Maliye, Bomonti Bira Fabrikası'nı 'çağdaş sanatlar müzesi' yapılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devretti. Bakan Koç ise binayı 49 yıllığına 'turizm amaçlı' ihaleyle IC Antbel'e kiralayınca Maliye Bakanı Unakıtan işleme karşı çıktı.

Toplantılarda 'şekerlemeleri'yle gündemden düşmeyen Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç'un Tekel Bomonti Bira Fabrikası'nı satışı, kabinenin 'en uyanık' bakanı Kemal Unakıtan'dan döndü. Maliye Bakanı Unakıtan, Bomonti Bira Fabrikası'nı 'Çağdaş sanatlar müzesi yapacağım' diye alan Koç'un, 60.8 milyon dolar bedelle 49 yıllığına kiralama işlemine onay vermedi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Bomonti Bira Fabrikası'nın da yer aldığı alanı 'turizm amaçlı' kullanılmasını kapsayan satış hikâyesi şimdilik noktalandı. Söz konusu fabrika ve alanı, Maliye Bakanlığı'ndan tahsis yoluyla bakanlığı bünyesine geçiren Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, söz konusu alanın 49 yıllığına turizm amaçlı olarak tahsisi için ihale açtı.

Koç, müze diye aldı
İlk ihalede 12 milyon 750 bin dolarlık fiyatı beğenmeyen Atilla Koç, ikinci kez çıkılan ihalede 60 milyon 750 bin dolara yaklaşık beş katı fiyatına araziyi turizm amaçlı olarak tahsis etme olanağı yakalamıştı. Düzenlenen ilk ihaleyi Global Yatırım Holding, ikinci ihaleyi ise İbrahim Çeçen'e ait IC Antbel şirketi kazanmıştı.

İlk ihalenin ardından Radikal, fabrika ve arazinin, 'Bomonti müze diye alınmış' başlıklı haberinde, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) bina ve araziyi Kültür ve Turizm Bakanlığına 'Çağdaş Sanatlar Müzesi'nin de yer aldığı müze-sergi ve kongre merkezi olarak tahsis edildiğini duyurmuş, ancak bakanlık buna ikinci ihaleyi yapmakta herhangi bir sakınca görmemişti. Bomonti Bira Fabrikası ve arazisini 60.8 milyon dolar gibi yüksek bir fiyatla kiralama fırsatı bulan Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç'un tahsiste tadilat istemiyse Maliye Bakanı Kemal Unakıtan tarafından kabul edilmedi.

Maliye uygun bulmadı
Önce ihaleyi yapan sonra tahsis kararında tadilat isteyen Kültür ve Turizm Bakanı Koç'un 'İstim arkadan gelsin' beklentisi karşılıksız kaldı. Maliye Bakanı Unakıtan, Tekel'e ait İstanbul'daki Bomonti Bira Fabrikası ile İzmir'deki eski Likör ve Kanyak Fabrikası tahsislerinin 'turizm amaçlı olarak' değiştirilmesi talebini uygun bulmadı.

Unakıtan'ın Koç'a gönderdiği 27 Ekim 2006 tarihli yazıda, 7 Nisan 2003'te Maliye Bakanlığı, özelleştirme amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan izin istediği, ancak söz konusu taşınmazın 'kültür varlığı' olduğu gerekçesiyle bu talebinin Kültür ve Turizm bakanlığı tarafından reddedildiği hatırlatıldı.

Daha sonra binayı ve araziyi Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın talep ettiği, Özelleştirme Yüksek Kurulu, İstanbul'daki araziyi 'müze-sergi-kültür ve kongre merkezi', İzmir'de bulunan araziyi de 'kültürel amaçlı' kullanım için tahsis etti. Tekel'in, bina ve arazilerin mülkiyetini borçlarına mahsuben Maliye Bakanlığı'na devrettiği kaydedildi.

Maliye Bakanı'ndan Kültür ve Turizm Bakanı'na özelleştirme dersleri
İzahtan vareste: "4046 sayılı yasaya (Özelleştirme Yasası) istinaden devirlerde ve devir sonrasında anılan taşınmazlar üzerinde gerçekleştirilecek tasarruflarda (devir amacına uygun olarak) kamu yararı ve mili güvenliğin(veya duruma göre her ikisinin) gerektirdiği kullanım amaçlarının aranması ve doğrudan veya dolaylı olarak bu amaçların dışına çıkılmaması yasal bir gerekliliktir.

Konuya bu çerçeveden bakıldığında, 4046 sayılı kanunun 2/i maddesi çerçevesinde 'müze ve kültürel amaçlı hizmetlerde kullanılmak üzere' söz konusu taşınmazların üzerinde bakanlığınız tarafından gerçekleştirilecek tasarruflarda, doğrudan veya dolaylı olarak kullanım amaçlarının dışına çıkılmaması ve bahse konu taşınmazın özelleştirilmesi sonucunu doğuracak nitelikte işlemlerde bulunulmaması gerektiği her türlü izahten varestedir.

Yargı kararı da var
Ayrıca 4046 sayılı kanunun 2/i maddesi çerçevesinde yapılan bir devirle ilgili olarak Danıştay Dava Dairleri Kurulu'nun almış olduğu 04.05.2006 tarih ve 2006/190 sayılı kararında, özelleştirme programına alınarak satış, kiralama, mülkiyetin ayni hak tesisi yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle özelleştirilmesi öngörülen taşınmazların belirlenen özelleştirilme yoları denenmeden ve bu yollar denenerek belirlenen özelleştirme takvimi tamamlanmadan, bu taşınmazın özelleştirme programına alındıktan sonra talep eden kuruma devredilmesinin 4046 sayılı kanunda öngörülen amaçlar dikkate alındığında hukuken mümkün olmadığı, özelleştirme uygulamaları sırasında esas alınması zorunlu olan ve 4046 sayılı kanunun 2/i maddesinde yer alan 'özelleştirme uygulamalarında mili güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşlarına mahalli idarelere devir yapılmaması' ilkesinin taşınmazların devrinin bir yöntem olarak kullanılabilmesi için bu devri kamu yararı açısından zorunlu kılan sebeplerin somut bir şekilde ortaya konulması gerektiği ifadelerine yer verilmiştir.

Basından öğrendik
Aynı kapsamda Tekel'in Bomonti Bira Fabrikası'nın ve taşınmazları Bakanlığınızca, 2863 sayılı kanun kapsamında özelleştirilmesine izin verilmediğinden, ÖYK'nın 2 Aralık 2004 tarih ve 2004/121 sayılı kararıyla 4046 sayılı kanunun 2. maddesinin (i) bendine istinaden, Tekel'in vergi borçlarına mahsup edilmek üzere Çağdaş Sanatlar Müzesi olarak kullanılmak kaydıyla Bakanlığınıza tahsis edilmek üzere mülkiyetinin Maliye Hazinesi'ne devredilmesine karar verilmiş, Tekel tarafından 4 Ekim 2005 tarihinde Maliye Bakanlığına tapu devri yapılıp, tarafınıza tahsis işlemi tamamlandıktan sonra taşınmazın ÖYK kararındaki kullanım amacı dışına çıkılarak idaremiz görüşü alınmaksızın 49 yıllık tahsisle ihalesinin yapıldığı basınyayın organlarından öğrenilmiştir."

İki-üç yılda cevap geliyor
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın yazısında, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan 2863 sayılı yasa kapsamında kalan taşınmazlarla ilgili izin taleplerine de 2-3 yıl gibi uzun bir zamanda yanıt verildiği eleştirisi getirilirken, bunun taşınmazların özelleştirilebilirlik kabiliyetini ve kamu kaynaklarının etkin kullanımını engellediğıi vurgulandı. Yazıda, 2863 sayılı yasa kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na verilmiş görevlerin ilgili birim ve personel tarafından doğru, yerinde ve zamanında kullanılmasıyla 4046 sayılı kanunun amacına uygun olmayan uygulamalandan kaçınılması gerektiğine dikkat çekildi. Unakıtan "İdaremize verilen görev ve yetki çerçevesinde özelleştirmelerin daha sağlıklı yapılabilmesi için idaremiz ile bakanlığınızın uyumlu çalışması kamu menfaatlerinin korunması açısından büyük önem arz etmektedir" görüşüne yer verdi.