Danıştay 10. Daire, TCDD'nin Özelleştirme Kanunu ve Anayasa kapsamı dışında, özelleştirilmesine neden olduğu gerekçesiyle, Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK), TCDD ana statüsünü değiştiren kararının yürütmesini durdurdu. Buna göre, Haydarpaşa Garı ve Limanı'nı da kapsayan özelleştirme projeleri uygulanamayacak.

YPK, 13 Kasım 2004'te TCDD ana statüsünün değiştirilmesine yönelik kararlar aldı. Liman İş Sendikası da bu kararların iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay'da dava açtı. Danıştay 10. Daire, davanın ilk aşamasını sonuçlandırdı ve söz konusu YPK kararının bazı hükümlerinin yürütmesini durdurdu.

Özelleştirme Yasası
Kararda, tekel niteliğinde kamu hizmeti yürüten kamu kuruluşlarının mülkiyet devri dışındaki yöntemlerle özelleştirilebildiği, ancak bu özelleştirme yapılırken 4046 sayılı Özelleştirme Yasası'nın uygulanması gerektiği belirtildi. Kararda, tekel niteliğindeki kamu kurumlarının mal, hizmet ve üretim faaliyetlerinin yasa kapsamı dışında özelleştirilemeyeceği, yerli veya yabancı gerçek ve tüzel kişilere devredilemeyeceği vurgulandı.

99 yıla kadar tahsis
Kararda, buna rağmen söz konusu YPK kararı ile TCDD'nin tekel kapsamına giren işlerinin başkalarının eliyle yapılmasına olanak sağlandığı ifade edildi. TCDD mülkiyetindeki taşınmazlarda yat limanları, ticaret, kongre, fuar, kültür, alışveriş merkezleri, hastane, otel, konut, ofis, park, spor amaçlı ve benzeri tesislerin yapılarak, başkaları eliyle işletilmesine de olanak tanındığı belirtildi. YPK kararının, nakdi sermaye koymaksızın bu faaliyetlerin yürütülmesini sağladığı aynı zamanda mülkiyet devri olmaksızın kurulan tesislerin 99 yıllığına tahsis edilmesine izin verdiği vurgulandı. Kararda, "Böylece, TCDD'nin imtiyaz sayılan tekel niteliğinde yürüttüğü demiryolu işletmeciliği ve sahip olduğu malvarlığı, Anayasa'nın 47. maddesi ve 4046 sayılı yasa dışında idari düzenleme ile kısmen özelleştirilmesine olanak tanınmaktadır" denildi.
Danıştay 10. Daire'nin kararına, davalı idarelerin itiraz hakkı bulunuyor. İtiraz halinde konuyu Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu görüşecek.

TCDD ana statüsünü değiştiren YPK kararı, TCDD'ye ait Haydarpaşa Garı ve Limanı'nın da aralarında bulunduğu çok sayıda taşınmazın özelleştirilmesini sağlıyordu. Ana statünün değiştirilmesinin ardından Haydarpaşa'nın dönüştürülmesi projesi geliştirilmişti. TCDD'nin bu proje kapsamında yerli ve yabancı yatırımcıların katılımıyla 5 milyar dolarlık ihale gerçekleştirmesi bekleniyordu.