Gündem

Başarılı Okul Tasarımı

Tarih: Eylül 2009 Kaynak: CABE Çeviren: Betül Tuncer
Sorulması Gereken Sorular
Kimlik ve İçerik

Okul Kültür ve Kimliği


- Eğitim vizyonu tasarımda vurgulanıyor mu?
- Okulun bir uzmanlık alanı varsa bu, tasarım önceliklerini nasıl etkiledi?
- Okul kültürü vurgulandı mı? Vurgulandıysa, tasarıma nasıl yansıdı?
- Giriş, okul kimliğinin saygınlığını ifade ediyor mu?
- Halihazır bir binadan kalan, kimlik ve devamlılığı sağlayan bir eleman var mı?
- Okulun kamu kuruluşları farklı erişim düzenlerine nasıl cevap veriyor?
- Okulun tasarımı, yerel halka cazip geliyor mu?
- Tasarım, okulda gurur ve sahiplenme hissi uyandırıyor mu?
- Proje, aidiyet hissini nasıl iletiyor?
- Sokaktan bakıldığında okulun hoş bir görüntüsü var mı?
- Eğer aynı arazide birden çok okul varsa, okulların her birinin kendi kimliği olması gerekiyor mu?
- İlk bakışta iyi bir izlenim oluşturmak için, öğrenim görünür mü (ön planda mı)?

Bölge ile İlişkiler
- Tasarım, yerel değerlere atrı olumlu yönte katkıda bulunup cevap veriyor mu?
- Kütle, yan sokağa ve peyzaja nasıl katkıda bulunuyor?
- Tasarım, planlama meselelerine nasıl cevap veriyor?
- Tasarım, yerel görüşleri nasıl etkiliyor?
- Tasarım, bölge için nasıl bir bütünsel görüşe neden oluyor?
- Tasarım, bölgenin karakterini zenginleştiriyor mu?
- Tasarım, yerel hareket rotalarını iyileştiriyor mu?
- Okul, yerel binalarla ve çevredeki anıtlarla nasıl bir ilişki içerisinde?

Sivil Karakter

- Proje, bölgede uygun bir sivil karakter yaratıyor mu?
- Tasarım, kamu binası olduğunu nasıl ifade ediyor?
- Okulun sokakla olan ilişkisi nedir?
- Tasarım, eğitimin imajını yerel anlamda güçlendirecek mi?
- Binanın vereceği ilk izlenim ne olacak?
- Okul, toplum bağlarını nasıl güçlendirecek?

Vaziyet Planı
Arazinin Karakterini Zenginleştirmek

- Tasarım, bir mekan duygusu uyandırıyor mu?
- Proje, arazinin ekoloji ve mikro-iklimini nasıl zenginleştiriyor?
- Proje, arazi dışındaki diğer binalarla ilişkili mi?
- Proje, topoğrafya ve var olan peyzaj özelliklerini nasıl zenginleştiriyor?
- Proje, pozisyon ve manzarasından faydalanabiliyor mu?
- Proje, hakim rüzgar, yağmur ve güneşten koruma sağlıyor mu?
- Var olan arazi kısıtlama ve olanakları ile çalışmak
- Tasarım, arazinin kısıtlama ve olanakları ile ne derecede baş ediyor?
- Tasarım, arazinin akustik kısıtlamalarına nasıl cevap verdi?
- Aşamalı inşaat, okulun dönem içi işleyişini aksatıyor mu?
- Tasarımı engelleyen özel arazi koşulları mevcut mu?
- Önerilen aşamalı inşat son tasarım kararından ödün vermeksizin iyi çalışıyor mu?
- Eğer tekrar inşaat söz konusu ise, var olan herhangi bir binanın yıkım nedeni nedir?

Stratejik Arazi Organizasyonu
- Dışarıda sirkülasyon rotaları var mı ve farklı kullanımları karşılıyor mu?
- Net olarak tanımlanmış bir dış sirkülasyon rotası var mı?
- Posta ve çöp toplanması için belirli bir düzen var mı?
- Arazide hiç park yeri var mı?
- Binalar optimum yerleşmeyi sağlıyor mu?
- Binaların yerleşimi olumlu iç ve dış mekanlar yaratıyor mu?
- Tasarım, arazi üzerinde yaya yürüyüşünün güvenliğini sağlıyor mu?
- Farklı ulaşım araçları ile gelen kullanıcıların varış senaryoları nedir?
- Spor tesislerine giden rotalar yıl boyu güvenli mi?
- Proje, ayırd edilebilir sınır ve güvenlik alanlarını nasıl yaratıyor?
- Okula giriş rotası ile yerel hareket rotaları bağlantılı mı?
- Arazi için geliştirilen stratejik vizyon, gelecekte gelişmeye izin veriyor mu?

Okul Bahçesi

Bahçe ve Bina Arasındaki İlişki
- Bahçeler ve bitkilendirme mekan duygusu yaratmaya yardımcı oluyor mu?
- Dış mekanlar bina biçimi ile bağlantılı olarak mı geliştirildi?
- Dış mekanlar, sürdürülebilirlik stratejisini destekliyor mu?
- Okul bahçesi mevsimsel olarak değişecek mi?
- Tasarımın bakım ve yönetim uygulamaları gözden geçirildi mi?
- Dış mekandaki korunaklar pratik geçişler yaratmak için tasarımla bütünleştirildi mi?
- Tasarım, arazide var olan topoğrafyaya, iklim ve ekolojiye cevap veriyor mu?
- Uygun hiyerarşide, güçlü yapısal bitkilendirme var mı?
- Bitkilendirme, yaşanabilir yerler sağlamak için mikro iklimi zenginleştiriyor mu?
- Çevreye bakan, manzara gören noktalar var mı?

Organizasyon

Eğitim Hedefini Yerleştirmek

- Bu, binanın içinde de başarılı olarak yerleştirilmiş mi?
- Tasarım, okul açıldığında müfredatın iletilmesini sağlayacak mı?
- Tasarım ana sosyal mekanları belirtiyor mu?
- Tasarım, sağlıklı beslenmeyi nasıl teşvik ediyor?

Mekansal Organizasyon
- Binanın net bir mekansal şeması var mı?
- Tasarım müfredatlar arası öğrenime izin veriyor mu?
- Tasarım doğal aydınlatma ve havalandırma kullanıyor mu?
- Kullanıcılar için okunabilir bir plan var mı?
- Tasarım sosyal etkileşim için olanaklar sağlıyor mu?
- Öğrenme mekanları okul içerisinde iyi yerleştirilmiş mi?
- Hangi mekanlarım zaman çizelgesi olacağını belirten bir şema var mı?
- Ana çatı aydınlatmasının pozisyonları planda gösterilmiş mi?

Hareket Rotaları
- Sirkülaston rotasının net bir hiyerarşisi var mı?
- Net bir hareket ve bağlantı şeması var mı?
- Düşey sirkülasyon tıkanıklığı önleyecek şekilde mi tasarlanmış?
- Öbekler arasında yatay ve düşey bağlantılar yapılabiliyor mu?
- Sirkülasyon, ana mekanlar arası kısa süreli ulaşımı sağlıyor mu?
- İç ve dış mekanlar arası bağlantılar etkili mi?
- Kat değişimine akıllıca cevap veren çeşitli sirkülasyon mekanları var mı?
- Sirkülasyon rotaları tüm kullanıcılar için erişilebilir mi?
- İç sirkülasyon, okulun zaman çizelgesine uyuyor mu?
- Okula ulaşım rotası tabelalara mı dayanıyor?

Binalar

Konsept
- Plan, kesit ve cepheleri bağlayan bir tasarım fikri var mı?
- Yenileme projelerinde, yeni elemanlar var olan bina ile bir bütünlük kurmuş mu?
- Organizasyon şeması, ikna edici bir binaya dönüşmüş mü?

Biçim ve Kütle
- Binanın kütle ve biçimi araziye uygun mu?
- Kütle, doğalaydınlatma stratejisini nasıl destekliyor?
- Arazideki binalar birbirleri ile nasıl bir ilişki içerisinde?
- Bina, iyi oranlanmış iç ve dış mekanlar sunuyor mu?
- Binanın yüksekliği, kütle ve eğitim açısından değerlendirildi mi?

Görünüş
- Cepheler tasarım konseptini yansıtıp, etkili bir bina yaratıyor mu?
- Okulun mekansal organizasyonu cephelerde nasıl ifade ediliyor?
- Pencere düzeni nasıl tasarlanmış ve detaylandırılmış?
- Çatı planı, kaynaklar stratejisini destekliyor mu?
- Cepheler, oryantasyonlarına ve kısıtlamalarına nasıl cevap veriyor?
- Renkli desenler, grafikler ve metin nasıl entegre edilmiş?
- Bina başlı başına iyi mimariye sahip mi?
- Görünen yapısal elemanlar nasıl detaylandırılmış?
- Cephe ısı kayıp ve kazançlarını nasıl kontrol ediyor?
- Giriş alanları tasarımda nasıl tanımlanmış?

İnşaat ve Malzemeler
- Kullanılan malzemeler projenin kalitesine olumlu yönde etki ediyo mu?
- Hangi detaylar tasarıma değer katıyor?
- Bakım stratejisi belirlenmiş mi?
- Kullanılan malzemeler sürdürülebilirlik stratejisini nasıl destekliyor?
- Binaların dokusunu dayanıklı mı ve bakımı kolay yapılabilecek mi?
- Modern inşaat metodları kullanılmış mı?
- Malzemeler, projenin karakterine nasıl katkıda bulunuyor?

İç Mekanlar

Çeşitlilik ve Hoşnutluk
- Kullanıcılar, okul içerisinde hareket ettikçe çeşitlilik ve hoşnutluk deneyimleyebilecekler mi?
- Okul binaya kimliğini nasıl verecek?
- Yemek yeme sosyal aktivite olarak görülüyor mu?
- Sirkülasyon ve sosyal mekanlar öprencilere çekici geliyor mu?
- Renk, desen, grafik ve metin kullanımı gözden geçirilmiş mi?
- Sirkülasyon ve sosyal mekanlar gün ışığından ve manzaralardan yararlanıyor mu?

Yüksek Kalite
- İç mekanlar öğrenci ve görevlileri motive edecek mi?
- Mekanın kalitesi iyi davranışa yöneltiyor mu?
- Kullanıcılar gün boyunca dış mekanın farkında olabilecekler mi?
- Depo entegrasyonu iyice düşünülmüş mü?
- Öğrenme mekanları iyi oranlanmış ve güzel mi?
- İç mekanlarda kullanılan malzemeler dayanıklı mı?
- Mobilyalar kaliteli ve sağlam mı?

Bina Kullanımdayken
- Bina tam kapasite iyi çalışabilecek mi?
- Öğrenci işleri sergilenebilecek mi?
- Bina, farklı yaş gruplarının ihtiyaçlarına cevap verebilecek mi?
- Bahçelerin kullanımı yanındaki sınıflara rahatsızlık verecek mi?
- Farklı mekanların akustik ihtiyaçların cevap verilmiş mi?
- Akustik, tüm mekanlarda uygun mu?
- Bahçelerin kullanımı yanındaki sınıflara rahatsızlık verecek mi?

Kaynaklar

Oryantasyon
- Farklı tiplerdeki mekanlar için ideal yerleşim gerçekleştirildi mi?
- Bina biçimi tüm mekanlara gün ışığı sağlıyor mu?
- Konum, kullanılan malzemeyi ve cephelerin detaylandırılmasını yönlendirdi mi?
- Binanın cepheleri konumlarına göre farklılık gösteriyor mu?
- Binada oda oranları iyi aydınlatma ve havalandırmaya izin veriyor mu?

Havalandırma
- Havalandırma stratejisi konforlu mekanlar sunuyor mu?
- Karışık tip sistem önerilmiş mi? Önerildiyse nerede ve neden?
- Gece havalandırması önerilmiş mi? Nasıl başarılmış?
- Çevresel stratejinin, artan ısı kazancına ya da iklimsel değişikliklere karşı esnekliği var mı?
- Mümkün olduğu yerde doğal havalandırma kullanıldı mı?
- Güneş kırıcılar kullanılırken havalandırma sağlanıyor mu?
- Yazın, aşırı ısınma nasıl önleniyor?
- Dışarıdan gelen gürültü ile nasıl başa çıkılıyor?
- Karşılıklı havalandırma fırsatları kullanılmış mı?

Doğal Aydınlatma
- Ana mekanlar günün çoğunluğunda gün ışığı alıyor mu?
- Güneşe bağlı parlama ve ısı kazanımı iyi kontrol edilmiş mi?
- Holler ve sirkülasyon alanları iyi aydınlanıyor mu?/gün ışığı alıyor mu?
- Farklı düzenlemeler uygulandığında doğal aydınlatma ve güneş kontrol stratejileri nasıl etkilenecek?
- Etkileyici mekanlar yaratmak üzere doğal aydınlatma yaratıcı biçimde kullanılmış mı?
- Çatı ışıklıklığı kullanılabilecek fırsatlar değerlendirilmiş mi?
- Odalar, alınan gün ışığının en fazla seviyede olması için doğru yerleştirilmiş mi?

Enerji
- Tasarımın tümü enerji kullanımı ve karbon salımını aza indirmeye yardımcı oluyor mu?
- Tasarım, ısısı konfor seviyesinde bir ortam sağlıyor mu?
- Biyo-kütle kullanılacak mı, nasıl kullanılacak?
- Enerji ve carbon salımını azaltacak belirli bir strateji var mı?
- Yerinde enrji üretimi uygun mu, anlamlı mı?
- Karbon salımı ve su tasarrufu müfredatta ve halkla bağ kurmakta nasıl kullanılabilinir?
- Atık tüketimi konusuna nasıl yaklaşılmış?
- Enerji, su ve atık, özellikle kullanım dışı saatlerde ve ekipman kullanımında nasıl en aza indirgenmiş?
- Isıtma ve havalandırma stratejileri bina kullanımını nasıl etkileyecek? Herhangi esneklik uygulamaları nelerdir?
- Tesisat odalarının bakımı için belirli bölgelere erişim nasıl sağlanıyor?

Güvenlik

Dış Mekan
- Dış mekanlardaki rotalar ve sınırlar açıkça belirtilmiş mi?
- Tüm kullanıcılar araziye güvenle erişebilir mi?
- Bölgeler arası sınırlar, farklı aktivitelere göre değiştirilebilir mi?
- Güvenlik stratejisi, açıklıkla dengelenmiş mi?
- Halka açık alanlarla, halka kapalı alanlar açıkça belirtilmiş mi?
- Binanın girişleri tüm kullanıcılara cazip gelecek şekilde tasarlanıp konumlandırılmış mı?
- Yaya yolları izlenebilir mi ve gündüz de akşam da güvenli mi?

İç Mekan
- Bina genelinde pasif konrtol imkanı var mı?
- Öğretmenler odası ve idari görevlilerin odas, iç mekanlara bakan konumlarda mı?
- Merdiven alanları, pasif kontrolden faydalanabiliyor mu?
- Danışma masası iyi konumlandırılmış mı ve girişte dikkat çekiyor mu?
- Tuvalet, merdiven ve sirkülasyon alanları görünür ve kullanıcıların güvende hissedeceği yerlerde mi?
- Tuvaletler sınıflara yakın mı ve kolay kontrol edilebiliyor mu?
- Dolap düzenleri, zorbalığa karşı korunaklı mı?
- Tek yönlü koridorlar önlenmiş mi?

Uzun ömür ve esneklik

Günden Güne Esneklik
- Tasarım, günden güne değişen öğrenme şekillerine esneklik sağlayabiliyor mu?
- Tasarım, sosyal öğrenmeyi kolaylaştırıyor mu?
- Tasarım, binanın kullanılmayan saatlerindeki ve halkın kullanabileceği imkanları sunuyor mu?
- Çok farklı büyüklükteki gruplar için çeşitli mekanlar var mı?
- Mekanlar kolaylıkla tekrar düzenlenebiliyor mu?
- Mekanlar farklı kullanımlar için uygun mu?

Uyarlanabilirlik
- Bina, zamanla farklı yapısal organizasyonları barındırabilecek mi?
- Farklı düzenlemelerin sirkülasyona etkisi ne olacak?
- Bina hizmetleri, planın uyarlanmasına izin verecek mi?
- Tasarım, gerektiği takdirde gelecekte değişiklik olmasını öngörüyor mu?
- Sirkülasyon rotaları, gelecek ekler için genişletilebilir mi?
- Tasarım, okulun gelecekte genişlemesine ne kadar izin veriyor?
- Düzenleme değişirse, bunun doğal aydınlatma ve akustik üzerindeki etkisi ne olacaktır?
- Öğrenci sayısı artarsa okulun tepkisi ne olacaktır?

Mobilya ve Ekipman
- Önerilen mobilya kullanılarak farklı düzenlemeler yapılabilir mi?
- Kullanılmayan mobilyalar nerede depolanacak?
- Sunulan mobilyalarda çeşitlilik var mı?

Başarılı Bütün

Uygunluk
- Tasarım bütün olarak araziye ve proje tanımına uygun cevaplar veriyor mu?
- Tasarım bütün olarak, parçalarının toplamından fazlası ediyor mu?

Hoşnutluk
- Bu okulda öğrenci olmak, çalışmak, öğretmen, sosyalleşmek mutluluk verecek mi?

Zamanın Ötesinde Olmak
- Okul, bölgede saygı uyandıracak mı?

Kullanıcıyı Tatmin Etmek
- Mimari yaklaşım toplumun ve müşterinin beklentilerini başarılı bir şekilde karşılayacak mı?
- Okulun tasarımı, eğitimin reformuna yardımcı olacak mı?


Başarılı Okul Tasarımı
Başarılı Okul Tasarımı
Gündem Arşivi
Dönem için hazırlanan gündemlerin listesi aşağıdadır. Ayrıntılarına ulaşmak istediğiniz gündem başlığını listeden seçiniz.