Boğazlardaki deniz taşımacılığının tehlikelerinin giderilmesi amacıyla hazırlanan 'radar projesi'nin İstanbul ayağının temeli atıldı. Proje aleyhine açılan davalar ise hâlâ sürüyor.
İstanbul ve Çanakkale Boğazı'ndaki deniz taşımacılığının, Boğazlar'ın ve özellikle de İstanbul'un güvenliği üzerinde yarattığı tehlikelerin giderilmesi amacıyla hazırlanan "Türk Boğazları Gemi Trafik Yönetim ve Bilgi Sistemi" projesinin İstanbul ayağının temeli 'davalı' ve tartışmalı bir şekilde atıldı.
Her biri 30 metre yüksekliğindeki radar kulelerinin sit alanına dikilmesi dolayısıyla açılan Denizcilik Müşteşarlığı ve Kültür Bakanlığı arasındaki dava ile TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Şubesi'nin yürütmenin durdurulması istemiyle açtığı dava halen sürüyor. Buna rağmen gerçekleştirilen temel atma töreni sırasında projeye tepkilerini dile getiren Doğa Savaşçıları Çevre Örgütü Başkanı Zafer Murat Çeliktaş, görevliler tarafından tören alanından uzaklaştırıldı.
Dava üstüne dava
Projenin inşaat ihalesine çıkması için Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı, İstanbul 3 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na başvurdu. Koruma Kurulu Mart 1999'da verdiği kararda, 30 metrelik kulelerin, sit alanı olan ve yeni inşaat yasağı getirilen Boğaziçi'nde yapılmasının kabul edilemeyeceği şeklinde görüş bildirerek, projeyi reddetti.
Kurul'un projeyi reddetmesi üzerine Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı İstanbul 2. İdare Mahkemesi'ne söz konusu kararın iptali istemiyle dava açtı. Ancak dava devam ederken Bakanlar Kurulu, Kültür Bakanlığı ve Başbakanlık arasındaki bu uyuşmazlığın çözümü için tahkim yoluna gidilmesine karar verdi ve hakem olarak Devlet Bakanı Rüştü Kazım Yücelen'i atadı. Yücelen ise Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma kurullarından izin alınmadan Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca ihaleye çıkarılmasına karar verdi. Bu arada TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Şubesi de Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmenin durdurulması amacıyla bir dava açtı.
2001'de bitirilecek
Her iki dava da halen sürerken, dün inşaatın temelini atan Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu, Türk Boğazları'ndan geçen tehlikeli yüklerin çeşitlerinde ve miktarlarında her geçen gün artış olduğunu söyledi. Mirzaoğlu, proje kapsamında İstanbul ve Çanakkale Boğazı'nda birer adet olmak üzere iki trafik kontrol merkezi, İstanbul'da sekiz, Çanakkale'de beş adet olmak üzere toplam 13 trafik gözetleme istasyonu inşa edileceğini ve bu istasyonların tamamen insansız olarak görev yapacağını dile getirdi. Temeli atılan istasyonların 2001Haziran'ında bitirilmesinin planlandığını ifade eden Mirzaoğlu, Boğazlar'dan geçen gemilere römorkör eşliği sağlanacağını ve kılavuzluk sisteminin yaygınlaştırılacağını söyledi.
Tören sırasında sistemin kurulmasına karşı çıkan Doğa Savaşçıları Çevre Örgütü Başkanı Zafer Murat Çetintaş, görevliler tarafından bölgeden uzaklaştırıldı. Sistemin yangınları söndürmede ya da deniz akıntılarını önlemede kesinlikle etkili olamayacağını vurgulayan Çetintaş, sistemin sit alanına yapıldığını ve bunun için izin alınmadığını söyledi.
Nasıl koruyacak?
Denizcilik Müsteşarlığı'nın verdiği bilgilere göre, sistemin faydaları şöyle: l Sistem, her geminin hareketini izlerken, gemilerin birbirine göre hareketlerine de duyarlı olacak. l Kaza yapan gemilerin ivedilikle ilgili birimlerle bilgi alışverişi yapabilmesi ve acil tedbirlerin alınması sağlanacak. l Kaptanlar, güvenli seyir için her türlü bilgiye anında ulaşabilecek. lÇevrenin kirlenmesini engelleyecek, can ve mal emniyetinin korunmasını temin edecek. l Denizle ilgili ortam bilgilerini ve gemi trafiğiyle ilgili bilgileri toplayacak olan sistem, bu bilgilerin dağıtımını yapacak. l Tehlikeli durumlar, oluşma aşamasında engellenecek.
Maliyeti 3 trilyon lira
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı' nca ihale edilen İstanbul Boğazı'ndaki trafik kontrol merkezi ile sekiz adet trafik gözetleme istasyonunun inşaatı, 2000 yılı fiyatları ile 1 trilyon 740 milyar liraya, Çanakkale Bağazı'ndaki kontrol merkezi ve istasyonlar ise 1 trilyon 377 milyar liraya mal olacak. İnşaatları İstanbul'da Fermanlı, Çanakkale de ise Şentürkoğlu şirketleri üstlenirken, ABD'li Locheed Martin Overseas Co. firması da elektrik-elektronik sistemlerini 20 milyon 407 bin dolara sağladı.
Teknik ekipmanları
l Radar Cihazları. l Meteorolojik ve Hidrografik Algılayıcılar.
- Hassas Uydu Konum Belirleme Sistemi. l Gece ve Gündüz 24 Saat İzleme Yapacak Kameralar.
- Sayısal Haberleşme Teçhizat,
- Elektronik Harita Gösterim ve Bilgi Sistemi. l Kayıt ve Denetim Birimleri. l Yardımcı Teçhizat.
Ayşegül Çetinkaya - Radikal 29 Ocak 2001
Radar Kuleleri
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!