Arman Akdoğan, Emin Balkış ve çalışma arkadaşları, İspanya konut bakanlığının açtığı İspanya’nın 7 ayrı bölgesinde, o bölgeye uygun konut tasarlanması yarışmasına, seçimlerini kent dokusu ile daha iç içe olan bir bölge olan Ceuta’dan yana kullandıkları tasarımları ile birincilik elde ettiler.

Tasarım ekibi projeye kendi içinde 2 anlamı olan (Konutun deseni ve Konut un patronu) "Vivienda de Patron” adını vermişler.

Arman Akdoğan yarışmayı şöyle anlatıyor: “Ceuta bölümünde 6 yarışmacıya parselleri dağıttılar, bunlardan bize ödül olarak verilen bölümü önümüzdeki aylarda umarım proje olarak hayata geçireceğiz. Avrupa’da şu an mimarlik ve kent planlamada en güzel olgulardan bir tanesi, demokratik bir biçimde mimari proje üretimini, mümkün olduğunca fazla mimara projeleri dağıtarak sağlamayı hedeflemeleri."

Arkitera.com olarak Arman Akdoğan’dan projelerini bize anlatmasını istedik ve birkaç soru sorduk.

Gökçe Aras: Yarışmaya katılmaya nasıl karar verdiniz?
Arman Akdoğan: Bu yıl içerisinde, Haziran ayında, OMA’ (Office for Metropolitan Architecture)’da çalışırken, İspanya Konut Bakanlığı’ndan ofise yarışmaya katılmaları için özel davet geldi. Ofis içerisinde yarışmanın niteliği incelenirken, yarışma yapısı gereği Avrupa Birliği’ndeki mimarlara açık bir yarışma olduğu görüldü ve OMA sadece davetli ve bütçesi önceden dağıtılan yarışmalara katıldığı için bu yarışmayı kabul etmedi. İlk defa yarışma o zaman ilgimizi çekti, daha sonra yarışmanın tanıtımı da Venedik Bienali’nde gerçekleşti. Bakanlığın yarışmaya önem verdiğini gördük. Eylül ayı içerisinde Felix Madrazo ile kendi ofisimize geçtiğimiz zaman yarışmaya katılmayı düşünmeye başladık. Ofisimiz içerisinde Previ gibi Latin Amerika ülkelerinde ki 1960’lardaki toplu konut projelerini araştırma projesi olarak yürüttüğümüz için tasarım konusu ve mekanları bizim ilgimizle oldukça örtüşüyordu. Bu çalışma bilgimize de katkıda bulunacağı için girmeye karar verdik.

GA: Ceuta lokasyonunu seçmenizin sebepleri nelerdir?
AA: Yarışmanın yapısında İspanya sınırları içerisinde 7 lokasyon öngörülüyordu. Her lokasyonu teker teker dikkatlice inceledik. 6 değişik yerin tümü parsel kurgularıyla çerçevelenmiş salt mimari tasarım müdahaleleri gerektiren alanlardı. Sadece Ceuta’daki arazi, proje tasarım sürecinde kent dokusu yaratma imkanı veren ve bu dokunun aynı anda mimarinin gelişimini etkileyebileceği tek bölgeydi. Bizi biraz daha zorlyacak bir alanı seçtik. Ayrıca Ceuta’nın Fas’a sınırı olması ilgimizi çekti. Kişisel olarak Fas’ın kent dokularına hayranlığım mevcuttu. Özellikle Fez şehrinin yapısını ve köylerini uzun zamandır inceliyordum. Projeyi kazanırsak Fas’ı da ziyaret edeceğimiz ihtimalini bile düşündük. Ceuta’daki arazi de Fas sınırına 800 metre civarında. Bu etkiyi de araziye yaklaşan köy dokularından okuyabilirsiniz. Master planın yer aldığı yarışma panelinde bu dokuyu da içine alıp göstermeye çalıştık. Fakat seçtiğimiz arazinin tasarlanmasının da çok kolay olamdığını projenin içine girdikçe farkettik. Tasarım 839 birim konutu kapsıyordu, her parsel in kendine özgü eğimi, odaklanma yönü ve ortada bulunan hastahaneyle ilişkisi mevcuttu.



GA: Projenizin konseptini kısaca anlatabilir misiniz?
AA: Proje sürecinde karşılaştığımız tasarım zorluk ve ilk odaklandığımız konu 839 unitenin araziye 2’ye yakın FAR ile hangi kent dokusuyla yerleştirileceğiydi. İstenen miktar oldukça fazlaydı. Arazi raporlarında taban alanını %80’lere kadar çıkartabilmeyi ve maximum 4 kata bazı barsellerde 5 kata kadar yapım izni veriyordu. Biz eğer belli oranda maksimum katlı birimler tasarlarsak bu yaklaşımın avantajıyla kamusal alanları arttırabileceğimizi ve doku yaratabileceğimizi düşündük. Yüksekliği az olan birimlerin çatısını teras yaparak yine kamusal alana bıraktık. Bizi düşündüren arazinin batısında bulunan yılların oluşturduğu kasaba dokusuydu (Favelas). Arazinin ortasında modern bir hastahane inşaa ediliyordu. Yatırımcının düşük gelirliler için yapılacak konut isteği bu kasabaların dokusuyla yarışacak bir tasarım kurgulamaya el vermiyordu. Biz muhteşem mevcut favella dokusuyla yarışmadan, fakat yinede hastahane ile birlikte referans alıp modern, rasyonel, ekonomik yeni bir desen ile kurgulamaya çalıştık. Bu aşamayı 15x15 metrelik eğimli araziye uyum sağlayacak piksel piksel bloklar kullanma yöntemiyle gerçekleştirdik. (Yarışma panelindeki ilk diagramda görebilirsiniz) Bu aşamada biraz araştırma yaptık. İstanbul Bağdat Caddesi ve Kadıköy’den Bostancı’ya kadar uzanan 1950’lerden günümüze kadar inşaa edilen 4 katlı ufak apartmanların oluşturduğu dokuyu Google Earth yardımıyla tekrardan inceledik. Aralarındaki mesafeleri, ışık alma ve sokağı kullanma biçmlerini tasarımımıza referans almanın birtakım faydaları olabileceğini düşündük. Bu doku TAKS ve KAKS sistemiyle Türkiye’nin neredeyse tamamını kaplayıp plansızca aynı doku suistimal edildiği için sizlere ilginç gelmeyebilir ama avantajlarını dünyanın başka bir lokasyonunda tasarıma taşımanın yararları olabileceğini gördük. Biz dokuyu, önlü arkalı sıraları kaydırıp, her binanın cephesini 4 tarafa yönlendirip aralarına kamusal alana açık, teras çatılı 1 veya iki katlı birimler yerleştirip, yeni bir desen yarattık. Tercih ettiğimiz yaklaşım Avrupa’daki sosyal konut anlayışının dışına çıkartıp her ünitenin neredeyse iki cephesinin dışa, manzaraya ve bazılarının bahçeye açılmasını sağladı. Dar gelirliler için
konut tasarımında alışık olunmayan bir lüksü de beraberinde getirdi.


GA: Sizce proje konseptinizi farkli kılan neydi?
AA: Proje, ünitelerin oluşturduğu desen içerisinde, kullanıcılara getirdiği eşitlik ve oluşturduğumuz doku kalitesi ile master plan da öne çıkıyordu. Birde katıldığımız yarışma proje konseptine “Vivienda de Patron” adını verdik. İki anlama geldiği ve ikisininde ifade etmek istediğimiz fikri iyi temsil ettiği için ilgi çekiyordu. “Konutun Deseni” ve “Konutun Patronu” olarak iki güçlü anlamı taşıyordu.

GA: Kimlerle çalıştınız? İsimlerini ve hangi ülkelerden olduklarını kısaca anlatır misiniz?
AA: Projeyi benle beraber (Arman Akdogan, Turkiye), Emin Balkış (Türkiye), Felix Madrazo (Meksika) ve Elena Chevtchenko (Ukrayna) ile 4 lü bir grupla hazırladık.

GA: Proje ne kadar bir sürede ne gibi süreçler sonucunda ortaya çıktı?
AA: Projeye 17 gün tam güne yakın 2 kişi çalıştık, Projenin son 4 - 5 günü tahmin edebileceğiniz gibi tüm ekip gece gündüz çalıştı. İlk 3 gün arazi seçimi, 7 gün konsept belirleme ve diğer 7 gün konsepti geliştirme ve sunumu hazırlamak ile gerçekleşti.

GA: İspanya Konut Bakanlığı’nın belirlediği proje jurisini kimler oluşturuyordu?
AA: Bizi sevindiren diğer bir ölçüt, ödülü Alberto Campo Baeza, Carme Pinós, Francine Houben, Juhani Pallasma, Ignacio Paricio vs. gibi uluslararası önemli mimarların bizi seçmesiyle almış olmamız oldu.

GA: Uygulama sürecine ne zaman geçeceksiniz?
AA: Yarışma brifinginde, kazananlar belirlendikten sonraki 6 aylık süreci tasarımı geliştirme ve uygulama projesi hazırlama süreci olarak belirleniyor. Uygulanmaya başlanması ise İspanya konut bakanlığının girişimlerine ve yatırımlarına bağlı olarak gelişecek, ne kadar kararlı olduklarını önümüzdeki haftalarda göreceğiz.

GA: Uygulama sürecinde projede cesitli revizyonlara gidecek misiniz? Ya da İspanya Konut Bakanlığının böyle bir talebi var mı?
AA: Değişik revizyonlar kaçınılmaz olarak gerçekleşir, fakat bunların pozitif yönde olacağını zannediyorum. Örneğin 5 katlı konutlar içerisinde blokların birbirlerini diğerinden ayıracak nitelikler eklemek istiyoruz. Terasların tasarımında da değişik grafik tasarımcılar ve sanatçılarla çalışmayı düşünüyoruz. Kazandığımız yarışma projesi, bir ön çalışma, konsept belirleme doğrultusundaydı. Daha yolumuz uzun gözüküyor.İmaj Galerisi

Konsept Çalışması	Kütle Çalışmaları	Konsept Çalışması
Planlar - Kesit	Maket	Perspektif