Proje Müellifi
İbrahim Eyüp Yıldız Teknik Üni. Mim. Fak. Mimar (Ekip Temsilcisi)
Yardımcı Ekip: Olcay Ovalı Eyüp Yıldız Teknik Üni. Mim. Fak. Mimar
Proje Açıklama Raporu
Soru 1:
Geçmisten günümüze kadar gelen cami yapısı, üzerine fazlalıklar bindirilerek gittikce karmasık hale getirilmistir. Acaba bu karmasık yapı ile özünde siirsellik-basitlik-sadelik ve huzur yatan ‘'namazgah''ın düzlemler duygusu bir araya getirilerek bir ara kesit olusturulabilir mi?
Soru 2:
Bu ara kesitten bütünsel bir mekan elde edilebilir mi? Bu bütünsel mekanın getirdiği esneklik ile ‘'cami'' ibadet dısında sema gösterisi, ilahi dinletisi, mevlüt, musiki, köy toplantıları ........gibi baska amaçlar için de kullanılabilir mi?
Soru 3 :
Bu ara kesitten bütünsel bir mekan olustururken geleneksel sema da yeniden okunabilir mi? Giris, girisin tam karsısındaki mihrap ve girisin arkasında kalan son cemaat yeri gibi en temel geleneksel sema, uzun bir mihrap duvarı, girisin ve son cemaat yerinin yana alındığı dolayısıyla herkesin mihrap duvarına paralel yan yana saf tuttuğu, iç ile dısın birbiriyle iliskili duruma getirildiği, yeni bir sema sağlanabilir mi?
Soru 4:
Bu ara kesit ile gelenekte olan bazı cami figürlerinin ( minare-mihrap-mimber gibi) basit - sade ve yapısal olarak yapının kendinde çözülmesine, aynı zamanda esnekliğe, genis açıklık geçme gibi sorunlara, istenilen bölgede araziye ve çevreye uyarlanmasına yeni bir çözüm gelistirilebilir mi?
1-Düşünsel ve İşlevsel Oluşum
1.A- Namazgahların Özünde Yatan Düşünce:
Bir yer düzlemi ve bir mihrap duvarı ile olusturulan namazgah özünde mekansız da mekanlar yaratılabileceğini gösterir. Sadece düzlemlerden olusur. Siirsel dili vardır. Her yere uygulanabilirliği önemlidir. Hızlı ve pratik yapılabilir. Kendi içinde etrafıyla bir bütünü olusturur. Ve etrafını-araziyi içine alır. Dünyayla iç içedir. Ayrıca bosluğu ile farklı amaçlı kullanımlara izin verir.
1B-Bütünsel Tek Bir Mekan Elde Etmek
Geleneksel cami planlarında cami-iç avlu bir de dıs avlu vardır. Yeni okumada ise avlu ve cami birdir. Uzun bir mihrap duvarı ve önündeki alanda herkes bu mihrap duvarına paralel hale gelmektedir. Bütünsel bir alan yaratılmaktadır. Kapalı hacmin duvarları birbirinden kopuk olarak bu alana yerlesir. Ve sadece zeminde iz belirler. İç-dıs akısını kesmemektedir. Dolaysıyla bütün bu mekan ibadet dısında sema gösterisi, ilahi dinletisi, mevlüt, dua, kültürel gösteriler gibi farklı kullanımlara da olanak verecektir.
1C- Yeni Bir İşlev Şeması
Geleneksel cami planlarında mihrap duvarı camiye girisin tam karsısındadır. Son cemaat yeri ise girisin arkasında kalır. Yeni okumada ise camiye giris yandandır. Dolayısıyla son cemaat yeri yana alınmıstır. Herkes mihrap duvarına ve camii içindeki imama hakim olabilmektedir. ?slamiyet'in ilk yıllarında olduğu gibi herkes mihrap duvarına paralel saf tutabilmektedir.
1D- İç ve Dış Mekanlar Arasındaki İlişki
Geleneksel camilerde bir iç mekan bir de dıs mekan vardır. Ve bu iki hacim arasıdaki görsel iliski belirli bir düzeydedir. Yeni okumada ise birbirinden kopuk duvarların birlesimleri cam yüzeylerle olusturulmustur. Bunun sayesinde iç mekan ile dıs mekan hem birbirinden kopuk, hem de bir birinin içine geçmis, kaynasmıs durumdadır. İç ile dıs arasında akıskanlık yaratılmaya çalısılmıstır.
1D-Fonksiyonlar Kurgusu
Geleneksel camilerde ıslak hacimler avluyla direk iliskilidir. Yeni okumada bir duvar içinde gizlenmis ve avludan kısmen koparılmıstır. Daha hijyenik kosullar sağlanmıstır. Mevcut camilerde insanlar ayakkabılarını içeriye tasımaktadırlar. Yeni planda ise giris duvarındaki gizli alana koyarak içeri girmektedirler. Dolayısıyla koku sorununun önüne geçilmektedi
2- Yapısal Oluşum
2A- Her Yere Uygulanabilirlik
Yeni öneri özünü ‘'namazgah''tan aldığı için yer düzlemi - düsey düzlem ve gök düzlemlerinden olusmaktadır. Bu da yeni bir esneklik getirmektedir. Her parça birbirinden kopuk olduğu için konumlanacağı alana ve araziye göre sekillenebilmektedir.
2B- İstenilen Boyutta Üretilmesi
Sistem bir grid (9m x 9m) üzerine oturduğu için istenilen metrekarede olusturulabilmektedir. İstenilen yeri kapatılabilmekte istenilen yeri açılabilmektedir.
2C-Yön Yarifleme - İşaret - Geniş Açıklık ve Korunaklılık
Düsey düzlemi olusturan duvarlardan bazılarının yükseltilerek hem yön tayin etmesi hemde genis açıklığın geçilebilmesi için tasıyıcılığı olusturması iki islevi birden sağlamaktadır. Fazladan bir yön tarifleyici minare yapmaya gerek kalmamaktadır.
3-Ekolojik Oluşum
Gökdüzlemini olusturan çatı düzleminde açılan yırtıklar sayesinde içerideki istenmeyen koku ve sıcak havanın dısarı atılması sağlamaktadır. Çevre duvarları araziden çıkan taslarla gabion duvar yapılararak geri dönüsüm sağlanmaktadır. Diğer duvarlar ise brüt beton ve üzerindede kalıp izlerini göstererek sürekli ve gerçekci olacaktır. Dolayısıyla üzerinde fazladan bir kaplama yapmadan -tek seferde daha ekonomik olusturulabilecekdir.
Olustulan saçak ile son cemaat yeri her türlü ilklimsel kosullardan korunaklı hale getirilebilmektedir.
Cami Mimarisi Üzerine Fikir Yarışması
- Ana Sayfa
- Eşdeğer Ödül (Cem İlhan, Tülin Hadi, Türkan Kahveci, Aydoğan Özsoy)
- Eşdeğer Ödül'den Örnekler (Cem İlhan, Tülin Hadi, Türkan Kahveci, Aydoğan Özsoy)
- Arkiv'de Cem İlhan
- Arkiv'de Tülin Hadi
- Eşdeğer Ödül (Kutlu İnanç Bal, Hakan Evkaya)
- Eşdeğer Ödül'den Örnekler (Kutlu İnanç Bal, Hakan Evkaya)
- Eşdeğer Ödül (İbrahim Eyüp, Olcay Ovalı Eyüp)
- Eşdeğer Ödül'den Örnekler (İbrahim Eyüp, Olcay Ovalı Eyüp)
- Eşdeğer Ödülü (Özgür Karakaş)
- Eşdeğer Ödül'den Örnekler (Özgür Karakaş)
- Eşdeğer Ödül (Bahadır Altınkaynak, Tevfik Mehmet Aydın, Zeliha Kaya)
- Eşdeğer Ödül'den Örnekler (Bahadır Altınkaynak, Tevfik Mehmet Aydın, Zeliha Kaya)
- Eşdeğer Ödül (E. Didem Durakbaşa, Ömer Selçuk Baz)
- Eşdeğer Ödül'den Örnekler (E. Didem Durakbaşa, Ömer Selçuk Baz)
- Arkiv'de Ömer Selçuk Baz