Moda'ya otoyol istemiyoruz!

Modalılar ayaklandı! Bu tepkinin nedeni Büyükşehir'in Kurbağalıdere'de başlattığı kavşak inşaatı. Semtte yaşayanlar bu kavşağın Moda sahilini de kapsayacak bir otoyolun ilk adımı olduğunu iddia ediyor. Büyükşehir Belediyesi bu konuda bir karar almadıklarını söylüyor. Moda Semt Girişimi'ne göreyse Büyükşehir Belediyesi takiyye yapıyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 1994 yılında hazırladığı Nazım İmar Plam'ndaki Kalamış - Kadıköy sahili otoyolu projesi için atılan ilk adım, Modalılar'ın büyük tepkisine neden oldu. Kurbağalıdere ağzındaki köprü kavşak inşaatıyla başlanan otoyol projesi Kalamış'ı Moda üzerinden Kadıköy'e bağlamayı öngörüyor.

Büyükşehir Belediyesi'nin açıklamasına göre bu proje bölge için çok önemli! Yetkililer bölgedeki trafik sorununun otoyol sayesinde tamamen çözüleceğini söylüyor. Ancak Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna, Aktüel'e yaptığı açıklamada Kurbağalıdere'deki inşaatın otoyol projesiyle ilgisi olmadığmı söyledi. Yine de birçok Modalı, Büyükşehir Belediyesi'yle aynı fikirde değil...

Fetih projesi
Büyükşehir Belediyesi'nin İstanbul'un fethine gönderme yaparak isimlendirdiği 550 Fetih Projesi'nden biri olan çalışma, Modalılara göre semtin ölüm fermanı... Otoyol inşaatının durdurulması için harekete geçen Moda Semt Girişimi, sonuca ulaşana kadar mücadele etmekte kararlı. Girişimi oluşturan ittifakta Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, KADOS (Kadıköy Bilim Kültür ve Sanat Dostları Derneği) ve İnsan Yerleşimleri Derneği yer alıyor.

Modalılarla Büyükşehir'i karşı karşıya getiren otoyolun hikayesi 1990'lı yılların başlarında falez yapısının hakim olduğu sahilin doldurulmasıyla başladı. Daha sonra bu bölge rekreasyon alanı olarak düzenlendi. Aynı dönemde, yani 1994'te Kadıköy Merkez Nazım Planı hazırlandı. Bu arada sonuncusu dört ay önce olmak üzere, dolgu alan defalarca düzenlendi. Nitekim Moda sahili yeni dikilen ağaçları, çimleri, çiçekleri ve oturma gruplarıyla halen bakımlı bir alan görünümünde. Fakat sahil yolunun diğer ucunda, yani Kurbağalıdere tarafında süreç farklı işliyor. Daha birkaç ay önce düzenlenen alan yerle bir edilip yeni dikilen ağaç, çiçek ve çimler söküldü. Sahilin Moda Iskelesi tarafındaki alanınsa, bir süre sonra otoyol haline getirilecek olmasına karşın bakımı
yapılıyor, çiçekler dikiliyor ve ağaçlar sulanıyor!

Modalılar'm tepkisine yol açan bir konu da otoyolun bir parçası olacak tünel. Bu tünelin plana sonradan eklendiği ve Moda Deniz Kulübü'nün baskılarıyla ortaya çıktığı iddialar arasında. iddiaya göre deniz kenarındaki kulüp yönetimi gücünü kullandı ve otoyolun kulübün arkasından geçirilip tekrar sahile bağlanmasını sağladı. Moda Deniz Kulübü'nü eleştirenlerden biri de uzun zamandır Moda'da yaşayan Vatan Gazetesi yazarı Gülay Göktürk: "Moda Deniz Kulübü var yolu yapamazlar, dedik. Meğer kulübün gücü, kendini korumuş ama bizi koruyamamış. Gürtuna'nın mimarları Kulüp'teki kalantorlarla cebelleşmeyi göze alamadıklarından trilyonlarca ek maliyeti göze alıp otoyolu tünelle kulübün arkasından dolandırıp tekrar sahile bağlamış."

Göktürk, böyle bir emrivaki yapılabilir mi sorusunu da "Evet yapabilirler. Koca bir Moda halkı, bir Moda Deniz Kulübü kadar bile güçlü olamazsa, hem de nasıl yaparlar!" diyor.

Moda Deniz Kulübü Genel Sekreterliği adına konuşan Ayhan Alpakın ise iddialara karşı şu yanıtı veriyor: "Her hangi bir kuruma baskı yapmamız sözkonusu değil. Yol kulübün önünden geçse çok yüksek maliyetli olurdu. Aklı başında bir yönetim böyle bir şey yapmaz. Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kadıköy Belediyesi'yle yaptığımız görüşmeler sonucu otoyolun sahilden geçmeyeceğini öğrendik. Aksi bir durumım hem kulübü hem tüm Moda'yı olumsuz etkileyeceği kuşkusuzdur. Ayrıca geçişin tünelle sağlanması halinde trafik sorununun köklü şekilde çözülebileceği inancındayız."

"Moda'yı öldürür"
Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk de tartışmalara neden olan tünelin projenin en kabul edilir yanı olduğunu söylüyor. Yolun sahilden geçmesine muhalif olduğunu belirten Öztürk, "Bize gönderilen projede böyle bir şey yok. Çift gidiş, çift gelişi olan bir tünel yapılacak. Bu tünel Mühürdar'dan girecek, yapılacak köprünün altından çıkacak. dolayısıyla sahile bir şey olmayacak" diyor.

Moda Semt Girişimi'nden Şehir Planlamacısı Aykut Köksal'a göreyse otoyol projesi katliamla eşanlamlı: "Moda bir yarımada. Bırakın yarımadadan yol geçirmeyi, hiç trafık sokmamak lazım. Ayrıca günümüz kentlerini toplu taşımacılık, raylı sistem kurtarabilir ancak. Bu otoyol Moda'yı, Moda ile birlikte Kalamış'ı da öldürür".

Mimarlar Odası'ndan Yönetim Kurulu Üyesi Arif Atılgan'a göre trafik sorununun çözümü için çare otoyol değil, hakkında aslında kimsenin yeterince fikri olmadığını da vurguluyor: "Projenin kapsamını tam olarak bilmiyoruz. Kadıköy Belediyesi'nden projeyi istedik, onların da elinde yok, Belediye de duruma hakim değil".

Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfıt Gürtuna ise başlayan inşaatın otoyol projesiyle ilgili olmadığını iddia ediyor: "Şu anda Moda Burnu'ndan geçecek bir otoban konusunda kesinleşmiş bir kararımız yok. Temelini attığımız iş, Moda'dan giden yolun karşılığı olan bir köprü çalışmasıdır. Yol ayrı bir konu... O projenin, yolla hiçbir ilgisi yok!"

Bu çalışmanın belediyeye bu yılın fiyatlarıyla yaklaşık altı trilyon Türk Lirası'na malolacağım belirten Gürtuna, yol inşaatının Yoğurtçu Parkı'nı tahrip etmeyeceğini de vurguluyor: "Parkı koruyoruz ve korumaya da devam edeceğiz. Asla çevreye zarar verecek ve çevreyle uyuşmayan projeleri çok büyük bir mecburiyetimiz olmadıkça hayata geçirmiyoruz."
Nostaljik tramvay inşaatı yüzünden Moda'da ortaya çıkan tepki otoyol tartışmasıyla giderek büyüyeceğe benziyor.

İçinden tramvay geçen tartışma
Modalılar'ın yakındığı bir diğer konu da inşaatı devam eden Kadıköy - Moda nostaljik tramvay hattı. 2002'nin Eylül ayında inşaatına başlanan tramvay projesini İETT Genel Müdürlüğü gerçekleştirecek. Moda'nın dar sokaklarında tramvayın nasıl çalışacağı herkes için merak konusu. Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyesi ve bölge halkının isteğiyle bu çalışmaya başlandığını belirtiyor.
Büyükşehir'in açıklamasına göre projenin amacı Bahariye Caddesi'ndeki kültür hayatının zenginleştirilmesi ve ticaretin yoğunlaşması. Ancak semt sakinleri, Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk ve Caferağa Mahallesi Muhtarı Oğuz Sarıcaoğlu'na göre tramvay Moda için tam bir kabus!

Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk tramvay projesine muhalefetinin sebebini şu gerekçeyle açıklıyor: "Biz nostaljik değil, yolcu taşıyacak tramvay istiyoruz. Sokaklar çok dar, nasıl çalışacak bilemiyorum. Zaten projeden ihalesi yapıldıktan sonra haberimiz oldu."

2003 yılının Temmuz ayına kadar bitirilmesi planlanan tramvay hattı 3.4 milyon dolara malolacak. Muhtar Sarıcaoğlu'na göre bu maliyet, ekonomik krizdeki bir ülke için çok anlamsız!

İlçe belediyesinin başkanı, semt muhtarı ve Modalılar karşı ama Büyükşehir Belediyesi'ne göre tramvay projesi halkın ve ilçe belediyesinin isteği nedeniyle yapılıyor! Proje hazırlanmadan önce kamuoyu araştırması yaptırıldığını belirten Büyükşehir Belediyesi yetkililerinin verdiği rakamlarsa son derece ilginç.
Önce yüz yüze daha sonra telefonla gerçekleştirilen ankette "Kadıköy bölgesine nostaljik tramvay yapılmasını ister misiniz?" sorusuna verilen yanıtların yüzde 71'i evet, yüzde 15'i hayır! Ankete katılanların yüzde 14'üyse yorum yapmamış.
"Kadıköy bölgesine nostaljik tramvay yapılmasını neden istersiniz?" sorusuna verilen yanıtların dağılımıyla bugünkü tepkiler de çelişkili: Kolay ulaşım: Yüzde 61. Turistik: Yüzde 28. Görüntüsü güzel: Yüzde 8. Yorumsuz: Yüzde 4. 
10 istasyon ve dört adet ikişerli üç katarın yer alacağı tramvay sistemini Yüksel İnşaat yapıyor. Nostaljik tramvayın günde 10 bin yolcu taşıması hedefleniyor.

Mimarlar Odası Yön. Kur. Üyesi Arif Atılgan, "Kent içinde kavşak olmaz"
"Burası 1975'lerde dolgu alan olarak düşünüldü. Amaç halkı denize kavuşturmaktı. Bu yanlış bir karardı ama yapıldı. Bu nedenle yalılar yok oldu. Hala doğru düzgün balık çıkmıyor. Koylar vardı ortadan kalktı. Ama artık geriye dönüşü yok. Buralar yol yapılsın diye doldurulmadı. Buraların rekreasyon alanı olarak kullanılması en uygun olanı. Şimdi yol yapmaya kalkıyorlar. Bu proje hayata geçirilemez. Bana kalırsa sadece gösteriş için yapılıyor. Ulaşım için başka çözümler var. Şehir içinde kavşak olmaz. Kavşak şehirlerarası bir çözümdür".

Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, "Sahilden geçerse karşıyız!"
"10 -15 yıl önce yapılan imar planlarında da sahilden yol geçiyordu. Sözen döneminde yol sahilden geçtiği için yapmadık. Bu bölgenin trafik problemi var. Kaş yapalım derken göz çıkarmayalım. Tünel modern bir çözümdür. Temel atma törenine katıldım, çünkü yol sahili dolaşmayacak, tünelle bağlantı yapılacak. Bu bilgiyi aldıktan sonra törene katıldım."

Jeoloji Mühendisi Şener Üşümezsoy, "Fener'in işgal ettiği yerler, halka iade edilir!"
"Bu projeyi destekliyorum. Çünkü hiç değilse Moda Deniz Kulübü'nün, Fenerbahçe Spor Kulubü'nün halka ait olan alanları kapatıp havuz, futbol sahası olarak ilan ettiği yerler bir şekilde halka döner. Deprem açısından böyle bir yolu o bölge kaldırır mı? Fenerbahçe Stadı'nı kaldırıyorsa bu yolu da kaldırır. Kadıköy-Suadiye zemini sağlam yerler. Bu bölgenin en zayıf yeri Kurbağalıdere. Projenin boyutlarını tam olarak bilmediğim için daha fazla bir şey söyleyemem".

Semt Girişiminin İtiraz Nedenleri
Zemin depreme dayanıklı mı?
- Merkez Nazım İmar Planı'nda gerekli tadilat yapılmadan inşaata başlandı.
- Bakanlık onayı alındı mı?
- Kıyı kenar çizgisi değişmeyecek mi?
- Bu bölgenin zemini bir deprem söz konusu olduğunda böyle bir yapıyı kaldırır mı?
- Neden bir bütün master plan içinde yer alan bir proje oluşturulmadı?
- İnşaat konusunda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun görüşü neden alınmadı?
- Bu tür kavşaklar şehir içine yapılmaz. Kavşaklar şehirlerarası yollar içindir. Neden trafik da-ha kuzeye yani Söğütlüçeşme tarafına çekilmiyor?
- Eğer Moda sahili otoyol haline gelmeyecekse Kurbağalıdere'ye böyle bir kavşak yapmanın mantığı nedir?
- Birinci derece doğal SİT alanı olan Yoğurtçu Parkı'na neden müdahale edildi?

Büyükşehir Belediyesi ne diyor?
Doğal afette çevreyle bağlantı sağlanacak!
- Trafik yükü ağır olan Kadıköy yeni bir artere kavuşacak.
- Kadıköy İskelesi'yle Fenerbahçe-Kalamış arasında kesintisiz ulaşım sağlanacak ve ilçenin trafik akışı düzene girecek.
- Bu çalışmayla herhangi bir doğal afet anında ilçenin, diğer ilçelere bağlantısı sağlanacak.
- Moda'dan giden yolun karşılığı olan bir köprü çalışmasıdır. Otoyol ayrı bir konu.
- Kadıköy ölçeğinde de projeler geliştirmeyi hedefliyoruz. Ancak trafiği rahatlatmamız, doğayı tahrip etme anlamına gelmez. Çesitli alternatif projeler üzerinde çalışılıyor. Ama şu anda kesinleşmiş bir karar yok. Sadece çalışma safhasındayız.
- Moda Burnu'ndan geçecek bir otoban konusunda kesinleşmiş kararımız yok.
- Salı - Cuma günleri kurulan halk pazarı ve Şükrü Saraçoğlu Stadyumundaki maçlar yüzünden yol tıkanıyor.
Aktüel - Necla Bayraktar