Türkiye haritasında sulak alan ve göllerle ilgili bilgiler hatalarla dolu. En büyük tatlı su gölü artık Beyşehir değil. Tuz Gölü, eskisinin yarısı boyutunda, Akşehir tümden yok oldu, Amik Gölü çayın içinde kayıp, göle çevrilmeye çalışılan Eşmekaya Sazlığı'ysa 'kazara' kurudu gitti.

Türkiye söz konusu olduğunda haritalar da, coğrafya kitapları da artık doğruyu söylemiyor. Haritalarda Türkiye'nin en büyük tatlı su gölü olarak gösterdiği Beyşehir Gölü, artık su miktarı açısından Eğirdir Gölü'nün gerisinde. Kahverengi dağların, yeşil ovaların arasında mavi mavi parlayan birçok gölün yerindeyse yeller esiyor.

Devlet Su İşleri ve Doğal Hayatı Koruma Vakfı'ndan alınan bilgiye göre Türkiye'deki göl ve sulak alanlar, aşırı buharlaşma, bilinçsiz tarımsal sulama gibi etkenler nedeniyle büyük tehdit altında. Son 40 yılda Türkiye'de Van Gölü'nün yaklaşık üç katı büyüklüğünde, 1 milyon 300 bin hektar sulak alan kaybedildi. Geriye kalan 1 milyon 250 bin hektarlık sulak alanda da hızla su kaybı sürüyor. Bütün uyarılara rağmen özellikle tarımda yüzbinlerce hektarlık alanda bilinçsiz sulama yapılıyor, ancak halen ciddi anlamda önlem alınamıyor.

Derinlik: Bir metre
Türkiye'nin en büyük tatlı su gölü olan Beyşehir Gölü, su miktarı açısından Eğirdir Gölü'nün gerisine düştü. Su miktarı açısından en büyük tatlı su gölü artık Eğirdir oldu. Ağustos ayı ölçümlerine göre Eğirdir'de 4 milyar metreküp, Beyşehir Gölü'ndeyse 2 milyar metreküp su bulunuyor.

Beyşehir Gölü Havzası Belediyeler Birliği ve Beyşehir Belediye Başkanı Nazif Tekinöz, göl büyüklüğünün su miktarıyla değil göl alanıyla ölçüldüğünü, ancak miktar açısından Beyşehir Gölü'nün en büyük tatlı su gölü olmadığını belirtti. Tekinöz, "Gölün 651 kilometrekare olan alanı artık 500 kilometrekare. Alan açısından 480 kilometrekarelik Eğirdir'in önündeyiz ancak yakında altına ineceğiz. Gölün derinliği bugün yer yer bir metrenin altına düşüyor" dedi.

Haritalarda göremedikleriniz
Beyşehir Gölü'ndeki bu acı durumun yanı sıra yapay yeni göletler ve barajlar kurulması, yeni tarım alanları açılması, bilinçsiz sulama ve kuraklık yüzünden birçok göl ve sulak alan kurudu, diğerleri de kuruma tehlikesiyle karşı karşıya. Bugün birçok göl ve sulak alan artık, haritada göründüğü gibi değil. Bazıları yok oldu, bazılarında da su çekilmesi sürüyor. Sulak alanların haritalara yansımayan son durumu şöyle:

Tuz Gölü: Konya Kapalı Havzası'ndaki normal alanı 260 bin hektar olan Tuz Gölü'nün sulak alanı, 40 yılda yüzde 50 küçülerek 130 bin hektara çekildi.

Akşehir Gölü: Yaklaşık beş yıl önce 350 kilometrekarenin üzerinde alana sahip Akşehir Gölü tamamen kurudu. Gölü besleyen kaynaklar artık göle ulaşmıyor.

Eber Gölü: Önceden Akşehir Gölü'nü besleyen, kamış ve sazlıklarıyla ünlü Eber Gölü, benzer sorunlar nedeniyle kirlilik ve kuraklık tehdidi altında.

Suğla Gölü: Suğla, yıllar önce Konya'da büyük bir alana sahip göl olarak biliniyordu. Ama göl zamanla sulak alan özelliğini kaybederek su deposuna dönüştürüldü.

Amik Gölü: Hatay'daki 75 bin metrekarelik Amik Gölü'nün suyu, 1968 yılında açılan dört drenaj kanalı aracılığıyla Asi Nehri'ne boşaltılmaya başlandı. Altı yıl süren 'ıslah' çalışmaları sonucu göl kurutuldu ve üzerinde tarım yapılmaya başlandı.

Kestel Gölü: Burdur'un Bucak ilçesinde yer alan Kestel Gölü de 1965 yılında daha fazla tarım arazisi kazanmak amacıyla kurutuldu ve gölü besleyen Çeltikçi Çayı'nın suyu tarım alanlarında sulama amaçlı olarak kullanılmaya başlandı.

Gavur Gölü: Kahramanmaraş'taki göl, 1950'li yıllardan itibaren sıtmayla mücadele ve tarım alanı elde etmek amacıyla kurutulmaya başlandı ve kurutma çalışmaları 1966 yılında bitti, gölde de öyle.

Hotamış Sazlığı: Konya'daki sazlık, art tahliye ve sulama kanalları aracılığıyla alanın su rejimine yapılan müdahaleler sonucunda büyük ölçüde kurudu.

Eşmekaya Sazlığı: Aksaray'daki sazlığı baraj gölüne çevirme çalışmaları 1995'te başladı ama çeşitli nedenlerle bitirilemedi. Sulak alan büyük ölçüde zarar gördü, sonra alanın tamamı kuruyarak yok oldu.