Bert Teunissen’ın Avrupa evlerinde çektiği fotoğraflar, Belçika’da bir mikrodalga, İspanya’da 2005 takvim satırı gibi tek tük modern malzeme dışında, bir ya da iki yüzyıl önce de kıtanın uzak köşelerinde çekilebilirdi. Pek çok jenerasyon tarafından kullanılmış olmanın izlerini taşıyan mekanları şüpheli gözler inceliyor. Taş zeminlere ısı yayan mağara büyülüğünde şömineler. Masif ahşap sövelere kuruması için asılmış jambon ve sosisler. Tembel bir hayatı sahibinin dizinin dibinde yatarak harcayan bir köpek...

İlk etapta Hollandalı fotoğrafçıların çalışmalarını, Hollandalı ressamların çalışmalarına benzetmenin çok kolay olduğunu düşünen Mr. Teunissen, ilk korkusunun kendi portrelerinin, halen hayatta olan ressamlar Vermeer’in ve de Hoogh’un çalışmalarına benzediği eleştirisini almak olduğunu; sonrasında ise bazıları 300 yıl önce yapılmış Hollanda’nın önemli tabloları ve tabloların kendilerine özgü parlaklıklarını daha yakından incelediğinde, kaçınılmaz benzerliğe ulaştığını söyledi.

Amsterdam’ın yaklaşık 15 mil doğusunda yer alan Huizen’deki evinden yaptığı telefon röportajında Mr. Teunissen, resimlerinde kullandığı ışığın, ressamların kullandığıyla aynı olduğunu farkettiğini, bu ışığın çok nadir görülebilecek eski ve antik bir ışık olduğunu söyledi.

Mr. Teunissen’nin 30 portresi Chelsea’deki Aperture Galleri’de, “Domestic Landscapes” kitabının Aperture tarafından Amerika’da ilk kez yayınlanacağı 10 Mayıs günü boyunca görülebilecek. Kendi web sitesinde (bertteunissen.com) ise 2003 yılında Japonya’da gerçekleştirdiği çalışmalarının da yer aldığı 300’e yakın fotoğraf yer alıyor. 10 ülke ve 10 yılı kapsayan koleksiyonu, yanlızca mimari standardizasyon açısından değil, sosyal değişimler ve nasıl yaşanıldığıyla ilgili hayat hakkındaki görüşlerin farklılaşması yüzünden de yok olmaya mahkum olduğunu söylediği, bir yaşam tarzı arşivi sunuyor.



“Domsetic Landscapes”, şimdi 47 yaşında olan Mr. Teunissen’ın, Hollanda kırsalında 8 yaşına dek yaşadığı dönemlerde alıştığı, modern bir eve taşındıktan sonra ise bir daha asla hissedemediği, o özel ışığın ve ortamların arayışı ile başladı. Sonrasında da hızla eskiyen yaşam stilleriyle ilgili hatıraları koruma çabasına dönüştü. Mr. Teunissen, fotoğrafladığı 350’den fazla yapının yaklaşık %90’nının, varlığını uzun süre devam ettiremeyeceğini tahmin ediyor.

Soğukkanlı ve kinetik bir dönüş yaparak G Star Jeans gibi şirketlerle çalışan ticari reklam fotoğrafçısı, Mr. Teunissen “Domestic Landscapes”de yer alan ilk deneyimiyle tesadüfi olarak Fransa’nın kuzeybatısındaki küçük bir köy olan Castelnau’da dolaşırken karşılaşır.

Burada, üzeri kahverengi - beyaz kareli, ahşap bir masada oturan beyaz saçlı kadının evine giden yolu bulur. Kadının hemen arkasında, kısa perde ile süslenmiş taş şömine ve şöminenin üstündeki duvarda asılı bir geyik başı; yüksek kirişli tavanın altında raflara dizili şişeler ve boyalı yemek takımı bulunmaktadır.

“Bir anda atmosferden büyülendim, pencereden yansıyan ışık bana çok tanıdık geldi.”

Yaklaşık bir yıl sonra, bir cin reklamı için “Pazar günü öğleden sonra duygusu” olarak adlandırdığı bir çekimde, doğum yeri olan Ruurlo’dan 700 mil uzakta benzer bir resim fotoğraflar.



“Benzer atmosferik özellikler olduğunu hissetmeye başlamıştım. Fotoğraflarımdaki mekanlar mimari bir ahenk içinde olması gereken bazı ortak özellikler taşımaktaydı.”

“Bana nostaljik duygular kazandıran ve geçmiş aile yaşantımı hatırlatan yalnızca sevimli eski mekanlar değildi; yaşam tarzı, yapılaşma ve evin kullanım şekli hafızamı aydınlattı.”

Gün ışığının insanların yaşantılarında önemli yeri olan Avrupa’nın uzak bölgelerinde incelemelere başlayan Teunissen, elektrikten önceki zamanlara ait evleri kullandı.

Seçtiği eski evlerde kamerasını kurup, ev halkının en çok kullandığı odalarında gerçek günışığının içeriyi aydınlattığı bir mekan ayarlayıp sorularını yöneltti.

Ancak her ne kadar eskiyi konu alsa da, zaman zaman büyüklerine nazaran daha çok kendi kendine yaşamaya alışkın genç insanlara da rastladı. İspanya Monterrosso’da küçük bir köyde çekilen fotoğraf yerde bulunan bir yayık içinde taze eti ve yaşlı çiftle birlikte İsviçre’de başarılı bir kariyer sahibi olmuş ancak geleneksel et kesim işlerini devam ettirmek için tekrar çiftliğine dönmüş orta yaşlardaki oğullarını göstermektedir.

Amsterdam, Huis Marseille Fotoğraf Müzesi’ndeki serginin küratörlüğünü üstlenen Saskia Asser, sergiyle ilgili yazısında; Teunissen’in tasvir ettiği Avrupalıların, ironik bir şekilde, Avrupa Birliği’nin kuruluşu için çalışan, sonucunda ise kendi yaşam biçimlerinden feragat etmek zorunda kalan bir jenerasyonun üyeleri olduğunu; tarım ve çiftçiliğin endüstrileşmesiyle beraber eski esnaf ve zanaatkarların kaybolduğunu, Brüksel’den gelen sıkı AB düzenlemelerinin, küçük çiftçi ve gıda üreticilerinin yaşamını çekilmez hale getirdiğini yazdı.

Teunissen, bu düzenlemelerin etkilerine, sınıflandırılmış taverna ve meyhanelerin en son belirlenen BM standartlarına göre iki yerleşik tuvalet ve paslanmaz çelikten tezgah bulundurma zorunluluğunu yerine getiremediği için kepenk indirdiği Kuzey Portekiz’de tanık oldu.

Yerel yönetimlerin, ihtiyaç duyulan yeni yolların yapılması için gerekli finansmanla ilgili Avrupa sübvansiyonlarına bağımlı olması, çoğu oldukça yaşlı olan hancıları, iki seçenekten birini yapmaya zorladı; ya düzenlemeleri yapamayacaklardı ya da işyerlerini kapatacaklardı.



Teunissen, yakın bir zamanda Doğu Avrupa ve Rusya’da fotoğraf çekimlerine başlayacağını ve Amerika’da da bir gün böyle bir girişimde bulunacağını belirtiyor.

Ancak zaman hep baskı yapıyor.

“Fotoğraflara baktığınızda, oradaki insanların mekanla bütünleştiğini görebiliyor, insanla mekan arasında bir benzerlik olduğunu hissedebiliyorsunuz.”

“Şimdi yapılabilecek olan yalnızca ülkeyi baştan başa gezmek ve hala huzur içinde duran, öylece bırakılmış birkaç yer daha bulmayı ummaktır.”