Kazananlar: Sunay Erdem, Günay Erdem, Serpil Öztekin, Pınar Özyılmaz, Yeliz Kahya, Mehmet Nazım Özer, Nihat Eyçe, Şafak Gökçe, Sevil Kahveci, Engin Esen
Yarışma alanı, Uzundere-Yurtoğlu- Cennetçeşme Mahalleleri sınırlarında kalan alanda bulunmakta ve çevresi için önemli bir ekolojik sistemin başlangıç noktasıdır. Bu doğal ekolojik miras alanı gelecekte kentin rekreasyon etkinliklerinin üretildiği, doğal değerlerinin kentli ile paylaşıldığı, spor ve doğayı tanıma faaliyetlerinin depolandığı, doğanın kent yaşamıyla buluşacağı bir mekan olarak tasarlanmıştır.
Kavramsal yaklaşım
Kent içinde devamlılığı sağlayan kentsel yeşil alan sisteminin önemli bir parçası olarak değerlendirilen ekolojik koridorlar, bu yüzden ekolo¬jik anlamda korunması, geliştirilmesi ve onarılması gerekli peyzajlar olarak değerlendirilebilir.
Kentlerin etki alanı içinde kalan doğal alanların korunması önemli bir sorundur. Doğal alanlar, kentlinin rekreasyon ihtiyaçlarının bir kısmını karşılarken, belirli ilkeler doğrultusunda korunmalı, bu planlanma ve tasarım aşamasına da yansımalıdır.
Bu nedenle Uzundere Rekreasyon Vadisi planlama ve tasarımında salt amaç; fuar, piknik yada ticari alan yaratmak değil, üst ölçekte alanın iyileştirilmesi ve alanın özgün doğal yapısını güçlendiren bir peyzaj anlayışının geliştirilmesiydi.
Amaçlar
• Çeşitli açık ve yarı açık kamu mekanları yaratarak, kent yaşamını bu alanlara çekmek ve bu alanlarda canlı bir toplumsal ortam yaratmak.
• Kentlinin yıl boyunca, dinlenme, eğlence ve rekreasyon ihtiyaçlarını yeniden tanımlamak ve sosyal - kültürel bir odak noktasına dönüştürmek.
• Konak halkına özgü kültürel canlılık ve kentsel çevre unsurları ile bütünleşecek görsel kalitenin artırılarak kent kimliliğini geliştirmek.
• Alanda, parkları pasif dinlenme alanları olmaktan öte gündelik yaşamın canlı ve dinamik bir sahnesi / bir kentsel buluşma mekanı oluşturmak.
• Yere duyarlı, etaplara bölünebilen uygulanabilir parçalarıyla bir öneri gerçekleştirmek.
• Doğa ile tanışma olanaklarının sağlanması.
Saptamalar
• İzmir Metropolünün içinde, Konak Belediyesi sınırları içinde aldığı coğrafyanın oluşturduğu büyük bir ekosistemin alt parçası olması,
• Bu sistem içinde yer alan alanın biyolojik çeşitliliğinin korunması ve geliştirilerek ekolojik koridorun devamlılığının sağlanması,
• Vadi, zengin flora, hidrolojik ve topoğrafik oluşumu bakımından özgün bir alan olması,
• Vadi içerisinde drenaj sorunu nedeniyle yaşanan erozyon sonucu oluşan şevlerin fazlalığı,
• Alan, yakın çevresinde yoğun konut dokusu ve gecekondulaşma içerisinde büyüklüğü ve kamuya açık yeşil alan olması nedeniyle özel bir ilgi odağı olması,
• Vadi, silueti, arazi plastiği ve mevcut bitki dokusu ile doğal güçlü bir fiziksel – görsel imaj yaratması,
• Alan genelinde hareketli topografya ve vadi özelliği nedeniyle zengin vistaya sahip olması,
• Vadide mevcut kullanımların yozlaşması sonucu kayıp mekanların ortaya çıkması,
• Vadi, kendiliğinden ve tesadüfen gelişmeye bırakılması ve bütün baskılara maruz kalan bir ortamdan kendi gelişimine terk edilmesi ve doğal kimliğinin yozlaşmaya başlamıştır.
Tüm bu sorunlar, sosyal yaşamın geçtiği kentsel dış mekanının kalitesini zayıflatmıştır.
Hedefler
Uzundere Rekreasyon Vadisi yakın çevresini kullananların kentsel koşullardan, kirlilikten ve rutin hayatın sıkıcılığından uzaklaştırılması ana hedeftir. Bu hedef doğrultusunda alanda;
• Sessizlik, dinlenme fırsatlarının yaratılması,
• Çekiciliği olan imajlar yaratmak (bu imaj kent içinde doğanın öğelerinin hakim olduğu, doğaya ait bir özgürlük olarak ele alınması.)
• Alanın doğal özelliklerinin ve biçimlerinin korunabilmesi için tasarımının koruma ağırlıklı bir strateji temeline oturtulması.
• Yaya aksları ile yeşil sürekliliğin sağlanması ve kullanım cazibesinin artırılması.
• Projede su ve yeşil gibi doğal değerler ile yöre kültürüne ve mekanın mevcut kimliğine özgü mekansal değerleri, çağdaş yaklaşımlarla yorumlanması.
Bu amaçla alan, potansiyellerine göre üç temel müdahale stratejileri belirlenmiştir. Bunlar;
• Geçiş - Ekoton Bölgesi; Bu alan, aktivite bölgesindeki gelişimlerin doğal miras – mutlak koruma alanını doğrudan etkilemesini önleyecek tampon (ekoton) alan olarak düşünülmelidir. Ekoton bölgeleri, ekolojik alanların geliştirme açısından (iyileştirme ve tasarım) en kritik alanıdır. Bu alanda sınır koşullarının belirlenmesi, bitkilendirme ve diğer yapay nesnelerin tasarımı tüm alanın kimliğini etkileyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle ekoton alanlarının pasif rekreasyonel (gezinti, doğayı tanıma – algılama, göletler ve buna bağlı balıkçı lokantaları, köprüler, çim amfi gösteri alanı, ) kullanımlar olanak sağlayan geniş açık alanları olarak düzenlenmiştir. Kapalı mekan kullanımlarının düzenlemelerinde topografyanın sunduğu olanaklardan yararlanılmıştır.
• Yeniden Geliştirme - Onarma; Burada amaç mevcut kullanımlar nedeniyle hasar görmüş kaynakların sağlıklaştırılmasını / yenilenmesini sağlamasıdır. Alanın özellikleri de dikkate alınarak projede ekosistemin devamlılığının sağlanması ve biyolojik çeşitlilik elde edilmesi amacıyla özellikli bölgeler tanımlanmalıdır. Özellikle bu tür alanların işlevine uygun olmayan kullanımlar (su deposu, nikah dairesi ve kaçak yapılaşma alanı- gecekondu bölgesi) taşınarak iyileştirilerek düzenlenmelidir. Yoğun bitki dokusunun olduğu alanlar, (ateşsiz) piknik alanları, dinlenme parkları, seyir terasları, koşu parkurları, su deposu alanı açık hava spor sahaları olarak düzenlenmiştir. Bu bölgede yağışlar ve seller nedeniyle yaşanan erozyonla oluşan şevler, drenaj kanaları ve göletler ile suyun kontrol altına alınmış ve arazi topografyası yeniden düzenlenmiştir. Böylelikle alanda ekolojik onarım yapılmıştır.
• Aktivite Odakları; Aktif rekreasyonel ve gerekli ihtiyaçların düzenleneceği alanlardır. Burada dikkat edilecek husus; önerilecek etkinliklerin mekan içerisindeki konum ve dağılımlarının ekolojik alanın peyzajına olumsuz etkilerinin minimumda tutulması, buna karşın kullanıcıların alanın doğal ve estetik değerlerinden maksimum yararlanmalarına olanak sağlanmasıdır. Bu nedenle birbiri ile rekabet halindeki aktivitelerden çok, birbirini tamamlayan aktivitelerin yer seçmesi önerilmelidir.
Yarışma alanının İzmir kenti ve yakın çevresi etkileşimi
• İzmir kentinin doğal kimliğinde su öğesi de önemlidir. Bir deniz Şehri olan İzmir’nın, termal kaynakları, akarsuları, dereleri, gölleri, kıyı şeridi ve yer altı su zenginlikleri bulunmaktadır. Bu nedenle tasarımda su öğesi (göletler) önemli bir peyzaj değeri olarak kullanılmaktadır.
• Vadi ve yakın bölgesinde parklar önerilerek, ekolojik potansiyele sahip alanların yeşil dokusu güçlendirilecek ve ovanın bütünleşmesi güçlendirilecektir. Böylece yeşil koridorun sürekliliği ile ekosistem korunacak ve kentin açık ve yeşil alan sistemini güçlenecektir.
• Yakın çevre içerisinde yaya ulaşımının desteklenerek, yayanın üstünlüğü sağlayacak bir yaklaşım tercih edilmiştir. Bu sayede oluşturulan yaya alanlarında kafeler, restoranlar, kır kahveleri,çay bahçeleri,balık lokantaları ve gezinme mekanları olarak kullanılan yaya allesi ve yaya koridoru parkla bütünleştirilmiş, yada mekansal sürekliliği sağlanarak ön yeşil mekanlar yaratılmıştır.
• Doğudan- Batıya uzanan derenin ekolojik koridor olarak düzenlenmesi ve bu alanlarda doğal kullanımlar yanında mevcutta varolan yeşil alanların da planlamaya dahil edilerek, ‘yeşil koridor’un sürekliliği sağlanmış, ekolojik koridorun birisi olan bu alan bu bilinçle tasarlanmıştır.
• Uzundere rekreasyon vadisi, odak bir noktada bulunması açısından, yakın çevresi için önerilen kullanım kararları ile rekreasyon vadisi kimliğini tamamlayacak kentsel rekreasyon kullanımlarıyla donatılmıştır.
• Proje alanı ve yakın çevresi insan-doğa ilişki bağlamında etkileşimi içerisinde kalan simgesel peyzaj konseptleriyle bütünleştirilmiştir.
Mimari Yapılaşma Konsepti
Araştırmamızda da ortaya konan, bir bölümü de şartnamede belirtilen yarışma alanına ait değerlendirmeler:
• Arazinin mevcut doğal miras değeri,
• Önemli kentsel seyir mekanlarının potansiyeli,
• Arazi eğiminin potansiyeli,
• Çevredeki bozuk yapılaşma,
Yukarıdaki potansiyelleri değerlendirecek ve olumsuzlukları giderecek yaklaşım seçeneklerimizin neler olabileceği incelendiğinde:
• Mevcut binaların(gecekondular) benzer mimari dilini kullanarak yeni Mimari yapılaşmanın yapılamayacağı,
• Arazinin mevcut doğal miras varlığından yola çıkarak bu doğal mirası geliştiren yeni bir dil üretmenin gerekliliği görülmüştür.
Üst bağlamda çözüm önerimiz olarak:
• Alanın yakın çevresine sonradan eklemlenmiş ve yeşil alan bütünlüğünü bozmaya yönelik tehdit oluşturan yapılardan arındırılması,
• Arazi eğiminin sunduğu çoklu zemin oluşturma potansiyeli değerlendirilerek önerilen yapıların bu zeminleri işgal etmeyen, tam tersi bu açık kamusal yeşil alanları ‘donatan / besleyen‘ biçimde kurgulanması, amaçlanmaktadır.
Kültür Merkezi, Rekreasyon Vadisi Yönetim Merkezi, Konaklama Üniteleri, Alışveriş Birimlerinin(kafeteryalar,restoranlar vs.) mimari yapıları ve ilişkileri kurgulanırken,
• Rekreasyon Vadisinin kentle aktif ilişki kuran yaya akslarının üzerine farklı kotlarda takılı bir şekilde, birbirlerine bağlı zeminler oluşturuldu. Böylece bu zeminler, vadi manzarasından yararlanırken, vadinin doğal yapısına zarar vermemek için kendilerini arazinin içine geri çeken, genel tutumla yapılaşarak önerilen gölet yüzeyine kadar indirildi.
• Park Yönetim Üniteleri sağlı sollu vadi manzarasından yararlanan bir şekilde ama yoğun kullanımlardan
uzak ve daha sakin olan üst kotlarda geri çekilerek kurgulandı.
• Alışveriş birimleri ise; Kültür Merkezi ile daha yakın ve yoğun ilişki içerisinde, yine sağlı sollu vadi manzarasından faydalanarak daha alt kotlarda Ana aks üzerinde kurgulandı.
• İçerisinde çok amaçlı salonun, seminer salonlarının, kafeteryanın ve destek birimlerinin bulunduğu Kültür Merkezi ise vadi manzarasına yönelmiş yoğun doğal ışık alma olanakları ile gölet yüzeyini en iyi şekilde görecek bir kurguda düzenlenmiştir.
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!