Gündem

Diktatörlük ve Mimarlık

Tarih: Kasım 2008 Kaynak: Wikipedia, Baunetz, German-architecture.info, German-architecture.info, Tel Aviv University, Dunaujvaros 2400, Vikilu.de Derleyen: Burcu Karabaş, Arkitera.com
Stalin'in Moskova Master Planı (1935)
Birbirinden bağımsız olarak tasarlanan ve uygulanan projelerin yarattığı stil ve boyut karmaşası üzerine, yönetim 1935 yılında Moskova için bir master plan hazırlanması kararı çıkardı. Planda, Stalin’in kentsel gelişime dair fikirlerini fazlasıyla yansıtıyordu.

Kentin artık bağımsız projelerle değil, bütünsel bir yaklaşımla gelişmesi gerektiği kararını içeren planda ayrıca, 1,5 - 2 hektar olan parsel büyüklüklerinin 9 - 15 civarına yükseltilmesi, projelerin 1 hektar başına en fazla 400 kişi düşecek şekilde hazırlanması; binaların en az 6, birinci sınıf caddelerde ise 7, 10 veya 14 katlı olması gerektiği, dolgu alanlarının ise sadece birinci sınıf konut ve ofis yapılaşmasına ayrılabileceği kararları da yer alıyordu.

Konulan bu kısıtlamalar, kentin eski bölümlünde kalitesiz binaların seri üretimini ve müstakil ev inşaatlarını başarılı bir şekilde engelledi. Bağımsız bölgelerde düşük maliyetli inşaatlar sürse de, bütçenin büyük bir kısmı yeni, masraflı ve “bütünsel yaklaşımlı” projelere ayrılıyordu. Kalabalık kentlerin gerçek ihtiyaçları ise bu görkemli cephe yaratma yarışında ikinci plana atıldı.

Moskova Kanalı (1932 - 1938)
1947 yılına kadar Moskova - Volga Kanalı olarak adlandırılan Moskova Kanalı, 5 yıl süren bir inşaat sonunda tamamlandı. İnşaatında “Islah Amaçlı Çalışma Kamp ve Kolonileri Baş İdaresi“nin Rus dilindeki kısaltması olan Gulag işçilerinin inşa ettiği kanali 128 km uzunluğunda.

Moskova Bulvarları (1938 - 1941)
Rus inşaat endüstrisi, 1930’lu yılların sonunda -her ne kadar hepsi Moskova’da bulunsa da- geniş kapsamlı ve çok bloklu kentsel dönüşüm projeleri uygulamak için yeterli deneyime sahip olmuştu. Kentin yenilenmesini amaçlayan projeler arasında üçü öne çıkıyor:

Gorki (Tverskaya) Caddesi, Arkady Mordvinov’un “akış metodu”nu test ettiği bir sistemle tasarlandı. Farklı aşamalarda bulunan inşaatları aynı anda kontrol etmeye dayanan bu metodun kullanıldığı projede Mordvinov, birkaç istisna dışında caddenin büyük bir kısmını bitirmeyi başardı.


Tverskaya Caddesi
Kaynak: Wikipedia

Dorogomilovo Bölgesi, Gorki Caddesi’nin aksine, aralarında boş alanlar bulunan çok farklı stillere sahip binalarla doluydu. Burov, Rosenfeld ve dönemin önde gelen diğer mimarları için bir deneme alanı haline gelen Dorogomilovo’daki yapıların teknik detayları üzerinde Gorki’dekiler kadar durulmadı ve bu ahşap tavan ve bölmeler ile cephedeki alçı detayların fazla masraflı olmasına neden oldu. Aslında bu durum, tam da “Stalin İmparatorluğu” atmosferini yansıtıyordu.

Bugün Leninsky Bölgesi olarak anılan Bolshaya Kaluzhskaya ise, projeden önce boş bir alanken Gorki Parkı’ndakilere benzer standart blok yapılarla dolduruldu.

Tarım Sergisi (1939)
Her yıl düzenlenen Tarım Sergisi’nin 1936 yılında Moskova’nın boş bir arazisine taşınmasıyla başlayan proje sonunda, 1,36 km2 üzerinde 250 pavyon inşa edildi. Sovyet heykeltraş Vera Mukhina’nın Paris Sergisi’nde 1937 yılında sergilenen “İşçi ve Kolkhoz Kadını” adlı heykelinin bir kopyası da giriş kapısına yerleştirildi. Sovyet cumhuriyetlerinin ulusal stillerinde tasarlanan pavyonlar bütünleştiğinde, ülkenin kültürel bir turu olma özelliği gösteriyordu. Vladimir Schuko tarafından tasarlanan merkez pavyonu, Zholtovsky’nin 1932 yılında hazırladığı Sovyet Sarayı konseptinden ilham almıştı.
1939 pavyonları, Stalin’in anıtsal propagandasının tek göstergeleriydi. Kalıcı olması için tasarlanmayan bu pavyonlardan bazıları 1956’daki “De-stalinizasyon” sırasında yıkıldı, bazıları ise kendiliğinden yıkıldı.




İmaj Galerisi
Diktatörlük ve Mimarlık
Diktatörlük ve Mimarlık
Gündem Arşivi
Dönem için hazırlanan gündemlerin listesi aşağıdadır. Ayrıntılarına ulaşmak istediğiniz gündem başlığını listeden seçiniz.