Moda Otoyolu Kadıköy Trafiğine Çözüm Getiremez.
11.03.2004

Kadıköy'de, Kurbağalıdere ağzında, 31 Ocak 2003 tarihinde bir köprülü kavşak inşaatının temeli atıldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin "Yoğurtçu Çayırı Caddesi - M. Nurettin Caddesi Köprü ve Karayolu Bağlantı Yolu İnşaatı" adıyla sunduğu bu kavşak projesi, Kadıköy Meydanı'nı Kalamış'a bağlayan ve iki gidiş, iki geliş dört şeritten oluşan bir otoyolun ilk aşamasını oluşturuyordu.

a. Moda sakinlerinin yoğun tepkisine neden olan köprülü kavşak inşaatı, İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun, 3 Eylül 2003 tarihli ve 6629 sayılı kararıyla, kentin karakteristiği açısından önem taşıyan sit alanının ve tescilli parsellerin önünden geçtiği gerekçesiyle durduruldu.

b. Koruma Kurulu'nun kararının ardından, 2 Ekim 2003 tarihinde, İstanbul 1. İdare Mahkemesi, söz konusu köprülü kavşak inşaatı için yürütmeyi durdurma kararı verdi. İdare Mahkemesi verdiği yürütmeyi durdurma kararında, yapılan bağlantı yolu düzenlemesinin halen yürürlükte bulunan bir plana dayanmadığını ve bu yüzden hukuka uyarlı olmadığını belirtti.

Tüm bu gelişmelere karşın İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin, otoyolun kavşak dışında kalan bölümünü yeniden projelendirdiğini ve ihale etme aşamasında olduğunu öğrenmiş bulunuyoruz. Sahilin önemli bir kesimini otoyola dönüştüren bu projede otoyolun yaklaşık 450 metrelik bölümü çift şeritli iki ayrı tünelden oluşmaktadır. Bu durumda şu saptamaları yapmak gerekiyor:

1. Otoyolun zorunlu bir parçası olan köprülü kavşak inşaatının Koruma Kurulu ve İdare Mahkemesi tarafından durdurulmuş olmasına karşın, kavşak dışında kalan bölümün ihale edilmek istenmesini anlamak mümkün değildir. Otoyolun ihale edilmesi, durdurulmuş kavşak inşatının tamamlanmasını da bir emrivakiye dönüştürecektir.

2. Otoyol, Kadıköy Meydanı'nı Kalamış'a bağlamakta ve Kalamış'a büyük bir trafik yükü getirmektedir.

3. Otoyolun Kalamış bağlantı noktasını oluşturan Münir Nurettin Caddesi adeta bir "çıkmaz cadde" niteliğindedir. Başka bir deyişle otoyol Kadıköy'ün mevcut ulaşım sistemine eklemlenmemiştir ve mevcut sistemle nasıl bütünleşeceği de belirsizdir.

4. Kadıköy Meydanı'na ulaşacak yeni bir arter sorunları çözmeyecek, bölgeye yeni bir yük getirerek meydan trafiğinin daha da yoğunlaşmasına neden olacaktır. Otoyolun Kadıköy Meydanı'na getireceği yük, kısa bir sürede tüm Kadıköy yarımadasının bir çöküntü alanına dönüşmesine yol açacaktır.

5. Otoyol, kavşak, tünel gibi çözümlerin kent mekanını yabancılaştırdığı ve insansızlaştırdığı, tarihsel ve doğal çevreyi tahrip ettiği unutulmamalıdır. Kadıköy yarımadası özgün topografik karakteri, denizle kurulu ilişkisi ve tarihsel kimliğiyle İstanbul'un korunması gerekli bir bölgesidir. Otoyol bu özellikleri yok edecek, Kadıköy'ün denizle ilişkisini koruyabilmiş tek noktası olan Moda sahilini ortadan kaldıracaktır.

Bu saptamalar ışığında, biz aşağıda adları bulunan Modalı mimarlar, Kadıköy'ün, İstanbul metropoliten alanı ile ilişkilendirilmiş bütünsel bir ulaşım master planı içinde ele alınmasının, trafik sorununa da bu plan çerçevesinde çözüm aranmasının doğru olacağını belirtmek istiyoruz. Bu bağlamda Kadıköy-Moda yarımadasını transit trafikten kurtarmak, ulaşım merkezini yarımadanın dışına, kuzeye taşımak ve ağırlığı toplu taşımacılığa ve toplu taşımacılığa hizmet eden raylı sisteme vermek en doğru çözüm olacaktır. Yeni yol yaparak ulaşıma çözüm getirmeye çalışmanın yanlış olduğu artık tüm bilim çevrelerinin kabul ettiği bir gerçektir.

Bu gerçekler ışığında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni Moda otoyolu projesinden vazgeçmeye ve kentin ulaşım sorunlarını bütünsel bir konsept ve bilimsel bir çerçeve içinde çözmeye davet ediyoruz.

Prof. Işık Aydemir (Mimar)

Behruz Çinici (Mimar)

Prof.Dr. Zekâi Görgülü (Mimar, Kent Plancısı)

Ersen Gürsel (Mimar)

Aykut Köksal (Mimar)

Prof. Turgut Övünç (Mimar)

Prof.Dr. Bülent Özer (Mimar)

Yrd.Doç.Dr. Oğuz Özer (Mimar)

Erdal Özyurt (Mimar)