Proje Müellifi
Coşkun Üreyen
Kumru Alpaydın
Gülcan Kaya
Berna Çapraz
Nur Belkayalı
Özcan Temurer

Yardımcı
Abdullah Onurşahin

Yarışma Alanının Kent İçindeki Konumu
Yarışma alanı, istanbul metropolitan alanı Avrupa yakasında, Bakırköy merkezi hinterlandında bir alt merkez özelliğindedir. İstanbul metropolitan alan planlaması içinde önemli bir etaptır. Bölge, benzer dönüşüm/gelişim alanlarının alt merkezler olarak yeniden tasarlanmasıyla, birbirlerine eklemlenen ancak, kendi yakın alanlarını etkiyen merkezlerle kurgulanmış bir zincirleme dönüşüm sürecine girmiştir.

Tasarım alanı, tarihi İstanbul yerleşim alanının aksine, planlı bir gelişme için kurgulanmış olan üst ölçekli planlamanın ve makro gelişim zincirinin önemli bir parçasıdır. Beylikdüzü, Isparta Kule, Güneşli - Yenibosna ve Başakşehir alt merkezleriyle organik ilişkili ancak kendi atki alanıyla sınırlandırılması öngörülmüş bir yerel merkezdir.

Yarışma alanı, hızlı ve plansız kentsel gelişmenin benzer kentsel iş alanları çevresinde yarattığı gibi, çok katlı ve tip konut gruplarıyla çevrelenmiştir. Ne yazık ki kullanıcısına özel herhangi bir tasarım kararı taşımayan bu konutlar, ait oldukları yere ait bir tasarım kararı da taşımazlar. Kendi fiziksel mekanı, üst üste stoklanmış metrekareler olan bu yapılar, kentsel mekana da dokunmaz ve mekansal bir katkı sağlayamazlar. Yarışma alanı, tasarlanmamış modüllerin bir araya gelişlerinin oluşturduğu tasarlanmamış açık alanlarla çevrelenmiştir. Çevredeki yapılar aynı şekilde nitelikli kentsel mekan ve kamusal alan yaratma becerisinden de yoksundurlar.

Rekreatif alanlar da bu tasarlanmamışlıktan paylarını alırlar. Yeşil alan, bu metrekare stoklarının yer düzleminde bıraktığı artık alanları örtmek dışında yakın çevrede kendine yer bulamamıştır. Organize olmamış, niteliksiz ve yetersiz yeşil alanlar yarışma alanı çevresinde gözlemlenen genel karakterdir.

Alanın yakın çevresine ait kentleşme tutumu “rastgelelik”tir!

Yarışma Alanına İilişkin Potansiyeller
Yarışma alanının doğusunda, başlı başına bir doğal cazibe kaynağı olan Küçükçekmece Gölü bulunmaktadır. Tasarım bu ekolojik kaynaktan mutlaka beslenmelidir. Çağdaş kent yaşamının gündeme getirdiği, yapısal ve işlevsel süreklilik, modern kentleri çoğu zaman doğal olanı görmezden gelerek kurgulanmaya iter. Doğal olan, kent içindeki yerini yapılaşmaya bırakır ya da kentin gelişiminde bir eşik oluşturarak kentin gelişim yönünü değiştirir ve zaman içinde günlük kullanımların uzağına düşerek atıl duruma geçer. Septik akarsular, tehlikeli yeşil alanlar, kullanılamaz göller ve ulaşılamaz doğal değerler kentlerin içinde onarılmayı bekleyen yaralar olarak yerini alır zamanla. Bu yüzen Küçükçekmece Gölü, tasarım alanına en yakın ekolojik jeneratör olarak etkimelidir.

Küçükçekmece Gölü’nün tasarıma katılabilmesini sağlayan bir diğer unsur da, tescilli Halkalı Ziraat Mektebi’nin yakınındaki yapılaşmamış alanın ekolojik bir koridor gibi Küçükçekmece Gölü’nün etkilerini alana ulaştırabilmesidir.

Bu ekolojik bağlantının, ana tasarım ilkelerinden birine dönüşmesiyle, tasarım alanı, Küçükçekmece kentinin nefes alabileceği ekolojik bir töze dönüşür.

Tasarıma ait temel bir karar olarak belirlenecek Küçükçekmece Gölü’ne açılım, merkezin tasarımından sonra alanla ilgili geliştirilecek fikirleri de bu ekolojik koridorun korunması yönünde etkileyecektir.

Yarışma alanı, toplu taşım araçlarının kesişim noktasıdır. Metro ve havaray alanı beslemekte, alanın çevresindeki taşıt yolları ise alanı besleyecek yeterli taşıt trafiğine izin vermektedir. Alanı dev bir ayraç gibi ortadan ikiye ayıran Halkalı Caddesi, ekolojik bir töz yaratma iddiasında olan tasarımın ana kararlarıyla bu açıdan çelişmektedir.

Halkalı Caddesi bu gerekçelerle, alanın ortasından kaldırılmış ve alanı kesintisiz biçimde saran çevre servis yolarının genleştirilmesiyle deplase edilmiştir.

Yarışma alanının güney ucundaki kavşak, toplu taşım araçlarının ve taşıt yollarının kesişim noktasını tarifleyen transfer merkezine dönüştürülmüştür.

Transfer merkezi, çağdaş kent yaşamının kaçınılmaz iki kavramı olan hız ve mobilitenin yapılar ve fonksiyonlarla vücut bulmuş halidir. Çağdaş kent yaşamının önemli bir sorunu olan mobiliteyi bir kavram olarak ele alır ve bu kavramı mekansal olarak örgütler.

Transfer merkezi, mobilizasyon araçlarını, bunlara ait servis alanlarını, mobilizasyonun hızına bağlı olarak gelişecek hızlı yemek ve alışveriş alanlarını, bilgi akışını mobilizizasyon sırasında da sekteye uğratmamak için kentsel ölçekte enformatik yüzeyleri, kentsel karşılaşma aralıkları olan meydanları kapsar.

Transfer merkezi, bir mıknatıs gibi alana gelen ve giden kullanıcıyı çeken alandır. Bir omurgayla diğer fonksiyonlara eklemlenir. Bir jenaratör gibi iş alanlarına, fuar alanına, ticaret ve konut alanlarına ve alandaki diğer kullanımlara yaya pompalar.

Transfer merkezi, çok katlı bir yer altı otoparkını da içerir. Alanın başlangıcında yer alan bu stok sayesinde, tasarım alanının oto trafiğinden arındırılması gerçekçilik kazanır.

Tasarıma İilişkin Kavramlar
Yerin (Zeminin) Konstrükte Edilmesi
Tasarım, alanın yakın çevresindeki tasarımsızlığa bir karşı duruş olarak, yerin (zeminin), topografyanın tasarlanmasıyla başlar. Topografya, dik açılı, grift, homojen ve sürprizli bir gridle konstrükte edilir.

Bu grid, tasarımın tamamını domine eden bir girdidir. Zeminden, rekreatif alanlara, meydanlardan yapılara, kentsel donatılardan döşeme izlerine kadar bütün arkitektonikler bu izin kılavuzluğunda bir bütüne ulaşır.

Grid, alanın çevresinin tasarımsızlığına karşı oluşturulmuş biçimsel bir düzen ve tasarlanmışlık metaforudur.

Alanın, bu gridle tasarlanması sayesinde, birbirine eklemlenen, bütünleşik, birbirini tamamlayan, geçirgen ve akışkan mekanlar elde edilmiş olur. Merkez bu tümel niteliğiyle çevresinden ayrılır. Çevresini reddetmeyen ancak dönüştürme iddiasında olan bu tasarım, immün bir organizma gibi kendini tanımlar, yerine aidiyetiyle bağışıklık geliştirir, dönüştürme iddiası da böylece gerçeklenecektir.

Homojen Fonksiyon Dağılımı
Tasarım, bütün alanda homojen fonksiyon dağılımına izin verecek mekansal fragmantasyona sahiptir. Bu sayede, alanın, belirli odak noktaları hariç, tamamında birbirine yakın mekansal karakterler görülebilir. Ayrıca, fonksiyonların alana homojen dağılımı sayesinde, tasarlanan merkezin güvenlik problemi de aşılmış olur. Alan 24 saat yaşanabilen bir merkeze dönüşür.

Hava mania kriteri ve korunacak yapı ve ormanlık alan, alanın bazı bölgelerinde homojen olmayan daha özel fonksiyonların üretilmesine neden olmuştur.

Sürdürülebilirlik
Tasarım, kendi kendini üretebilecek, basit ve temel dili ana kurgusu olan gridden alır. Tasarımın kullanımıyla birlikte gündeme gelmesi muhtemel olan gelişim ve dönüşüm talepleri, ana tasarım kararına sadık kalınmasıyla giderilebilir.

Yapılar, esnek, basit, kübik biçimli, dik açılı yapıların, net mimari karakterin yarattığı kolaylıkla, fonksiyon değişikliklerine, üremeye ve yeniden yapılandırılmaya uygundur.

Alandaki Mevcut Sanayinin Kaldırılmasına İilişkin
Alandaki mevcut sanayi, yakın çevresindeki yerleşimlerin yoğunluğu, merkezin kamusal bir karakter kazanması, bir çekim merkezine uygun fonksiyonlara yer açmak gerekçeleriyle alandan kaldırılmıştır. Bu durumun alanda yaratacağı istihdam kaybı, önerilen iş bölgeleri ve ticari fonksiyonlarla engellenmiştir.

Alanın yakın çevresinde mevcut sanayi alanları varlığını sürdürmektedir. Alanda, 2. bölgede tasarlanan teknokent, alanın karakterine ilişkin üretim fonksyonunun izlerini alanda korurken çevredeki sanayilerin Ar-Ge ünitelerini besleyen bir özel alana önüşür. Teknolojinin gelişimine destek vermesi düşünülen bu alan, fuar yapısı, teknoloji müzesi ve eğitim alanlarıyla da desteklenmiştir.

Yoğunluk Etaplama ve İşletim Kararları
Alanın her iki bölgesi için de verilen emsal maksimuma yakın kullanılmıştır. Alanda arsa ya da mülkiyet bazlı emsal ve düzenleme göz önüne alınmamıştır.

Projenin, karakteri itibariyle yarattığı rantın mevcut durumundan yüksek olması beklenmektedir. Bu açıdan, merkezin hiçbir özkaynak kullanılmadan “kar paylaşım modeli”yle elde edilmesi öngörülmüştür.

Etap 1: Alan, yer konstrüksiyonu sayesinde, temel izler üzerinden etaplanabilir durumdadır. Etaplamanın ilk aşamasında, transfer merkezi bir başlangıç noktası olarak ve çevresindeki ofis blokları ile ticari kullanımlar yapım modelini gerçekleyecek rantı yaratmak üzere inşa edileceklerdir. Ardından transfer merkeziyle idari bölge arasındaki yaya arteri ve etrafındaki, üreyebilir kentsel donatılar inşa edilecektir. Bu etaplama alanın topografyasına da uygundur.

Etap 2: Alanın, doğu ve güney eteklerine doğru fragmente olan yapılar ve alanın dış çeperlerini tutan büyük yapılar (fuar, konaklama, kent kütüphanesi ve alışveriş merkezi) bu etapta inşa edilecektir.

Etap 3: Alanın güney ucundaki Açık Hava Teknoloji Müzesi, Teknopark ve kuzey ucundaki festival alanı bu etapta inşa edilecektir.İmaj Galerisi

Diyagram	Diyagram	Diyagram
Diyagram	İlkesel Plan	Vaziyet Planı
1. Bölge Planı	2. Bölge Planı

Küçükçekmece İlçesi Kent Merkezi Ulusal Kentsel Tasarım Proje Yarışması