Editör: Max Risselada, Dirk van den
Yayın Evi: NAI Publishers
Dil: İngilizce
Sayfa Sayısı: 368
Boyut: 24 x 31 cm
Tarih: 2005
Tarih: Rotterdam
ISBN: 90-5662-471-7
Grafik Tasarım: Jaap van Triest

“…to assess the reason for our being together implies now confrontation of the whole system of our personal behaviour from ideology, to theoretical lines, to forms”.
Giancarlo De Carlo. Paris, 25 Şubat, 1967. Urbino toplantısından sonra diğer grup üyelerine yazdığı mektuptan.

Kayıp Zamanın İzinde: TEAM 10 ve Modern Akım
Pelin Tan

Geçmişe ait arşiv niteliğindeki malzemeyi bugün yani “şimdiki zaman” içinde eleştirel bir bakış ile inceleyerek; geçmişe ait ya da “şimdi”ye dokunabilecek öznenin “şimki”ki zaman dilimi içinde anlamlandırılmasını istememiz, aslında “şimdi”nin değil “geleceğin” arkeolojisini yapmak isteyişimizden kaynaklanır. Bu edim ve isteğimiz, kendi öznemizi “şimdi”nin içinde farklı şekillerde temellendirme koşullarının potansiyellerini aramak amacını da gütmektedir. M. Foucault, Kant’ın “Aydınlanma Nedir?” metnine karşılık yazdığı “Aydınlanma Nedir?” adlı kendi metninde tarihsellik ve eleştirel söylemimiz arasındaki ilişkiyi şöyle belirler: “Kendimize ilişkin eleştirel ontoloji kesinlikle bir kuram, bir doktrin, hatta sürekli biriken bir bilgi yapısı olarak anlaşılmamalı; bir tutum, bir ethos, olduğumuz şeyin eleştirisi, hem bize dayatılmış olan sınırların tarihsel analizi, hem de bu sınırların aşılmasının denenmesi olan bir felsefi yaşam olarak kavranmalıdır”. Temelde; Jaap Bakema, Georgers Candilis, Aldo van Eyck, Alison Smithson, Peter Smithson, Shadrach Woods ve Giancarlo De Carlo tarafından oluşturulmuş olan TEAM 10 herhangi bir argümanı, bir akımı dayatmak veya bir manifestoyu tanıtmak amacında olmamıştır. TEAM 10 grubunun 1953-1981 yılları arasındaki toplantıları, sanıyorum Foucault’nun, Kant’ın “şimdiki” zaman içinde öznenin kendisini eleştirel bir biçimde sorgulamasını dikkate alması ile birlikte belirttiği modernizme ait akıl yürütmenin somutlaşmış halini yansıtmaktadır. Bu anlamda In Search of Utopia kitabını elimize alıp incelemeye başladığımızda, iki zaman dilimine tanık oluyoruz; birincisi, TEAM 10’un özne olarak “modern mimarlık” akımı ile ilişkisi ve yeri. Bu ilişkilendirmede, CIAM toplantılarına ve amaçlarına karşı eleştirileri, savaş-sonrası Avrupa kentlerinin yapılandırılması, sosyal-devletlerin yapılanmasında mimarlığın rolü ve tüketim toplumunun etkileri yer almaktadır. İkincisi ise, okuyucunun kendi tarihselliği içinde TEAM 10 grubu üyelerinin projelerine ve yapılmış söyleşileri ile “şimdi”yi ilişkilendirmesidir. Üst üste binmiş farklı zaman dilimleri ve bakışlar; “olduğunuz”, “bulunduğunuz” o “an” içinde aranan bir “ütopya” özlemini yansıtmakta. Her bir TEAM 10 toplantısında, belirlenen bir konu etrafında bir araya gelen üyelerin gerçekleştirilmiş projelerini ortaya açıp üzerinde eleştirel bir biçimde tartışması sanıyorum bu grubu en özgün kılan edimlerden biri.

TEAM 10 – In Search of Utopia kitabının/kataloğunun editörleri Dirk van den Heuvel ve Max Risselada kronolojik bir sıra izleyerek öncelikle TEAM 10 grup üyelerinin katıldığı ve organize ettiği CIAM toplantılarını 1948’den (Le Corbusier-ASCORAL) itibaren arşiv belgeler, metinler, poster ve katılımcı listeleri ile sunmuşlar. CIAM ile TEAM 10 üyeleri arasındaki kopuş, nedenler ve tartışmaları izleyebildiğimiz bu kronolojik dizgede, Modern Akıma" yapılan eleştirileri ve tarihsel koşullar içinde aldığı yolu takip edebiliyoruz. Projeler kitapta şu kriterler dikkate alınarak seçilmiş ve kategorize edilmiş: toplantılarda üzerinde tartışılan projeler, toplantı temalarını örnekleyen projeler, toplantıda sunulan projeleri etkileyen hatta değiştiren projeler. 1953-1981 arasında TEAM 10 toplantılarında ele alınan konu ve projelerin etrafını ören savaş sonrası kentlerin yeniden yapılandırılması, kentsel temalar, sosyal devlet politikalarına eleştiriler ve tüketim toplumu gibi genel temalar; projelerin dokümanları ile birlikte kitapta tarihsel gelişmeler dikkate alınarak sergilenmiş.

TEAM 10’un en önemli aktörlerinden olduğunu düşündüğüm Giancarlo De Carlo’nun Urbino projesi, TEAM 10’un Urbino’daki toplantıları ve grup içinde yaşanan -grubun kendi içine kapalı günlük hayattan kopuk elit bir grup olduğu yönünde dışarıdan aldıkları eleştirilerin tetiklediği- kriz ayrıntılı bir şekilde ele alınmakta. Giancarlo De Carlo’nun kültürel ve sosyal konuları ve mimarlık pratiği ile bağlamlandırması, kolektif birliktelik, yazınsal ve tartışmaları içeren katılımcı bir mimari pratik anlayışı, mimari ve temsil ile ilgili kültürel eşiklere işaret etmek isteyen küratörlük deneyimi TEAM 10 grubunun yoğun ve zengin üretimine katkıda bulunmuş; daha sonraki çalışmaları da TEAM 10’un kendi içinde sürdürdüğü eleştirel pratiği kendisi açısında somutlaştırmış ve kamusala taşımıştır.

TEAM 10 yörüngesi içinde kendi deneyimizi ve ütopya arayışımızı da bulmamamızı isteyen editörler her ne kadar kronolojik ve temasal bir okumayı doğrusal bir hat içinde vermeye çalışmışlarsa da bir yandan TEAM 10 üzerine mimarlık tarihçileri tarafından yazılmış makaleler ve röportajlar ile o doğrusal hattı bozan çaprazlar üzerinden bir okuma sunmaya da çalışmışlar.