Şanlıurfa'da, dünyanın en eski tapınma amaçlı kalıntılarının bulunduğu Göbeklitepe kazısında neolitik dönem dikilitaşları üzerinde, kafası olmayan insan figürü, akbaba, akrep, yılan ve bazı yırtıcı kuş kabartmalarına rastlandı.
Göbeklitepe Kazıları Bilimsel Başkanı ve Berlin Alman Arkeoloji Enstitüsü'nde (DAI) görevli arkeolog Doç. Dr. Klaus Schmidt , 1995'te başlanan kazının daha uzun yıllar süreceğini belirterek, ''Göbeklitepe'nin 11 bin yıl öncesine ait avcı-toplayıcı insanlarca oluşturulan bir tapınak merkezi'' olduğunu söyledi. Neolitik dönem için düşünülen modelleri bugüne ulaştıran Göbeklitepe'nin, üretime geçiş aşamasına yakın son avcı toplulukların anıtsal mimarilerini, gelişkin simgesel dünyalarını ve bu dönem için beklenmedik düzeye ulaşmış bir kültürü bugüne ulaştırdığını aktaran Schmidt, yer altında 30 metre çapında yuvarlak ve oval planlı yapıların bulunduğunu sözlerine ekledi.
Neolitik Çağ Yapıları
Doç. Dr. Schmidt, bu yapıların içindeki dikilitaşlar üzerine kabartma tekniğiyle yapılmış hayvan motifleri ve soyut simgelerin, bir tür haberleşme sisteminin kalıntıları olduğunu söyledi. Doç. Dr. Schmidt, şu bilgileri verdi: ''Göbeklitepe'nin anıtsal yapıları, onu yapan neolitik dönem insanlarınca bilinçli olarak doldurulmuş. O dönemde yaşayan insanlar, avcı-toplayıcı yaşamda kendileri için önemli olan inanışlarını, simge dünyalarını bozmadan, üzerini kapatarak terk etmişler. Bu nedenle buluntular özelliklerini yitirmeden günümüze ulaşabilmiş.''
Göbeklitepe'de bu yıl bulunan yaklaşık 5 metre yüksekliğindeki dikilitaşların yüzeyinde yer alan hayvan figürlerinin farklı özelliklere sahip olduğunu ve o dönemin bekçiliğini betimliyor olabileceğini belirten Schmidt, burada ilk kez raslanan insan figürünün benzerinin ise daha önce Çatalhöyük'te gün yüzüne çıkarıldığını bildirdi.
Çatalhöyük ile Benzerlik
Çatalhöyük'ün aslında Göbeklitepe'den 2 bin yıl daha genç olduğunu vurgulayan Schmidt, bilgileri bağlantılı hale getirdiklerinde figürlerin iki toplum arasında avcı-toplayıcılıktan yerleşik yaşama geçişi anlattığını belirtti. Göbeklitepe kazısının, insanlık tarihinin anlaşılması açısından önem taşıdığına dikkat çeken Schmidt, şöyle devam etti: ''Bu yıl neolitik döneme ait dikilitaşlar üzerinde, kafası olmayan insan figürü, akbaba, akrep, yılan ve bazı yırtıcı kuş kabartmalarına raslandı. 12 yıllık kazı süresince ilk kez bir insan figürüne rastladık. Bu önemli bir gelişme, buluntular kazıların geleceği adına önemli ipuçları veriyor.''