Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, inşaat sektörünün son 10 yıllık dönemde en keskin küçülmeyi yaşayan sektörlerin başında geldiğini söyledi. 2005 bütçesinde de yatırıma yeterli kaynağın ayrılmadığını belirten Eren, bu halde sektörde canlanmayı beklemenin mümkün olmadığını ifade etti.
Eren, inşaat sektöründe 2004'ün üçüncü çeyreğinde yüzde 1'lik bir küçülme kaydedildiğini, ilk 9 aylık dönem sonu itibariyle gerçekleşen büyümenin de yüzde 0.4 ile sınırlı kaldığını hatırlattı. Sektörün yarattığı katma değer ve istihdamın, büyüme dönemlerinde gerçekleşen oranların gerisinde seyrettiğine dikkati çeken Eren, "İnşaat, son 10 yıllık dönemde en keskin küçülmeyi yaşayan sektörlerin başında gelmektedir. Son aylarda, ekonomik büyümeye rağmen rekor düzeylerde seyreden işsizlik oranları inşaat sektöründeki küçülme ile doğrudan ilişkilidir" dedi.
"Ödenek yetersiz"
Eren, Türkiye'de, toplam inşaat yatırımları içinde kamu yatırımlarının ağırlıklı bir yer tuttuğunu, bu durumun inşaat sektörünün geleceğini, kamunun yatırım bütçesine büyük ölçüde bağımlı kıldığını kaydetti. Mevcut koşulların devam etmesi halinde 2005 için de büyüme öngörüsünde bulunmanın mümkün olmadığını dile getiren Eren, iyimserliği engelleyen faktörlerin başında, bu yılın bütçesindeki yatırım ödeneklerinin durumunun geldiğini kaydetti.
Eren, 2005 bütçesinde yatırıma ayrılmış olan ve ilk bakışta geçen yıla göre yüzde 36 oranında artan 10 milyar 100 milyon YTL'lik ödeneğin, inşaat sektörünü canlandırmasını beklemenin mümkün olmadığını belirterek, şöyle devam etti:
"Geçtiğimiz yıllarda çeşitli yatırımcı kuruluşlar tarafından başlatılan, ancak ödenek yetersizliğiyle yarım kalmış olan proje stoku 3 bin 550 kadardır. 2005 yılı için tahsis edilen yatırım ödeneği, yarım kalmış proje stokunun tamamlanmasına ivme kazandırabilecek bir meblağ değildir. Tahsis edilen yatırım ödeneğinin Türkiye'nin GSYİH'si içindeki payı yüzde 2.5 kadardır. Böylesine düşük bir orana dünyanın başka bir ülkesinde rastlamak mümkün değildir. Oysaki, geçmiş yıllarda bu oran yüzde 5 düzeylerindeydi. Ödenek dağılımına bakıldığında, kaynak tahsisinde yarım kalmış projelerin tamamlanması yerine çoğunlukla yeni, büyük kaynak gerektiren ve sınırlı sayıdaki projeye öncelik verildiği görülmektedir. Müteahhitlerimizin devam eden projelere kaynak tahsis edileceği beklentisi maalesef gerçekleşmemiştir. İnşaat sektörünün canlanmasının, yatırım ortamının yerli ve yabancı sermaye için çekici hale getirilmesi ve bireysel tasarrufları konut yatırımlarına yönlendirecek araçların işletilmesine bağlı olduğu açıktır."
"Reformlar yavaş gidiyor"
Enflasyonu kontrol altına almak ve büyüme sürecine girmekle Türkiye'nin makro ekonomik göstergelerde belirli bir iyileşme sağladığını ancak, yapısal reformların yavaş gittiğini anlatan Eren, hükümetten makro istikrarı kalıcı ve büyümeyi sürdürülebilir hale getirecek reformlar yapmasını ve yatırım ortamını iyileştirecek önlemler almasını beklediklerini söyledi.
Eren, dünya ortalamalarının çok üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi oranları ile işgücü maliyetlerinin indirilmesi, kayıtdışı ekonominin denetim altına alınması, verginin tabana yayılması, bürokrasinin azaltılması, yarım kalmış yatırımlar ve enerji yatırımları başta olmak üzere kamu-özel sektör ortaklığına dayalı alternatif finansman modellerinin uygulamaya konulmasının, yatırım ortamı, dolayısıyla inşaat sektörünü olumlu etkileyecek önlemler arasında yer aldığını vurguladı.