Uzun süredir arap saçına dönen, hem katılımcıları hem de jüri üyeleri tarafından çok tartışılan T.C. Berlin Büyükelçiliği Mimari Proje Yarışması’nın jüri üyelerinden Yavuz Selim Sepin, Murat Artu, Bayar Çimen ve Sinan Erbuğ 22 Şubat 2007 tarihinde Dışişleri Bakanlığı’na yazdıkları mektubu 13 Mart tarihinde kamuoyuna duyurdular. Özellikle şartnamedeki maddelerin tutarsızlığı ve kafa karıştırıcılığı üzerine bu maddelerin detaylarını öğrenmek için uzun süredir çaba harcayan jüri üyeleri Dışişleri Bakanlığı’na telefonla bile ulaşamayınca bu mektubu yazmaya karar verdi. Ayrıca jüri üyeleri kaleme aldıkları mektupla bundan sonra kaale alınmaya başlamaktan çok Türk mimarları bilgilendirmek istediklerini belirtti.

“Sayın Başkan,

Öncelikle böyle bir konuyu yarışma yolu ile elde etmek isteyişinizi takdir ile karşılıyoruz. T.C. Berlin Büyükelçiliği Mimari Proje Yarışması, mimarlık camiası için çok sevindirici bir olay. XXI. yüzyılda adeta bir mimarlık ürünleri müzesine veya sergisine dönüşme iddasında bulunan Berlin kentinde, elçilik binamızın yarışma yöntemi ile elde edilmesi, bütün Türk vatandadaşları adına gurur verici.

Konunun önemi jüri üyeleri olarak sorumluluğumuzu daha da arttırıyor. Bizim dışımızda oluşan ve şimdiye kadar jüri üyelerini yok sayacak biçimde giden süreçten duyduğumuz rahatsızlık nedeni ile aşağıdaki görüşlerimizi sizlerle paylaşmak istedik.

• Yarışma jüri üyeliğimizi belgeleyeceğimiz bir resmi yazı tarafınızdan bize ulaşmadı.

• Jüri üyesi olarak hazırlanan bütün belgelerin tarafımıza iletilmesi ve onayımız gerekirken bunlarla ilgili bir tek belge bile tarafımıza ulaşmadı. 15 Ocak’ta çıkan yarışma şartnamesi 31 Ocak’ta Ankara’dan postaya verildi ve Şubat’ın birinci haftasında şartname ancak elimize geçebildi.

• Jüri üyelerimizden Yavuz Selim Sepin’in 24.01.2007 tarihinde yarışma ile ilgili endişelerini içeren görüşlerini Sayın Büyükelçimize ve IKG firmasına yazdık, yazılan mektuplar cevapsız kaldı.

• Yarışma şartnamesinin 15 Ocak’ta internette ilan edilmesinden önce katılım koşulları ile ilgili istenen şartlar, 20 Şubat’ta verilen soru - cevap belgelerinde değiştirilerek bir çok yarışmacının halen çalışmakta oldukları yarışmaya girememe durumu ortaya çıktı. Bu durum katılımcılar için büyük bir haksızlı. Hukuki yollarda haklılıkları kesin. Bizim altına imza atabileceğimiz bir metin değil.

• Bu yarışma Almanya Yarışmalar Yönetmeliği (GRW 1995)’ne uygunluğu vurgulansa da maalesef sözü geçen yönetmeliğe uygun değil. Örneğin GRW 3.4.2 absatz 4’te “Die Preisrichter und ihre Stellvertreter sollen sich an der Vorbereitung der Auslobung , an Preisrichtervorbesprechungen, an Kolloquien und an der Beantwortung der Rückfragen beteiligen” ¹ ibaresi ve ayrıca yine GRW 5.3.1’de yine bu soru ve cevaplarla ilgili hükümlerde aynı beyanda kuralların bulunduğu ve özellikle bu soru ve cevapların bütün asli/yedek jüri üyelerine, raportörtelere gönderilmesi zorunluluğu olmasına rağmen konu ile ilgili hiçbir belge tarafımıza ulaşmadı. Bu durum, T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın (mal sahibi) ve jüri müessesinin bu konuda ne kadar ciddiye alındığını gösteriyor.

• Genelde soru ve cevaplar yine GRW 1995’te 5.3.1’de belirtildiği gibi birinci aşama için ilk 1/3 zaman diliminde gerçekleştirilir ve cevaplar şartnamenin tamamlayıcı bilgilerini içerir ve cevaplar verildiği an yarışmacıların çalışma zamanı, ilan tarihinden teslim tarihine olan süresinin yarısından daha az olamaz denmektedir. (Soru Cevap bildirimi; 20/02/07, Yarışma teslimi; 16/03/07 = 24 gün)

• Yarışma şartnamesinin 3. sayfasında , müşavir  firmasının (müşavir firma değil inşaat firmasıdır) tanıtılmasında hiç alışılmadık bir üslup kullanılarak inşaat firmasının cirosundan ve yaptığı inşaat sayılarından bahsedildi. Bir mimari proje yarışması şartnamesinin hazırlanmasındaki bu alaka görülmüş şey değildir. Yarışmadan ziyade inşaat ihalesi havası bütün şartnameye yansıyor. Bununla birlikte hazırlığı içinde bir mimar bile olmayan bir mimari proje yarışmasına da ilk defa rastlıyoruz. Bu durumun sonuçları çok vahim bir şekilde şartname ve soru - cevaplar bölümünde karşımıza çıkıyor.

• Şartnamede soru ve cevapların 2. aşamada yapılacağı duyurulmasına rağmen şartnameye uyulmayarak 1. aşamada soru - cevaplar acele ile hiçbir jüri üyesinin ve sizlerin haberi olmadan gerçekleştirildi.

• Şartname ve soru - cevaplar çelişiyor.

• 160’ın üzerinde soru yöneltildi, hiç birisine tatmin edici cevap verilmediği gibi soruların nerdeyse %90 gibi kısmı cevapsız bırakıldı. Örneğin;

SORU 58: Berlin Imar Mevzuatı’na göre emsal alan kapsamına neler girmektedir? Kapalı otopark (garaj), tesisat daireleri, depolar giriyor mu?

CEVAP 58 : Şu ana kadar cevap yok.

Bazı soru - cevaplar ise yanlış ve bilgisizce cevaplandı;

SORU 39: Şartnamede 100 araçlık park alanı için 1000 m² ön görülmüştür. Lütfen bir araç için asgari 25m² gerekli olduğunu göz önünde bulundurarak hesaplarınızı tekrar gözden geçirir misiniz? Düzeltmeyi bekliyoruz.

CEVAP 39: 100 araç park yeri geçerlidir.

İki örnekle geçiştirdiğimiz yukardaki konular hakkında mimarların görüşleri ile ilgili bilgi alınmak isteniyorsa http://www.tsmd.org.tr/ adresine gidilebilir. Biz jüri üyeleri için vahim olan durum ise mimarlarımızın bu onur kırıcı cevapları bizlerin verdiğini düşünmesidir. Oysa jüri üyesi olan bizlerin gerçekleştirmesi gereken soru - cevap aşamasının gerçekleştirildiğini, web sayfalarından ya da başkalarından öğrendik.

Soru - cevapların Türkçe olanları Almancaya tercüme edildiği halde Almanca olanları Türkçe’ye tercüme edilmedi. Bu tutumu yanlı bir hakaret olarak algılamaktayız.

Öyle görünmektedir ki; IKG İnşaat firması, malsahibi olan T.C. Dışişleri Bakanlığı’mızı ve jüri müessesesini bir kenara bırakmış, kendi binasını yapar gibi, kimseye karşı sorumluluk duymadan, mimarlıkla hiçbir alakası olmayan ama inşaat ihalesi ile çok alakalı kendi yarışmasını düzenlemektedir. Dışişleri Bakanlığı’mızın bizlerden bu olaya figüran olmamızı istemeyeceği ve jüri sorumluluğu bilinci ile kaleme aldığımız bu yazının doğru değerlendirileceğini umuyoruz.

Şarnamesinin verilen m²’lere kadar yanlış hazırlandığı bu yarışma ile ilgili ne yapılması gerektiği hakkında jüri üyelerinin sizlerle, Ankara’da Dışişleri Bakanlığı’mızda bir toplantı yaparak karar üretmesi kaçınılmaz görünmektedir. Aksi halde ülkemizin, hukuki ve maddi manevi bir fiyasko yaşaması çok büyük olasılıktır.

Bilgilerinize”

1. jüri ve yedek jüri üyelerinin şartnamenin hazırlanmasında, kolokyumda ve soruların cevaplanmasında bulunmaları zorunludur.