin verilmesi gerekmektedir.

Harç hazırlanmasında kullanılacak malzemeler:

Çimento:
Harç özelliklerini büyük oranda etkileyen bileşenlerden olan çimento için TS 19 "Portland Çimentoları" standardında belirtilen çimentolar, katkılı çimentolar, kompoze çimentolar ve traslı çimentolar kullanılabilir. Özellikle uygulama sonrası oluşması muhtemel beyazlanma (efflorance) etkisine karşı "puzolonik reaksiyon" özelliğini de değerlendirmek açısından katkılı kompoze ve traslı çimentoların kullanılması tavsiye edilir. Dozaj olarak herhangi bir özellik belirtilmediği müddetçe optimum kullanım için 400 kg/m3 uygulanabilir.

Kum:
Harç üretiminde kullanılacak kum için doğal kumun yanısıra kırma kumların da kullanılması öngörülmektedir. Kullanılacak kumlar temiz, düzgün granülometrili ve tüm zararlı maddelerden arınmış olmalıdır. Kumun inşaat süresince stokta muhafaza esnasında kirlenmeye, yabancı malzemelerle karışmaya ve aşırı ıslanmaya karşı korunması gerekmektedir.

Su:
Harç üretiminde kullanılacak bir diğer önemli bileşen olan karışım suyunun temiz, asit, alkali ve organik maddeler ihtiva etmediğinden emin olunmalıdır. Karışımda uygulanacak su / çimento oranı 0.50'yi aşmamalıdır. Gerektiğinde akışkanlaştırıcı katkı maddesi kullanımıyla su / çimento oranı 0.40'lara kadar indirilebilir adlandırılan "endüstriyel sabun" da geçirimsizlik katkısı olarak kullanılabilir. Bu katkı için, mevcut deneyimler doğrultusunda kullanım oranı çimentonun ağırlıkça %1,5'u olarak önerilmektedir.

Katkı maddesi
Kıvamı ayarlamak için gerektiğinde akışkanlaştırıcı katkı maddelerinin kullanımının yanısıra harç üretiminde su geçirimsizliğini sağlamak için geçirimsizlik katkısı kullanılmalıdır. Ayrıca "metalik toz katkı" olarak adlandırılan "endüstriyel sabun" da geçirimsizlik katkısı olarak kullanılabilir. Bu katkı için, mevcut deneyimler doğrultusunda kullanım oranı çimentonun ağırlıkça %1,5'u olarak önerilmektedir.

Ayrıca renkli blok kullanılan duvarlarda, renk uyumunu sağlamak için istenildiğinde harcın renklendirilmesi için de renkli blokların üretiminde kullanılan türden renklendirici pigmentler de kullanılabilir.

Harcın hazırlanması ve uygulanması:
Harcın istenen özellikleri sağlayabilmesi ve üniform olması için karışıma giren malzemelerin iyice karıştırılması gerekmektedir. Bunun için duvar örme harcı şantiye şartlarına göre el veya betoniyer ile hazırlanmalıdır.

Harcın şantiyede hazırlanmasının zorunlu kılınması durumunda önce malzemeler kürekle kuru halde iyice karıştırılmalı, daha sonra karışım suyunun yaklaşık 2/3 veya 3/4'ü ilave edilerek tüm malzemenin üniform olarak ıslanması sağlanmalıdır. Tamamen ıslanmış malzemeler üzerine kullanım miktarı kadar hazırlanmış katkı maddesi ilave edildikten sonra karışım bir süre daha karıştırılmalıdr. Son aşamada karışım suyunun geri kalan kısmı istenen kıvama ulaşana kadar dikkatlice karışıma ilave edilmelidir. Hazırlanan karışım bu haliyle yaklaşık 5 dakika bekletildikten sonra kürekle yeniden karıştırılarak kullanıma alınmalıdır.

Uygulamada Yapıblok-harç bağlantısının sağlıklı olması için yeterli miktarda harç kullanılmalı ve harç yerleştirildikten sonra Yapıblok elemanları istenen konuma bir defada düzgün oturtulmalıdır. Yapıblokların istikametlerinin düzeltilmesi gibi nedenlerden ötürü belirli bir süre sonra Yapıbloklar yerinden oynatılmamalıdır.

Yapıblok'un Fiziksel ve Mekanik Özellikleri

*Dayanımlar proje kriterlerine göre arttırılıp, azaltılabılır.

Fugalı Yapıblok 
Isı iletim katsayısı: (l)
l =1.065 W/m.K
l =0.616 Btu/h.ft.°F
l =0.916 kcal/m.h.°C
l =7.389 Btu.inch/h.ft2.°F

Yapıblok'un Fiziksel ve Mekanik Özellikleri

Notlar:
1 Isı Geçirgenlik Direnci (d/l), Isı Geçirgenliği ( l/d )'nin matematiksel tersidir.

2 19 cm'lik delikli tuğlanın izolasyonsuz Isı Geçirgenlik Katsayısı 0.94 Btu/OF.h.ft2 olduğundan Yapıblok elemanına göre delikli tuğla yaklaşık 3 kat daha fazla ısı geçirgen
bir malzemedir.

Isı iletkenliği (l) (kcal/m.h.°C)
Homojen bir malzemenin kararlı durum koşulları altında, iki yüzey sıcaklığı arasında farkın 1 oC olduğu birim zamanda (1 saat), birim alandan (1 m²), bu alana dik yönde birim kalınlıktan (1 m) geçen ısı miktarıdır.Birimi kcal/m.h.oC veya W/m.K'dir.

Isı geçirgenliği: (l/d) (kcal/m².h.°C)
Belirtilmiş iki izotermal yüzey arasındaki bir cismin (örneğin bir duvar veya yapı elemanı) bu izotermal sıcak ve soğuk yüzeylerin sıcaklıkları arasındaki fark 1 °C olduğu zaman, birim zamanda (1 saat), d kalınlığındaki (m olarak) bu cismin birim alanından (1 m²) yüzeylere dik yönde geçen ısı miktarıdır.

Isı geçirgenlik direnci: (d/l)
(Isı yalıtımı): (m2.h.°C/kcal)
Isı geçirgenlik direnci,ısı geçirgenliğinin matematiksel tersidir.Birimi m².h.°C/kcal veya m².K/W'dır.

 

Kaynak: Yapı Merkezi