Bugün İspanya ve inşaat sektörünün gelişmedeki rolü konulu bir yazı yazmak üzere, dünden anons yapmıştım. Sözümü tutacağım ama, önce araya komik bir haber girecek.

Rusya’da Zenit takımında profesyonel futbol oynayan, milyon dolar mertebesinde maaş alan, güzide ve milli futbolcumuz, eski Trabzonlu golcümüz, aslanımız Fatih Tekke, ülkemizin medyasına verdiği beyanatta, Rusya’da sıkıntı çektiğini, Rus yemeklerine hiç alışamadığını, bu nedenle bazı maçlara “bir dilim ekmek yiyerek aç çıktığını” belirtmiş. Doğrusu bunu anlayamadım!

Milyon dolarlık profesyonel, birkaç bin dolar harcayıp, ya ülkemizden ya da Rusya’dan yemek pişirecek bir kişinin hizmetini satın alamaz mı idi? Yani Rusya’da tavuk, et, balık, soğan, patates, pirinç, makarna, yumurta, sebze gibi şeyler de satılmıyor mu? Kulübün aşçısına makarna yap dese, pilav pişir dese, sebze haşla dese, pişirilmeyecek mi? Bunları düşündükten sonra aslında sıkıntıyı anladım. Fatih gerçek bir “yurdum insanı”! Şikayeti çözüm sanan bir genç o! Aynen çoğumuz gibi! Sen bin yaşa Fatih! Gerçek ve has bir Türk vatandaşısın!

Biz gelelim inşaat işlerine! Bugünlerde inşaat sektöründeki talep artışı, yabancı yatırımcıların arsa ve alışveriş merkezi projelerine hücumu, gökdelenlerin peş peşe dikilmesi, sanayicilerimizin gayrimenkula yatırım yapan sanayicileri eleştirmesini getirmişti. Zaten resesyon geliyor diyenler boldu, zaten sanayi bitti diyenler boldu, zaten istihdam yok diyenler boldu, şikayetlere bir de “inşaat sektörü balonu” ithamı eklendi. Bu nedenle biz de başka ülkelerde inşaat sektöründe talep kaynaklı güçlenme ne sonuç getirdi diye bakarken, İspanya’daki inşaat ve gayrimenkul konusuna rastladık! İspanya’ya iyi bakmakta fayda var diye düşünüyoruz.

Bundan 25-30 yıl kadar evvel, İspanya Diktatör Fransisco Franco’nun 1975 yılında ölümü ile hızla modenleşme fırsatını yakalamıştı. Ama 1973 yılındaki petrol krizini yönetemeyen İspanya 1975-1985 arasında tersine 10 yıllık bir sanayi sektörü krizi yaşadı. İspanya ancak 1986 yılında Avrupa Birliği’ne girdikten aldığı dış desteklerle ekonomisinde bir ivme yakaladı. Dış desteklerle ve liberalleşme dalgası ile gündeme gelen altyapı yatırımları ivmesi ile altyapısını tamamladı, inşaat sektöründeki faaliyet ile hızlı büyüme sağladı, işsizliği yüzde 25 düzeyinden yüzde 10 düzeyinin altına indirdi ve enflasyonu yüzde 3 düzeyine düşürdü. Bu süreç öncesinde İspanya ucuz tatil cenneti ve Avrupa’nın en düşük kişi başına gelirli ülkelerinden biri idi. Şu anda ise İspanya dünyanın dokuzuncu büyük ekonomisi. Bu süreçte İspanya iki adet inşaat sektörü patlaması dönemi yaşadı. İlk inşaat patlaması 1992 yılında durdu, ama inşaat sonra yeniden azdı. İnşaat sektörü patlamasının ikincisi ise tam 11 yıl sürdü ve bu yıl duraklama başlıyor.

İspanya’daki inşaat sektörü patlaması başka ülkelerdeki inşaat sektörü patlamalarının çok ötesinde bir etki yaptı. Bir örnek vermek gerekirse İspanya bu süreçte yılda 750 bin konut inşa etmiş, konut sektörü yılına göre İspanyol ekonomisinin yüzde 10-17 arasında üretimini yapmış ve İspanya’daki inşaat sektöründe yaratılan yeni işler, nerede ise son on beş yılda AB’nin orijinal 15 üyesinde yaratılan tüm yeni işleri oluşturmuştu. Bu süreçte İspanyol ekonomisi yılda yüzde 3.6 ortalama büyüme hızı yakalamıştı (AB’nin tümünün ortalama büyüme hızı ise, bu dönemde, yüzde 1.5 civarında idi).

Peki bugün İspanya ekonomisi nerede duruyor, inşaat sektöründeki patlamanın artı ve eksi sonuçları ne oldu, genel etkisi ne oldu, gelişmeler ne yönde? Yarın devam edeceğiz! İnşaat sektöründe yavaşlama var, şimdi ne oluyor, şirketler ne olacak?

Bunlar da yarın!