İstanbul Büyükşehir Belediyesi Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi Kentsel Tasarım Projeleri Alanları

Mimarlık dünyasında yarışmalar, her zaman mimarlar için bir geçiş, prestij ve kendini kanıtlama platformu olmuştur. Yarışmalar mimarlar için okulun devamı niteliğinde her mimarın içinde olmak istediği, çoğunluğu grup çalışması ile yürütülen çalışmalar dizisi olarak görülür. 1980’lerdeki demokratik ortamda mimarlık yarışmalarının da sekteye uğradığını görülüyor. Bu anti - demokratik ortamda sivil katılımı engelleyen 1982 anayasasının da etkisi ile yarışma süreci meslek ortamına kapatılmış.

2000’lerde AB sürecinin de etkileriyle yeniden bir demokrasi hamlesi gündeme geldi ve mimarlar sorunlarını yeniden tartışmaya ihtiyaç duydular. Kentlerin kentsel dönüşüm ve kentsel yenilemeye olan ihtiyaçlarının da gündeme geldigi 2000’li yıllarda yerel yönetimlerin ve özel kurumların da yarışmalarda söz aldığını görüyoruz.

Son yıllarda özellikle yerel yönetimlerin belediye binalarına yeni işlevler yüklemek ve bu binanın ve içinde bulunduğu kentsel mekanın, kamu hizmetinde de kullanılmasının desteklendiği bir çok yarışma açıldı. Yerel yönetimlerin değişmesi ya da bütçe yetersizliği sonucu bu yarışma projelerinin uygulanmadığı görünüyor.
AB sürecinin de devreye girmesinin etkisiyle kentsel dönüşüm projelerinin gündeme gelmesi bir dizi yarışma projesi düzenlenmesi kaçınılmaz olmuş. Genelde yerel yönetimler tarafından düzenlenen, kentlerde işlevini kaybetmiş tarihi mekanlar ve çarpık kentleşen yeni yerleşimler için bu tür yarışmalar yoğunlaştı.

Fakat bu dönemde de karşımıza 1930’lu yıllardan farklı olarak, yarışmaların sonuçlarının açıklanması ve ödüllerin verilmesi ile sürecin sona erdiği gerçeği çıkıyor. Yarışma şartnamelerinde de özellikle belirtilen “Jürinin önermesi ve Belediyenin uygun görmesi durumunda jüri tarafından belirlenecek projeler satın alınacaktır” maddesi de uygulanması konusunda biraz da kararsız ve isteksiz davranıldığının da göstergesi. Türkiye’de düzenlenen yarışmaların şartnamelerinde uygulanıp uygulanmayacağının belli olmaması da mimarın projeye fikir projesi olarak yaklaşmasına sebep oluyor. Özellikle kentsel tasarım projelerinde alanlara yüklenen programların da etkisiyle ütopikleşen projelerin de uygulamada sorunlar yarattıyor.

İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın İMP (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi) tarafından kamuoyuna açıklanması ile alt ölçekler için düzenlenecek olan yarışmalar da konuşulmaya başlandı. Bu yarışmalar önümüzdeki günlerde Türk mimarlar için yeni uygulama alanları oluşturacak. 30 Kasım 2006 tarihli İMP ve Arkitera Mimarlık Merkezi’nin düzenlediği İMP toplantıları kapsamında “Kamusal Projelerin Üretimi ve Yarışmalar” konulu toplantıda, yarışmalar Grubu Yürütücüsü Mimar Murat Vefkioğlu’nun kamusal alanlarda yeni açılacak yarışmalarda özellikle “açıklık ve şeffaflık” ilkesini uygulamaya geçirme çabasında olduklarını söyledi.

İMP (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi) Kentsel Tasarım Projeleri
Rekreasyon, Kültür ve Turizm Projeleri
- Küçükçekmece – Avcılar İç – Dış Kumsal Kentsel Tasarım Projesi**
- Maltepe Bölge Parkı*
- Karadeniz Maden Ocakları Yeniden Kazanım Projesi
- Cebeci Taş Ocakları 

Merkezi İş Alanı (MİA) Projeleri
- Kartal MİA Alanı Düzenlenmesi – (Sanayiden Dönüşüm)**
- İkitelli Merkezi İş Alanı (Sanayiden Dönüşüm)*
- Zeytinburnu Hizmet, Turizm ve Rekreasyon Alanları Kentsel Tasarım Projesi (Yeni Merkez)
- Ispartakule – Tatarcık Çiftliği MİA Alanı Düzenlemesi (Yeni Merkez)
- Büyükdere Caddesi (Sanayiden Dönüşüm)
- Güneşli (Sanayiden Dönüşüm)
- Topkapı (Sanayiden Dönüşüm)

Semt Merkezleri Projeleri 
- Beylikdüzü (Yeni Merkez)**
- Maltepe Dragos (Sanayiden Dönüşüm)*
- Kağıthane Alt Merkez (Sanayiden Dönüşüm) 

Konut Alanları Kentsel Dönüşüm Projeleri 
- Zeytinburnu Kentsel Dönüşüm Projesi
- Küçükçekmece Ayazma Kentsel Dönüşüm Projesi
- Küçükçekmece Yarımburgaz Kentsel Dönüşüm Projesi Maltepe
- İkitelli Kayabaşı
- Tuzla Aydınlı Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi
- Altınşehir Kentsel Dönüşüm Projesi

* Üzerinde Çalışılan Yarışmalar
** Sonuçlanan Yarışmalar