Gündem

Sinema ve Mimarlık

Tarih: Eylül 2008 Kaynak: Calgary Üniversitesi Yazan: Juhani Pallasmaa Çeviren: Ilgın Külekçi Editör: Derya Karadağ, Arkitera.com
Duygu ve Anlam Değişimi
Sinema mimarisi bir bütünden kopmuş ayrı ayrı elemanların birleşimi üzerine değil, deneysel olarak gerçek temalar üzerine yapılmış. Sonuç olarak bir film yapımcısı, mimari etkinin zihindeki yerini bir mimardan daha iyi biliyor. En önemsiz mimari eleman bile, örneğin bir dolap, bir çekmece ya da bir anahtar, sinemada mimari ve epik bir anlam kazanabiliyor.

Hitchcock’un “Dial M for Murder” ya da “Strangers on a Train”inde olduğu gibi bir anahtar ya da bir çakmak, hikaye içinde kilit bir noktada bulunuyor. Dolapların ve çekmecelerin rollerine de pek çok filmde rastlanıyor. Bazı film yönetmenleri, filmlerinde kullandıkları odalardaki ve mutfaktaki çekmeceleri kendi malzemeleri için depo yerleri olarak kullandıklarını itiraf ediyor. Tabi bu çekmecelerin ve dolapların içi hiçbir zaman gösterilmiyor ve ayrıca da film yapımcılarının kendisine dolapların gerçekten kullanıldığı imajını veriyor. Tasarlanmış setlerde bile bu gerçekliğin olması gerekiyor. “The Damned” filmini çekerken Luchino Visconti, Altona Köşkü’nün mutlaka gerçek ahşap parkelerle döşenmesini istemiş. Ancak bu şekilde oyuncuların kendilerini oraya ait hissedebileceklerine ve ikna edici olabileceklerine inanmış.

Gerçek mimarlık ise gerçekte yaratılan mekan ile zihinde yaratılan mekan arasındaki deneysel duygu ve anlam değişimine yer veriyor. Sinema sanatı bu etkileşim içerisinde mimarlık mesleğini hassaslaştırıyor, çünkü sinema mimarisi tüm duygusal alanları kullanıyor. Örneğin, Tarkovsky’nin filmlerindeki dokunaklı mimari, mimarları yaptıkları mekanlara, gerçekten içinde yaşanabilecek şekilde duygusal anlamlar katmaya teşvik ediyor. Günümüzde yapılaşma, hislerimizi sosyal yaşamın hizmetinde standartlaştırıyor ve insanların çeşitli psikolojilerde karanlık ve korku, düş ve hayal, mutluluk ve coşku gibi uç duygular yaşamasını sansürledi. Bu bastırılmış duygular, yine de ortaya çıkarılmayı bekliyor. Endişe ve yabancılaşma, bu akılcılık içinde gizleniyor ve günümüzün duygusal içeriklerini oluşturuyor. Gizli saklı olan taraf, her an sahneye girmeye hazır bekleyen zıttını, korkutucu olanı, içinde saklıyor.

Sinema ve Mimarlık
Sinema ve Mimarlık
Gündem Arşivi
Dönem için hazırlanan gündemlerin listesi aşağıdadır. Ayrıntılarına ulaşmak istediğiniz gündem başlığını listeden seçiniz.