Gündem

Tarih: Derleyen: Zeynep Güney
Viyana 1908
20. yüzyılın son yıllarında, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yolun sonuna geldiğinde, tek kozmopolit kenti olan Viyana, hemen her alanda ortaya çıkan eşine az rastlanır bir kültürel değişim yaşamaktaydı; mimari ve tasarım alanında da yepyeni fikirler doğuyordu. Mimar Otto Wagner, yeni metro için duraklar inşa etmenin yanı sıra, aralarında kanallar ve köprülerin de bulunduğu bir dizi kent projesini hayata geçiren isim oldu. Alüminyum ya da Postsparkasse Bankası’nda geniş bir şekilde kullandığı cam gibi yeni ve alışılmadık malzemelerden en iyi biçimde yararlanarak, radikal bir yaklaşım geliştirdi. Josef Hoffmann ve Koloman Moser, kendi tasarladıkları ürünleri üretip satmak amacıyla Wiener Werkstatte’yi kurdular.

En üst düzeyde el işçiliğine olan inancı dolayısıyla, William Morris’in atölyelerini anımsatan Werkstatte, az sayıda ev eşyası üretimiyle, küçük bir azınlığın beğenisine hitap etmekteydi. Hoffmann ve Moser’ın Morris’ten farkları, geleneksel biçimlerden ve dekoratif motiflerden uzaklaşmaya hazır olmalarıydı. Wiener Werkstatte’nin ürünleri, genel olarak, basit geometrik, soyut biçimlere dayanıyordu.

Viyana, tasarımın geleceği hakkında, hem mimar hem tasarımcı olan Adolf Loos’un önderliğini yaptığı sert tartışmalara sahne oluyordu. Kendisini hem gelenekselcilerin hem de Werkstatte’nin baş belası olarak konumlandıran Loos, yerel gazetedeki köşesinde yazdığı en ünlü ve en çok yanlış anlaşılmış denemesinde süslemeyi cinayete benzetmişti. Loos, modern olmanın, malzemeyi zarif bir sınırlama içinde kullanmak olduğuna inanıyordu. 

- Banka binaları, gazete ofisleri, apartmanlar ve metro durakları inşa ederek, imparatorluğun başkentine modern bir görünüm kazandıran, klasikliğin ötesine geçerek, alüminyum ve cam gibi modern malzemelerin olanaklarını keşfeden, Viyana’yı çağdaş estetiğin dünya merkezine dönüştüren mimar Otto Wagner. 

- Adolf Loos gibi binaların yanı sıra mobilya ve ev eşyaları tasarlayan, sandalye üretimini zanaatçılıktan endüstriye dönüştüren önde gelen ahşap sandalye şirketi Thonet için çalışan ve yeni biçem yaratma konusunda sıkı rekabette olan Josef Hoffmann. 

- 1908 yılında yayımladığı ünlü denemesi “Süsleme ve Cinayet”te, kendisini ilk ve en acımasız modernist olarak gösteren, modern insanın modern estetiğe gereksinimi olduğuna inanan Adolf Loos. 

- Mobilyanın endüstrileşmesine olanak tanıyan, ahşabı buharla bükme tekniğinin patentini alan, geleneksel sandalyeyi, büyük sayılarda üretilen ve üretim bantlarında birleştirilen parçalardan oluşan bir ürüne dönüştüren Michael Thonet. 

- Özellikle modernist estetiği tanımlayan Wiener Werkstatte için köşeli ahşap mobilyalar ve camdan ev eşyalar tasarlayan Koloman Moser.
İmaj Galerisi
Gündem Arşivi
Dönem için hazırlanan gündemlerin listesi aşağıdadır. Ayrıntılarına ulaşmak istediğiniz gündem başlığını listeden seçiniz.