15 Nisan 1994 tarihinde imzalanan Uruguay Round Sonuç Belgesi ile Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS), uluslararası hizmet ticaretine ilişkin temel kavram, kural ve ilkeleri ortaya koyan ilk çok taraflı anlaşma olarak uluslararası ticaret kurallarının kapsamını önemli ölçüde genişletmiş, uzun yıllar uluslararası kurallar dışında, ülkelerin çok değişik ve karmaşık ulusal mevzuatlarına göre yürütülen "hizmetler" sektörü uluslararası disiplinlere kavuşturulmuştur. Bu disiplinlerle, üye ülkelerin hayat standartlarının yükseltilmesi, tam istihdama ulaşılması, ticaretin yaygınlaştırması, ticaret dünyasının küçültülmesi ve işlemlerin evrenselleştirilmesi amaçlanmaktadır. Farklı ekonomik kalkınma düzeyindeki ülkelerin, artan dünya ticaretinden yeterli pay alabilmeleri gelişmiş ülkelerdeki artı sermayenin güvenli yatırımlara dönüşerek, gelişme yolundaki ülkelerin hizmet ihracat kapasitesinin geliştirilmesine bağlı bulunmaktadır.

GATS kapsamında 1995 yılında ülkemiz adına verilen taahhütlerde, mimarlık hizmetlerinin "geçici Oda üyeliği" dışında başkaca bir kısıtlama olmaksızın bütünüyle yabancı uyruklu mimarlara açılmasında, kamu yararını gözeten bir mimarlık anlayışı ve Mimarlar Odasına kayıtlı üyelerin ekonomik koşulları açısından çok önemli olumsuzluklar vardır. Bu olumsuzlukları gözönünde tutularak mimarların GATS hakkında bilgi sahibi olup olmadıkları konusunda Arkitera kullanıcıları arasında bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaya göre, oylamaya katılanların  % 77.03'ünün GATS kelimesini bugüne kadar hiç duymadıkları ortaya çıkmıştır. 

Bu sonuçtan yola çıkarak bu ay dosya konusu olarak GATS konusunu ele aldık.

GATS Nedir?

GATS - TMMOB Yazısı 

Mimarlar Odası 38. Dönem Raporu'ndan

TSMD'nin (Türkiye Serbest Mimarlar Derneği) konuyla ilgili yazısı

AB Genel Sekreterliği Yazısı

Emeğin Serbest Dolaşımı (Tomris Çavdar, End Yük. Müh., ATAUM Proje Koordinatorü)

Serbest Dolaşımdan geri adım mı? (Sami Kohen)  

GATS ile ilgili Arkitera'da düzenlenen anket

Linkler