Doktora derecesine kadar olan yükseköğretim sistemi, ikili ve tek basamaklıdır. Doktora düzeyi de tek basamaklıdır.
• Üniversite
Dört ile altı yıllık bir eğitim sonucunda üniversiteden Diplom, Magister veya Staatsexamen dereceleriyle mezun olunur. Bu eğitim, yarım ile bir yıllık bir sürede tamamlanan tez çalışmasını da kapsar. Diplom programları, belirli bir mesleki alan için yoğunlaştırılmış çalışmaları içerir. Genellikle sanat alanındaki Magister programları, iki veya üç konuda yoğunlaşır. Staatsexamen ise, akademik unvanın alınmasından sonra, icrası için ayrı bir sınav gerektiren meslekleri kapsar.
Doktora derecesi, son zamanlara kadar bir öğretim üyesinin gözetiminde yapılan bağımsız bir tez çalışmasının yazılmasını ve sözlü olarak savunmasını gerektirmekteydi. Bu derece genellikle iki ile dört yıl arasında tamamlanmaktaydı. Son yıllarda doktora çalışmalarının lisansüstü okullar (Graduiertenkollegien) bünyesinde yürütülmesine başlanmıştır. 1998 yılında yaklaşık olarak 300 tane Graduiertenkollegien kurulmuştur. Üniversitelerden biri, pilot uygulama olarak Amerika Birleşik Devletleri’ndekine benzer bir doktora programını uygulamaya başlamıştır.
Kural olarak, profesörlük için Habilitation’a (doktora sonrası ders verme yeterlik belgesi) sahip olmak gerekir. Habilitation, akademik bir derece değildir ancak, kişinin ders vermek için yeterli olduğunu gösterir. Habilitation’a sahip olmak, birçok eyaletteki (Länder) doktoralı araştırmacıların adlarının önünde doktor unvanı yanında Habilitatus unvanını da kullanmaları hakkını kazandırır (örneğin, Dr. Med. Habil.). Habilitation, iki ile üç yıllık bir çalışmayı gerektirir.
• Fachhochschulen (Uygulamalı Bilimler Üniversiteleri)
Bu kurumlar, mühendislik, iktisat, sosyal meslekler, yönetim ve tasarım gibi alanlarda mesleğe yönelik programları yürütür. Standart eğitim süresi dört yıldır. Bu süreye, bir veya iki dönemlik staj süresi ile üç ile altı aylık Diplom tezi hazırlama süresi dahildir. Mezunlara Diplom (FH) unvanı verilir. Fachhochschulen mezunları, belirli koşullarda ve ek sınavlardan başarılı oldukları takdirde doktora çalışması yapabilirler.
Bazı yabancı yükseköğretim kurumları, ABD’dekine benzer lisans ve yüksek lisans programları yürütürler. Bu tip kurumlar için resmi bir düzenleme henüz getirilmemiştir. Üniversite kanununda 1998 yılında değişiklik yapılarak üç ile dört yıllık bir çalışma sonucunda lisans, bunu izleyen bir ile iki yıllık çalışma sonucunda ise yüksek lisans (master) derecesi veren programların açılmasına olanak sağlanmıştır. Ayrıca, üniversiteler ve Fachhochschule’ler için akreditasyon sistemi kurulmuştur. Yeni geliştirilen programlar, geleneksel programların yanı sıra yürütülmektedir. Bugüne kadar 200 dolayında lisans ve yüksek lisans programı başlatılmıştır.
Yüksek Lisans Eğitimi