Her yıl bir Avrupa kenti "Avrupa'nın Kültür Başkenti" olarak
belirleniyor. Bu kent kültürel, yerel değerlerini düzenlediği etkinliklerle
diğer Avrupa kentleri ile paylaşıyor.
Avrupa Birliği içinde düzenlenen en kapsamlı kültürel etkinlik olan bu
programa İstanbul 2010 yılı için aday.
2004 yılının İstanbul ve Galata için özel bir anlamı var: Bu yıl
Cenova "Avrupa Kültür Başkenti" ilan edilmiş bulunuyor. Dolayısıyla
yerel yönetim ve STK'lardan oluşan Ortak Girişim Grubu bu yıl, yaz başında
düzenlenecek etkinliklerin ana temasını "Galata: Cenova" olarak
belirledi.
İstanbul Avrupa Kültür Başkenti Adayı
AB programları içindeki en kapsamlı kültür ve şehircilik
organizasyonu. İstanbul'un da Kültür Başkenti programı içinde yer alması
için bir girişim grubu oluşturuldu. Önümüzde uzun vadeli hazırlıklar öncesinde
bazı adımların atılması İstanbul'un hazırlıklarını pekiştirecek,
Avrupa Kültür Başkenti olan kentlerle temaslarını güçlendirecek. Bu açıdan
2004 yılında Genova'nın Avrupa Kültür Başkenti programında yer alması İstanbul
ve Türkiye için son derece önemli.
Aday ülke şehirlerinin 'Avrupa Kültür Başkenti' organizasyonuna katılımını
sağlayan kararın Mayıs 1999'da AB Resmi Gazetesi'nde yayınından hemen sonra
İstanbul'da yerel yönetimi ve yerel ortakları içeren bir girişim grubu oluşturuldu.
İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti Adaylığı Proje Bürosu kuruldu. Bu
kapsamlı yerel kültürel etkinlik için girişim grubu Kültür Bakanlığı'nı
ve Dışişleri Bakanlığı'nı harekete geçirdi. Başvuru için karar alındı
ve başvuru dosyasının hazırlanması için hazırlıklar başladı. Başvuru
tarihinden itibaren hazırlıkların geniş kapsamlı bir alanda hızlandırılması,
İstanbul'daki ve aynı zamanda Avrupa'nın başka şehirlerindeki ilgili
kurumlar arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi beklenmekte.
Özellikle Avrupa Kültür Başkenti olmuş ya da olmak için hazırlıklarda
bulunan Avrupa kentleri ile tecrübe ve bilgi paylaşımının sağlanması İstanbul
için de uzun vadeli çalışmaların arasında.
Avrupa Kültür Başkenti programı İstanbul açısından özel bir önem taşıyor.
Tarih boyunca bölgenin batıya açılan penceresi olan ve Avrupa siyasal birliği
kurulmadan çok önce Avrupa kültür birliğine çok önemli katkılarda
bulunan bu tarihi şehirde, şehirlilerin hayatını etkileyen şehircilik
altyapısı projelerinin geliştirilmesine, çok çeşitli yenilikçi kültürel
projelere, yerel kurumlaşmaların, kent bazlı işletmelerin başarılı bir şekilde
gelişmesini sağlayan, İstanbul tarihinin zenginliğini göz önünde
bulunduran, kültürel mirasını koruyan ve aynı zamanda şehirlilerin bugünkü
ihtiyaçlarını yansıtabilen kapsamlı bir programa büyük bir ihtiyaç
bulunuyor.
Birlikte yaşanan bir tarihe sahip olan Genova'nın Kültür Başkenti olması,
adaylık sürecine hazırlanan İstanbul için de önemli bir deneyim oluşturacak.
Cenova ve Galata ilişkisi, İstanbul'un Avrupa ile kuvvetli tarihi bağlarının
altını çizecek ve bu önemli kültürel bütünleşmeye yönelik etkinlik ve
projeleri geliştirilmesini destekleyecek.
Galata: Bir Avrupa Kenti
Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos (1143) zamanından itibaren bir
Ceneviz kenti olarak kurulan Galata, Osmanlı döneminde de varlığını gelişerek
sürdürdü ve bölgenin en önemli ticari ve kültürel merkezi oldu. Bu
merkez, İstanbul'un bir Dünya Şehri olmasında rol oynadı, bölge ve Avrupa
ile bütünleşmesini sağladı. Bölgede çok sayıda Ceneviz mimarlık eseri,
kiliseler, ticaret yapıları, surlar, kuleler bulunuyor. Bugün Avrupa Birliği
üyesi olan bütün ülkelerin İstanbul'daki sarayları (eski elçilik binaları),
kültür merkezleri, araştırma merkezleri, arşivleri bu bölgede. Burası
sergilenen müzik etkinlikleri, uluslarası kültür etkinlikleri, mimarlık yapıtları
ile Türkiye'nin en önemli kültür merkezlerinden biri. Galata şehiri, yüzyıllarca
Bizans ve Osmanlı dönemlerinde varlığını sürdürmüş. Akdeniz ve
Karadeniz üzerinde bulunan bir çok ticaret şehiri ile sosyal bir ağ üzerinden
ilişki içinde oldu. Bu yerleşim alanı daha sonra, 19 yüzyıldan başlayarak,
Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa ile ilişkilerini güçlendirmesinde ve
modernleşmesinde başat rol oynadı... Galata yüzyıllarca bir Ceneviz kenti
olarak Bizans ve Osmanlı dönemlerinde bağımsız varlığını sürdürdü.
Akdeniz ve Karadeniz üzerinde bulunan bir çok ticaret kenti ile sosyal bir ağ
üzerinden ilişki içinde oldu. Bu kent daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun
Avrupa ile ilişkilerini güçlendirmesinde ve modernleşmesinde de başat rol
oynadı. İstanbul Avrupa'nın önemli bir başkenti haline geldi.
Bu bölge uluslararası kültür etkinlikleri, mimarlık yapıtları ile Türkiye'nin
en önemli kültür merkezlerinden biri durumda. "Galata:Cenova" başlığı
altındaki etkinliklerin amacı da bir bakıma bu süreci yeniden okumak,
izlerini sürmeyi sağlamak.
Bu hafta boyunca Galata'da Ceneviz konuşulacak, tadılacak, dinlenecek...
Galata'daki restoranlar Ceneviz yemekleri sunacaklar, meydanlarda Ceneviz müzikleri
tınlayacak, sokaklarda Ceneviz bayrakları dalgalanacak...
Dünden bugüne çeşitli kuruluşlar bölgede İstanbul'un ve Türkiye'nin
en önemli sanat ve kültür etkinliklerini düzenlemeye devam ediyor. Sivil
toplum kuruluşlarının, yerel halkın ve uzmanların işbirliği yapmasından
doğan sinerji, yerel halkın kültür mirasını sahiplenmesini sağladı,
yerel yönetimlerin de desteği ile kent kültürü ile etkinlikle bu bölgede
odaklandı.
|