İtalyan bilimadamları kirli havayı yutan çimentoyu keşifleriyle, bunun şehrin kendi kendini temizlemesine yardımcı olduğunu iddia ediyorlar. Venedik Bienali’ne gelen ziyaretçiler bu çimentonun işleyişini kontrol etme fırsatı bulabilirler.

Venedik, dünyada hava kirliliği en yoğun olan yerlerin arasında sayılamaz. Dar sokaklarında kullanılan hiç araba yok ve ulaşım ya yürüyerek ya da vaporettolarla yapılıyor. Kalabalık yürüyüş yollarına ve kanallara rağmen Venedik’teki hava İtalya’nın ekonomik kapitali olan ve yakın zamanda Avrupa’daki en kötü hava kalitesine sahip olarak gösterilen Milan’dakinden daha temiz.

Yine de 19 Kasım’a kadar devam eden Venedik Bienali’ndeki mimari serginin bulunduğu İtalyan Pavyonu’na gelen ziyeretçiler, taze ve temiz hava alacaklar. Çünkü beton duvarların ve zeminlerin bölümleri, ışıkta, karbonmonoksit, nitrojenoksit, benzen ve başka gazlar gibi hava kiri taneciklerini, fotokatalizör denilen ve doğal bir kimyasal süreçle yok eden çimento içeren aktif malzemeden yapılmış.

TX Aktif teknolojisi, dünyanın 5. en büyük çimento üreticilerinden biri olan Italcementi’nin laboratuvarlarında neredeyse 10 yıldır geliştirilmeye çalışılıyor ve İtalya, Fransa, Belçika ve daha pek çok yerin caddelerinde ve ticari olarak binalarda uygulanmaya başlanıyor.

Şehri Boyamak
Bulunan sonuçlar oldukça şaşırtıcı: Milan’ın yakınlarında, saatte ortalama 1000 arabalık bir trafiği olan Segrate’deki bir cadde, Italcementi’nin sözcüsü Alberto Ghisalberti’nin belirttiğine göre bu bileşikle yeniden döşenmiş ve nitrik oksitlerde %60 oranında azalma olmuş. 8.000m²’lik bir alanda yapılan bir testte, Bergamo yakınında bulunan endüstriyel alan bu bloklarla kaplandıktan sonra %45’lik bir düşüş ölçülmüş.

Milan gibi büyük şehirlerde, araba emisyonlarından kaynaklanan kalıcı kirlilikle, ısıtma sistemlerinin dumanı ve endüstriyel aktivitelerden kaynaklanan sürekli kirlilik problemleri, hem firma hem de dışarıdaki uzmanlar tarafından, duvar boyamaları, TX Aktifi içeren ürünlerle yolların yeniden döşenmesi gibi kaplama çözümleriyle, belirli atmosferik şartlara bağlı olarak hava kirliliğini %50 oranında azalttığı tahmin ediliyor.

Elbette bu yaklaşım hava kirliliğini engellemeye çalışan girişimlerin yerini almak anlamına gelmiyor ancak bunların etkilerini önemli şekilde artırabilir. Aktif yöntem, temelde fotokatalizör olarak hareket eden titanyum dioksit karışımı, çimentoya, harca, boyalara ve sıvaya katılabilir.

Büyük Isırık
Doğal ya da yapay aydınlatmayla, fotokatalizör önemli bir şekilde hava kirleticilerin ayrışmasına neden olan doğal oksidasyonun hızını, su, nitrat ya da karbondioksit gibi daha az zararlı bir bileşiğe çevirerek artırıyor.

İtalya’da "cemento mangiasmog" ya da “duman isini yutan çimento” olarak bilinen patentli kirlilik azaltıcı teknoloji, elbette prim almaya başladı ancak ek maliyet, aktif yöntemin sadace yüzey üzerinde kullanılabileceği gerçeği ile sınırlandırıldı.

Temiz Tutmak
Ghisalberti, 5 katlı binanın cephesini fotokatalitik cepheye çevirmenin, geleneksel yöntemle uygulanan boya ya da sıvaya sadece 100 Euro (120$) gibi bir ek maliyet getireceğini belirtiyor. Bir caddeyi ya da yürüyüş yolunu kaplamak da çok kolay olmasa da imkansız değil. Fotokatalitik bloklar, normal bir kaplama maliyetinin 1/3’ü kadarlık bir ek maliyet getiriyor ama bu maliyet yine de uzun vadede hava kirliliği için hiçbir şey yapmamaktan daha düşük.

Fotokatalitik çimentonun başka bir avantajı daha var: TX Aktifi sadece organik ve inorganik kirleticilerin ayrışmasını hızlandırmakla kalmıyor aynı zamanda yüzeyde birikmelerine de engel oluyor.

Meier’in olağanüstü tasarımı Roma’daki Kilise Dives in Misericordia, 26 metreyle zirve yapan üç betondan kendi kendini taşıyan desteğe sahip beyaz yelkenler. Meier’in istediği malzemelerden biri de yelkenlerin beyazlığının sürekli olmasıydı. Bu, temelde “kendi kendini temizleyen” yüzey temizliyicisi olan aktif yöntemin uygulanmasıyla gerçekleşti.

Aynı sistem Paris’teki Charles de Gaulle havaalanındaki yeni Air France genel merkezinin içinde de uygulandı. Ancak yüksek hidrokarbon konsantrasyonuna sahip olan bu yerde standart beyaz cephenin pek uzun süre kalmayacağını söylemeye gerek yok.