Nevşehir Yöresi
Fotoğraflar: Erciyes Üniversitesi
Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği, 03 Mayıs 2007 Perşembe günü İMP İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi'nde, 25. Türk Evleri Haftası olan 3 - 15 Mayıs 2007 kapsamında bir sempozyum düzenledi. Mustafapaşa (Sinasos) Ürgüp - Nevşehir evlerinin ele alındığı sempozyuma; Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği Başkanı Prof.Dr. Cengiz Eruzun, Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği Onur Başkanı Perihan Balcı, Kapadokya Meslek Yüksekokulu Genel Koordinatörü Mimar Restoratör Fatih Keskün, Kapadokya Meslek Yüksekokulu Mütevelli Heyet Üyesi Prof.Dr. İlber Ortaylı, Mustafapaşa Belediye Başkanı Mustafa Özer, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Y.Mimar Dr. Kadir Topbaş, İstanbul Valisi Muammer Güler ve Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’un katılımıyla gerçekleşen açılış konuşmalarıyla başlandı.
Açılış konuşmalarının ardından düzenlenen, oturum başkanı olarak Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Bölge Planlama Birimi Öğretim Görevlisi Y.Mimar Oktay Ekinci’nin bulunduğu Kapadokya ve Mustafapaşa konulu 1. Oturumda konuşmacı olarak, “Çağlar Boyunca Kapadokya” başlıklı sunumuyla Sanat Tarihçisi Hacettepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç.Dr. Sacit Pekak, “Kapadokya Kültür ve Turizm Gelişimi Bölgesi Planlaması” başlıklı konuşmasıyla Şehir Plancısı Galatasaray Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof.Dr. Yüksel Dinçer, “Mustafapaşa Korumu Amaçlı İmar Planı” konulu sunumuyla Şehir Plancısı Y.Mühendis Mimar Baran İdil ve “Kapadokya ve Mustafapaşa Evlerinde Koruma Sorunları” başlıklı sunumuyla İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlisi Yrd.Doç.Dr. Gülsün Tanyeli yer aldı.
Kapadokya
Oturumda ilk sözü alan ve Kapadokya’nın ortaçağ için önemini anlatan, Kayseri Koruma Kurulu Üyesi, Sanat Tarihçisi ve Hacettepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç.Dr. Sacit Pekak; yaptığı sunumda, Göreme, Ihlara Vadisi ve yeraltı şehirlerinden örnekler göstererek Kapadokya’nın ne kadar tanındığını sorguladı. Sivrihisar, Akhisar, Kırşehir, Ürgüp Niğde ve Mustafapaşa’daki kilise ve manastırların bugünkü durumlarını gözler önüne seren Pekak, tespit, tescil, koruma planlarının hazırlanması, koruma ve işlevlendirme aşamalarının korumada çok önemli olduğunu vurgulayarak konuşmasını tamamladı.
Şehir plancısı ve Galatasaray Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof.Dr. Yüksel Dinçer, koruma konusunda çoğu zaman aynı görüşte olan insanların, bir karar üretme ve koruma planı oluşturmada birlik içerisinde hareket edemediklerini söyledi. Nevşehir’de 18 tane kentsel sit alanı olduğunu belirten Dinçer, bunların çoğunun koruma amaçlı imar planına ihtiyacı olduğunu ve koruma altına alınan bölgelerde soylulaştırmadan kesinlikle kaçınılması gerektiğini ifade etti.
Konuşmasında Kapadokya’yı bir kültür havzası olarak tanımlayan Şehir Plancısı Y.Mühendis Mimar Baran İdil ise, koruma amaçlı planlarda bu bölgeye farklı bir bakışla yaklaşmak gerektiğini belirtti. Değerlere sahip çıkan, sosyo-ekonomik bir durum düşünülerek, göçün engellenmesi gerektiğini söyledi. İdil, son iki yıldır düzenlenen etkinlikler sayesinde, Kapadokya’nın ve Mustafapaşa’nın görünümünün önemli ölçüde değiştiğini sözlerine ekledi.
Göreme
Son konuşmacı olarak söz alan İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlisi Yrd.Doç.Dr. Gülsün Tanyeli, konuşmasında afet bölgesi kararına değinerek, birçok probleme o kararın ve terkedilme döneminin neden olduğunu belirtti. Tanyeli, sunumunda bu zamana kadar Kapadokya için alınan kararları şu şekilde sıraladı:
- Afet Bölgesi (1969 – 2000)
(2000 yılında Bayındırlık Bakanlığı kararıyla afet bölgesinden çıkarıldı)
- Turizm Bölgesi (1973)
- Kentsel, Doğal Sit Alanları (1976)
- UNESCO Dünya Mirası Alanı (06.12.1985)
- Göreme Milli Parkı (30.10.1986)
- Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi (2005)
Bugüne kadar kentsel sit alanı içerisindeki yapıların tekil olarak tesciline gerek duyulmadığını anlatan Gülsün Tanyeli, tescilli yapı sahiplerine tanınan yeni haklar sayesinde artık durumun değiştiğini, ancak tescil edilen yapının sadece kaynak sağlamadığını, başka sorumluluklar da getirdiğinin unutulmaması gerektiğini ifade etti.
1. Oturumun ardından düzenlenen ve Kapadokya Meslek Yüksekokulu Genel Koordinatörü Mimar Restoratör Fatih Keskün’ün başkanlığını yaptığı 2. Oturumun konusu “Mustafapaşa Evleri”ydi. 2. Oturumda İMP ve Kentsel Tasarım Merkezi Proje Yürütücüsü İBB Başkan Danışmanı Prof.Dr. Hüseyin Kaptan, Y.Mimar Zeynep Özlem Yıldırım, Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Yıldırım Özbek ve Y.Mimar Aslı Özbay konuşmacı olarak yer aldı.
25. Türk Evleri Haftası Sempozyumu Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği Başkanı Prof.Dr. Cengiz Eruzun yürüttüğü 3. Oturum’un ardından sona erdi.