İlk gününden bu yana motor sporlarının zirvesi kabul edilen ve dünyada en fazla izleyici toplayan spor etkinliği olan Formula 1, 2005 yılında 55. yılını kutlamaya hazırlanıyor.
Formula 1, 1950 yılının Mayıs ayında, İngiltere’nin efsanevi pisti Silverstone’da start aldı. Bugüne kadar 749 Grand Prix gerçekleştirildi. Şampiyon olabilmek için yıllardır onlarca takım, yüzlerce pilot ve binlerce marka pistlerde kıyasıya mücadele etti.
Motor sporlarının zirvesi olarak kabul edilen ve dünyada en fazla izleyici toplayan spor etkinliği olan Formula 1'de, 2005 yılında 55. yaşını kutlayacak. Her zaman olduğu gibi pilotların ve takımların inanılmaz ve heyecan verici mücadelesine ev sahipliği yapacak. Yeni sezonun sonunda zafer kazanan, Y2K ve F1-50 şampiyonluklarını da elde edecek.
(1950 - 1959)
Formula 1 Dünya Şampiyonası’nın ilk yarışı 1950 yılının Mayıs ayında İngiltere’nin Silverstone pistinde yapıldı. İngiliz Kraliyet ailesinin de izlediği yarışta 21 araba start aldı.
1951 sezonunda Almanya ve İspanya iki yeni ev sahibi olarak yarış takvimine eklendi ve sekiz zorlu GP’nin yapılacağı sezon İsviçre’nin Bremgarten pistinde start aldı.
1952 sezonunda Hollanda da yarış takvimine alındı. Sezon yine İsviçre’de start aldı, Indianapolis 500, Belçika, Fransa, İngiltere, Almanya, Hollanda GP'lerinden sonra İtalya'da sona erdi.
1953 sezonu Arjantin’de start aldı. Ancak sezon hiç beklenmedik büyük bir kaza ile başladı. Farina’nın aracıyla kalabalığın arasına girmesi ve 10 kişinin ölümü ile Formula 1 dünyası ilk büyük şok yaşandı. Duraklamalarda sonra yarışa geri dönüldü ve Ferrari pilotu Alberto Ascari kazandı.
1954 sezonu Arjantin'in Buenos Aires kentinde start aldı. Dokuz zorlu GP'nin yapılacağı sezonun bu ilk yarışında 1952 dünya şampiyonu ve yeni sezonun favori isimlerinden Arjantinli pilot Juan Fangio kendi seyircisi önündeki avantajı kullandı.
1955 sezonunda Almanya, İsviçre, Fransa ve İspanya yarış takviminden çıkarılırken Monako ve Hollanda yarış takvimine eklendi ve yeni sezonda GP sayısı yediye düştü. Arjantin, Monako, Indianapolis, Belçika, Hollanda, İngiltere ve İtalya bu sezonda yarış takvimini oluşturan ülkeler oldu. Sezon, Arjantin'in Buenos Aires kentinde start aldı.
1956 sezonunda Hollanda yarış takviminden çıkarılırken Fransa ve Almanya tekrar yarış takvimine eklendi. Bu zorlu sezon öncesinde iki kez üstüste dünya şampiyonu ünvanını elde eden Fangio, Lancia Ferrari takımına transfer oldu.
1957 sezonunda Belçika yarış takviminden çıkarılırken Pescara yarış takvimine eklendi. Sezon Arjantin'de başladı. Monako, Indianapolis, Fransa, İngiltere, Almanya, Pescara GP'lerinden sonra İtalya'da sona erdi.
1958 sezonu için kurallarda yapılan değişiklikler hemen etkisini gösterdi, katılan takım sayısında gözle görülür artış oldu. İngilizler, İtalyan egemenliğini kırmak için yeni takımlarla GP’lerde yeraldı.Bir başka değişiklik de Fas, Portekiz gibi yeni ülkeler şampiyona takvimine eklenmesiyle yaşandı. Hollanda ve Belçika'nında yarış takvimine yeniden dahil edilmesiyle GP sayısı onbire çıktı. Arjantin'de başlayan sezon, Monako, Hollanda, Indianapolis, Belçika, Fransa, İngiltere, Almanya, Portekiz, İtalya GP'lerinden sonra Fas'ta sona erdi.
1959 sezonunda Arjantin, Belçika ve Fas yarış takviminden çıkarılırken, ABD yarış takvimine eklendi. Monako'da başlayan sezon Indianapolis, Hollanda, Fransa, İngiltere, Almanya, Portekiz, İtalya GP'lerinden sonra ABD'de sona erdi.
(1960 - 1969)
1960’larda Formula 1’in ilk yıllarındaki dengeler bütünüyle değişti. Pilotlar kadar takımlar arasındaki mücadele önplana çıkarken, Ferrari ve Lotus arasındaki amansız rekabete Brabham takımı da eklendi.
Motor sporlarının zirvesi olarak kabul edilen ve dünyada en fazla izleyici toplayan spor etkinliği olan Formula 1'de 1960’lar, pilotlar kadar takımlar arasındaki rekabetin tırmandığı yıllar oldu. Ferrari'nin tahtına Lotus göz dikerken, bu amasız rekabete Brabham takımı da katıldı.
1960 sezonunda Almanya yarış takviminden çıkarılırken, Arjantin ve Belçika tekrar yarış takvimine eklendi ve şampiyona takvimindeki GP sayısı ona çıktı. Arjantin'de başlayan sezon, Monako, Indianapolis, Hollanda, Belçika, Fransa, İngiltere, Portekiz, İtalya'dan sonra ABD'de sona erdi.
1961 sezonunda Arjantin, Portekiz ve Indianapolis yarış takviminden çıkarılırken Almanya tekrar yarış takvimine eklendi ve şampiyona takvimindeki GP sayısı sekize düştü. Monako'da başlayan sezon Hollanda, Belçika, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya'dan sonra Amerika’da sona erdi. Ferrari ile Lotus Climax takımları arasında büyük mücadele Monako'da start aldı ve burada zafere Lotus Climax takımından Stirling Moss ulaştı. Fakat bundan sonra yapılan GP'lerde Ferrari damgası vardı.
1962 sezonunda Güney Afrika yarış takvimine eklendi ve şampiyona takvimindeki yarış sayısı dokuza çıktı. Hollanda'da başlayan sezon Monako, Belçika, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya ve ABD'den sonra Formula 1'e ilk defa evsahipliği yapan Güney Afrika'da sona erdi.
1963 sezonunda Meksika yeni ev sahibi olarak şampiyona takvimine eklendi. Monako'da başlayan sezon Belçika, Hollanda, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, ABD, Meksika'dan sonra Güney Afrika'da sona erdi.
1964 sezonu Güney Afrika yarış takviminden çıkarılırken, Avusturya GP takvimine alındı. Monako'da başlayan sezon, Hollanda, Belçika, Fransa, İngiltere, Almanya, Avusturya, İtalya, ABD'den sonra Meksika'da sona erdi. Sezonun ilk yarışı olan Monako'da zafere BRM pilotu Graham Hill ulaştı.
1965 sezonunda Avusturya yarış takviminden çıkarılırken Güney Afrika tekrar yarış takvimine eklendi. Afrika kıtasında başlayan sezon, Monako, Belçika, Fransa, İngiltere, Hollanda, Almanya, İtalya, ABD'den sonra Meksika'da sona erdi. 1965 sezonunda pistlerde yine 1963 sezonunda olduğu gibi Jim Clark fırtınası esti.
1966 sezonunda Güney Afrika yarış takviminden çıkarılırken şampiyona takvimindeki yarış sayısı dokuza indi. Monako'da başlayan sezon Belçika, Fransa, İngiltere, Hollanda, Almanya, İtalya, ABD'den sonra Meksika'da sona erdi.
1967 sezonunda Kanada ve Güney Afrika'nın yarış takvimine eklenmesiyle GP takvimindeki yarış sayısı onbire çıktı. Güney Afrika'da başlayan sezon, Monako, Hollanda, Belçika, Fransa, İngiltere, Almanya, Kanada, İtalya, ABD GP'lerinden sonra Meksika'da sona erdi.
1968 sezonunda İspanya'nın da yarış takvimine eklenmesi ile şampiyona takvimindeki yarış sayısı onikiye çıktı. Güney Afrika'da başlayan sezon, İspanya, Monako, Belçika, Hollanda, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Kanada, ABD'den sonra Meksika'da sona erdi.
1969 sezonunda Belçika yarış takviminden çıkarıldı ve şampiyona takvimindeki GP sayısı onbire indi. Güney Afrika'da başlayan sezon, İspanya, Monako, Hollanda, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Kanada, ABD'den sonra Meksika'da sona erdi.
(1980 - 1989)
1980’ler Formula 1’in bugün için de ‘en iyi’ pilotları arasındaki rekabetin olağanüstü tırmandığı yıllar oldu. F1’in en çok puan toplayan pilotları sıralamasında zirvede olan Alain Prost, Ayrton Senna, Nelson Piquet, Nigel Mansell ve Niki Lauda bu yıllarda birer efsane haline geldi.
Grand Prix’lerde önce Williams ardında da McLaren’e motor veren Honda, kazandığı 4 takımlar şampiyonluğu ve aynı sezonda içinde elde ettiği 15 zafer ile F1’de yeni bir dönemin başladığının ilk sinyalini verdi.
Motor sporlarının zirvesi olarak kabul edilen ve dünyada en fazla izleyici toplayan spor etkinliği olan Formula 1'de 1980’ler, efsane pilotların yarıştığı yıllar oldu. Formula 1 kariyerleri boyunca en fazla puan toplayan, en fazla GP’ye katılan ve en fazla zafer kazanan pilotlar arasında ilk sıraları alan Alain Prost, Ayrton Senna, Nelson Piquet, Nigel Mansell ve Niki Lauda bu dönemde birer efsane haline geldi.
1980 sezonunda İspanya şampiyona takviminden çıkarılırken, GP sayısı ondörde indi. Arjantin'de başlayan sezon, Brezilya, Güney Afrika, Batı ABD, Belçika, Monako, Fransa, İngiltere, Almanya, Avusturya, Hollanda, İtalya, Kanada'da GP'lerinden sonra ABD'de sona erdi.
1981 sezonunda İspanya yarış takvimine eklenirken Batı ABD şampiyona takviminden çıkarıldı. Ondört GP'den oluşan 1981 sezonu Arjantin'de başladı, Brezilya, Güney Afrika, İspanya, Monako, Belçika, İsveç, Hollanda, Fransa, İngiltere, Almanya, Avusturya ve İtalya GP'lerinden sonra ABD'de sona erdi.
1982 sezonunda Arjantin, İspanya, İsveç, ABD, yarış takviminden çıkarılırken, Batı ABD, San Marino, Detroit, Kanada, İsviçre, Las Vegas GP'leri yarış takvimine eklendi. Onaltı GP'den oluşan sezon Güney Afrika'da start aldı, Brezilya, Batı ABD, San Marino, Belçika, Monako, Detroit, Kanada, Hollanda İngiltere, Fransa, Almanya, Avusturya, İsviçre, İtalya GP'lerinden sonra Las Vegas GP'si ile sona erdi.
1983 sezonunda İsviçre GP takviminden çıkarılırken, Avrupa GP'si yarış takvimine eklendi. Brezilya'da başlayan sezon, Batı ABD, Fransa, San Marino, Monako, Belçika, Detroit, Kanada, İngiltere, Almanya, Avusturya, Hollanda, İtalya, Avrupa GP'lerinden sonra Güney Afrika'da sona erdi.
1984 sezonunda Batı ABD yarış takviminden çıkarılırken, Portekiz ve Dallas GP'lerinin eklenmesiyle şampiyona takvimindeki GP sayısı onaltıya çıktı. Brezilya'da başlayan sezon, Güney Afrika, Belçika, San Marino, Fransa, Monako, Kanada, Detroit, Dallas, İngiltere, Almanya, Avusturya, Hollanda, İtalya, Avrupa GP'lerinden sonra Portekiz'de sona erdi.
1985 sezonunda Dallas GP’si yarış takviminden çıkarılırken Avustralya yarış takvimine eklendi. Onaltı GP’den oluşan sezon Brezilya’da start aldı, Portekiz, San Marino, Monako, Kanada, Detroit, Fransa, İngiltere, Almanya, Avusturya, Hollanda, İtalya, Belçika, Avrupa, Güney Afrika GP’lerinden sonra Avustralya’da sona erdi.
1986 sezonunda Hollanda, Avrupa ve Güney Afrika GP'leri yarış takviminden çıkarılırken, İspanya, Macaristan ve Meksika yeni ev sahipleri olarak GP takvimine eklendi. Brezilya'da başlayan sezon, İspanya, San Marino, Monako, Belçika, Kanada, Detroit, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Avusturya, İtalya, Portekiz, Meksika GP'lerinden sonra Avustralya'da sona erdi.
1987 sezonunda Kanada yarış takviminde çıkarılırken, Japonya yarış takvimine eklendi. Onaltı GP'den oluşan sezon Brezilya'da başladı, San Marino, Belçika, Monako, Detroit, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Avusturya, İtalya, Portekiz, İspanya, Meksika, Japonya GP'lerinden sonra Avustralya'da sona erdi. GP zaferine imza atan Williams Honda takımı takımlar şampiyonasında birincilik kürsüsüne çıktı.
1988 sezonunda Avusturya yarış takviminden çıkarılırken, Kanada tekrar yarış takvimine eklendi. Onaltı GP'den oluşan sezon Brezilya'da start aldı, San Marino, Monako Meksika, Kanada, Detroit, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, İspanya, Japonya GP'lerinden sonra, Avustralya'da sona erdi.
1989 sezonunda Detroit yarış takviminden çıkarılırken, ADB GP’si yarış takvimine eklendi. Onaltı GP’den oluşan sezon Brezilya’da start aldı, San Marino, Monako, Meksika, ABD, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, İspanya, Japonya GP’lerinden sonra Avustralya’da sona erdi.
(1990 - 1999)
1990’lı yıllarda Formula 1 için yağ, yakıt, lastik ve motor üreticilerinin teknoloji geliştirme çabaları başdöndürücü bir hıza ulaştırken, medyanın ilgisi de pilotlar ve onların özel yaşamlarına kaydı.
Yeni teknolojiler sayesinde gücüne güç, hızına hız katan takımlar ve pilotlar saatte 350 km sınırını zorlarken, Ayrton Senna’nın ölümüne yol açan kazanın ardından yeni kural ve kısıtlamalar ardı ardına gelmeye başladı.
Motor sporlarının zirvesi olarak kabul edilen ve dünyada en fazla izleyici toplayan spor etkinliği olan Formula 1, 1990’lı yıllarda teknolojiye en fazla yatırımın yapılması nedeniyle daha da hızlandı. Formula 1 için yağ, yakıt, lastik ve motor geliştiren firmalar peşpeşe elde ettikleri mükemmel sonuçları pistlere taşımaya başladı. Pilotların GP’lerde başdöndürücü hızlara çıkmalarıyla birlikte kısıtlamalar ve yeni kurallar hemen kendini gösterdi ama Ayrton Senna’nın ölümünü engellemeye yetmedi...
1990 sezonunda da 1989 sezonundaki yarış takvimi aynen kabul edildi. ABD’de başlayan sezon Brezilya, San Marino, Monako, Kanada, Meksika, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, İspanya, Japonya GP’lerinden sonra Avustralya’da sona erdi.
1991 sezonunda da 1990 sezonundaki yarış takvimi kabul edildi. ABD’de başlayan sezon, Brezilya, San Marino, Monako, Kanada, Meksika, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, İspanya, Japonya GP’lerinden sonra Avustralya’da sona erdi.
1992 sezonunda ABD yarış takviminden çıkarılırken, Güney Afrika yedi yıl aradan sonra tekrar yarış takvimine eklendi. Güney Afrika’da başlayan sezon, Meksika, Brezilya, İspanya, San Marino, Monako, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, Japonya GP’lerinden sonra Avustralya’da sona erdi.
1993 sezonunda Meksika şampiyona takviminden çıkarılırken, Avrupa GP’si adıyla bir GP yarış takvimine eklendi. Güney Afrika’da başlayan sezon, Brezilya, Avrupa, San Marino, İspanya, Monako, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, Japonya GP’lerinden sonra, Avustralya GP’si ile sona erdi.
1994 sezonunda Güney Afrika şampiyona takviminden çıkarılırken, Pasifik GP şampiyona takvimine eklendi. Brezilya GP’si ile başlayan sezon, Pasifik, San Marino, Monako, İspanya, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, Avrupa, Japonya GP’lerinden sonra Avustralya GP’si ile sona erdi.
1995 sezonunda Arjantin’in yarış takvimine eklenmesiyle şampiyona takvimindeki yarış sayısı onyediye çıktı. Brezilya’da başlayan sezon, Arjantin, San Marino, İspanya, Monaco, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz, Avrupa, Pasifik, Japonya GP’lerinden sonra Avustralya’da sona erdi.
1996 sezonunda Pasifik GP'si şampiyona takviminden çıkarıldı. Avustralya'da başlayan sezon, Brezilya, Arjantin, Avrupa, San Marino, Monako, İspanya, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Portekiz GP'lerinden sonra Japonya'da sona erdi.
1997 sezonunda Portekiz GP'si şampiyona takviminden çıkarılırken, Avusturya ve Lüxemburg GP'leri şampiyona takvimine eklendi. Avustralya'da başlayan sezon, Brezilya, Arjantin, San Marino, Monako, İspanya, Kanada, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Avusturya, Lüxemburg, Japonya GP'lerinden sonra Japonya'da sona erdi.
1998 sezonunda Jerez'de yapılan Avrupa GP'si şampiyona takviminden çıkarılırken şampiyona takvimindeki GP sayısı onaltıya indi. Avustralya'da başlayan sezon, Brezilya, Arjantin, San Marino, İspanya, Monako, Kanada, Fransa, İngiltere, Avusturya, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Lüksemburg GP'lerinden sonra Japonya'da sona erdi.
1999 sezonunda Arjantin ve Lüksemburg yarış takviminden çıkarılırken, Malezya ve Avrupa GP'leri yarış takvimine eklendi. Avusturalya'da başlayan sezon, Brezilya, San Marino, Monako, İspanya, Kanada, Fransa, İngiltere, Avusturya, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Avrupa, Malezya GP'lerinden sonra Japonya'da sona erdi.
(2000-2005)
2000 sezonunda ABD GP’si yarış takvimine eklendi. Avusturalya'da başlayan sezon, Brezilya, San Marino, İngiltere, İspanya, Avrupa, Monako, Kanada, Fransa, Avusturya, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, ABD ve Japonya GP'lerinden sonra Malezya’da sona erdi.
2001 sezonunda tüm yarış takvimindeki ülkeler aynı kaldı ancak sıralamaları değişti. Avusturalya'da başlayan sezon Malezya, Brezilya, San Marino, İspanya, Monako, Kanada, Avrupa, Fransa, İngiltere Avusturya, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, ABD ve Japonya GP'lerinden sonra sona erdi.
2002 Avusturalya'da başlayan sezon, Brezilya, San Marino, İngiltere, İspanya, Avrupa, Monako, Kanada, Fransa, Avusturya, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, ABD ve Japonya GP'lerinden sonra Malezya’da sona erdi.
2003 sezonunda Avusturalya'da başlayan sezon Malezya, Brezilya, San Marino, İspanya, Monako, Kanada, Avrupa, Fransa, İngiltere Avusturya, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, ABD ve Japonya GP'lerinden sonra sona erdi.
2004 sezonunda Avusturya yarış takviminde çıkarılarak iki tane doğu ülkesindeki pist takvime girdi; Behreyn ve Çin. Avusturalya'da başlayan sezon Malezya, Bahreyn, San Marino, İspanya, Monako, Avrupa, Kanada, ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan, Belçika, İtalya, Çin, Japonya ve Brezilya yarışının ardından son erdi.
2005 sezonunda en önemli gelişme Türkiye’nin Formula 1 yarışlarına ev sahipliği yapacak olması oldu. Avustralya ile başlayan yarış sezonu Malezya, Bahreyn, San Marino, İspanya, Monaco, Avrupa, Kanada, ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, Macaristan’da gerçekleşti ve 21 Ağustos 2005 tarihinde Türkiye’de koşulacak ve ardından İtalya, Belçika, Japonya ile son bulacak.
Formula 1 İstanbul
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!