İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Etüd ve Projeler Daire Başkanlığı, Projeler Müdürlüğü tarafından ulusal ve iki kademeli olarak “Başakşehir Kent Merkezi Kentsel Tasarım Proje Yarışması" açıldı.

İstanbul Metropoliten Alanı, Batı Yakası’nda Çatalca, Doğu Yakası’nda Gebze yerleşmelerine kadar uzanan, 1980’li yılların ortalarına kadar E - 5 karayolu ve 1. Boğaziçi Köprüsü Çevre yolları, 1986 yılından itibaren Fatih Sultan Mehmet Köprüsü,
Tem Otoyolu ile doğu - batı doğrultusunda lineer olarak ve makro formu kuzeyde orman ve havza alanlarını tehdit ederek gelişmiş. Bu gelişmeler sınırlanmaksızın devam ediyor. Karayolu ulaşımına bağlı olarak gelişen ekonomik faaliyetlerle
birlikte, metropolün Merkezi İş Alanı (MİA) ve diğer alt kademe merkezleri de değişiklik göstermiş.

İstanbul gibi mega ölçekli kentlerde, merkezlerin kademelendirilerek konumlandırılmaları ve işlevsel özellikler kazandırılmaları, mekansal yapılandırma ve ekonomiler sağlama amacıyla başvurulan, güçlü politika araçlarından biri. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi tarafından 14 Temmuz 2006 tarihinde onaylanan 1/100.000 ölçekli, İstanbul İl Çevre Düzeni Planında da bu yönde kararlar alınmış. Bu plana göre:
- Çok merkezli, dengeli ve sürdürülebilir bir kentsel sistem oluşumunun desteklenmesi,
- MİA ve merkezlerin mekânsal organizasyonunun, işlevlerine, büyüklüklerine ve etki alanlarına bağlı bir kademelenme çerçevesinde yapılması,
- Merkezlerin farklılıklarının korunması yanı sıra, toplu ulaşım sistemi ile birbirlerine güçlü akslarla bağlanarak geliştirilecek hızlı iletişim ağları ile bütünleştirilmesi ve tamamlayıcılık ilkesi içinde etkin olarak birlikte çalışmaları esas.

Bu bağlamda, “İkitelli Alt Bölgesi” nde bir yerel merkezin geliştirilmesi gerekmiş ve planlı bir yerel merkezin elde edilmesi için, ulusal yarışma düzenlenmesi öngörülüyor.

İki Kademeli düzenlenmesi uygun görülen Başakşehir Kent Merkezi Yarışması’nın Birinci Kademesi’ nde yerleşim ana kararları fiziki kurgu ve örgütlenme boyutları tanımlanacak, İkinci Kademesi’ nde uygulama süreçleri ve ayrıntılı mekânsal
tasarımlar geliştirilecek.

Yarışmanın Birinci Kademesi’ ndeki amaç, “İkitelli Alt Bölgesi” nde, yakın bir gelecekte yaşayacak yaklaşık 700.000 kişinin ve İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’ndeki toplam kapasite ile 320.000’ e ulaşacak ‘çalışan nüfus’ un hizmet ihtiyacını karşılamak, canlı ve çağdaş yaşam kalitesine sahip, kimlikli, çevreye duyarlı bir yerel merkez yaratmak için, İkinci Kademe’ deki kentsel tasarım proje yarışmasına altlık oluşturacak ilke, fikir, kavram ve düzenleme yaklaşımlarını belirliyor.

Yarışmacılar, bu bölgede yaşayan ve çalışan nüfusa, yönetim, ticaret hizmetleri, turizm - konaklama ile sosyal - kültürel, rekreasyonel gereksinmeleri sağlayacak alanları içeren ve uygun ulaşım sistemleriyle desteklenmiş bir kentsel yerel merkez için ayrıntılı program, mekânsal kurgu fikirleri ile düzenleme ve işleyişe ilişkin ilkesel ana kavramları ve bunlara uygun fiziki düzenlemeleri belirleyecekler.

İstanbul Metropolü’ndeki diğer yerel merkezlerden farklı olarak, İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’ nin bu alan komşuluğunda yer alması nedeniyle, yarışma alanında tasarlanacak olan yerel merkezin, mevcut endüstri ve teknoloji için araştırma,
sergileme ve İkitelli Organize Sanayi’nin dünya pazarına açılabileceği sergileme, pazarlama işlevlerini de içermesi öngörülüyor.

Konut gelişme alanları ve İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’ nden başka, yarışma alanı yakın komşuluğunda Çapa Tıp Fakültesi’nin yeni kampüs alanı, Olimpiyat Köyü, İSKİ Arıtma Sistemi tesis alanı yer almaktadır. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’ nin güneyinde, Güneşli - Yenibosna Aksı da bugün sanayiden hizmet sektörüne dönüşüm sürecinin başlangıcında. Yarışmacı, önereceği donatılar ile yarışma alanının yakın komşuluğundaki donatı alanları arasında oluşabilecek ilişkiyi de göz önünde bulundurmalı.

Ancak tasarlanacak Başakşehir Kent Merkezi’ nin bir “Yerel Merkez” olarak hizmet vereceği ve önerilecek kullanımların sınırsız bir büyümeye yol açmadan ve kuzeydeki orman alanları üzerinde yeni bir baskı oluşturmayacak şekilde tasarlanması gerekliliği, yarışmacı için temel bir hedef oluşturmakta.

Başakşehir Kent Merkezi Kentsel Tasarım Projesi Yarışma Alanı, toplam 146.1 ha. Yarışma alanı, Esenler İlçesi’nin batısında, Küçükçekmece İlçesi’nin kuzeydoğusunda, İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nin kuzeyinde yer almakta olup, 117.3 hektarı Esenler Belediyesi, 28.8 hektarı da Küçükçekmece Belediyesi sınırları içerisinde bulunuyor.

Yarışma alanı’nın doğu kısmında yer alan Başakşehir “Sular Vadisi Parkı”, bütüncül bir kentsel tasarım projesinin elde edilmesi amacıyla yarışma kapsamındadır, ancak bu alanda yarışmacılarca yeni bir yapılaşma önerilmeyecektir. 24.1 hektar olan bu alan önerilecek hiçbir kat alanı katsayısına (KAKS) dâhil edilmeyecek.

Yarışma alanının kuzeyinde, doğu-batı doğrultusunda uzanan, 154 kv. Habipler - Beylikdüzü, 154 kv. Habipler-Hadımköy ve 380 kv. Habipler - Ünimar Enerji İletim hatları bulunmaktadır. TEAŞ.’dan alınan görüş doğrultusunda, yapılaşmada 20 m. yapı yaklaşma sınırı verilmiş. Ancak, 1/100.000 ölçekli “İstanbul İl Çevre Düzeni Planı” kararları doğrultusunda önerilen, 33.5 m. lik ana bağlantı yol aksı için 100 m. lik bir yeşil kuşak bırakılmış. Bu yeşil kuşağın Güney sınırı aynı zamanda yarışma alanının Kuzey sınırını oluşturuyor.

Yarışmanın ilk aşamasının son başvuru tarihi 30 Nisan 2007.