Anadolu'nun en eski camilerinden birisi olaraka bilinen ve eğik minaresiyle dikkatlari üzerine çeken ve 1196-1197 yıllarında, Kızıl Arslan Bin İbrahim tarafından yaptırılan Sivas Ulu Cami 810 yıldır tüm ihtişamıyla ayakta duruyor.

Sivas'ta, ender görülen mimari yapısının yanısıra minaresinin eğikliğiyle de dikkat çeken Ulu Cami, Anadolu'nun en eski camilerinden biri olarak biliniyor. Danişmentli mimarisi özelliğini taşıyan Sivas Ulu Cami, kubbe fikrinin henüz gelişmediği dönemde,1196-1197 yıllarında, Kızıl Arslan Bin İbrahim tarafından yaptırıldı. 1. İzzettin Keykavus Döneminde 1212 yılında onarılan caminin, avlusuna 3yönden girişi bulunan, düz damlı, dikdörtgen planlı, kufe tipli cami sınıfının ender örneklerinden olduğu belirtildi. Kubbe fikrinin henüzgelişmediği dönemde inşa edilen caminin, camilerin mekan fikrinin gelişmesinde önemli bir basamağı teşkil ettiği bildirildi. Caminin 13. yüzyılın ilk yarısında inşa edilen ve güneydoğu köşesineyaklaşık 3 metre uzaklıkta bulunan minaresi, caminin en dikkat çekici bölümü olarak göze çarpıyor.

Kapısı cami içine doğru açılan minarenin kaidesinde ve gövdesinde, yıldırım çarpması nedeniyle boydan boya hasar bulunuyor. Tavanı ahşapkirişlemeye benzetilen betonarme döşeme ile kaplı olan cami, mimariözellikleriyle dikkat çekiyor. Yaklaşık bin 674 metrekarelik bir alana oturan dikdörtgen planlı ve üstörtüsü düz dam şeklinde olan caminin güney duvarına dik olarak uzanan 11sahanlı asıl ibadet alanında toplam 50 yığma ayak bulunuyor. Sivas Ulu Camisi'nin Danişmentli döneminin önemli eserlerinden biriolduğunu ifade yetkililer, 1955 yılında yapılan büyük onarım sırasında,caminin inşa ve onarım kitabelerinin bulunduğunu, yapım tarihinin veyaptıranın ilim alemine tanıtıldığını kaydettiler. Yetkililer, Anadolu cami mimarisinde Urfa Ulu Camisi'nden sonra en erken tarihli son cemaat yerine sahip olan ve üç yönden girişi bulunan avlulu ilkcamilerden olduğunu kaydettiler.

Minareye Uydudan Takip
İç Anadolu'nun en büyük camilerinden biri olan Sivas Ulu Cami'nin 116 basamakla çıkılan silindirik gövdeli minaresinin, kendi eksenine göre 25derece eğik olduğu biliniyor. Caminin minaresindeki eğikliğin araştırılması için Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğünce çalışma başlatıldığı bildirildi. Bu kapsamda camiye yerleştirilecek uydu izleme cihazıyla eğik minarenin hareketliliğinin 1 yıl boyunca takibe alınacağını belirten yetkililer,bu süre içerisinde minarenin hangi yöne ne kadar eğildiği tespitedilerek 1 yılın sonunda Vakıflar Bölge Müdürlüğünün, hazırlanacak raporu Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kuruluna sunacağınıkaydettiler.

Tarihi kaynaklarda caminin çeşitli dönemlerde uğradığı tahribatlar sonrası bazı yerlenin yıkıldğını ve daha sonra restore edilidğini ortaya koyuyor.

12 yıldır camide imamlık yapan Abdullah Koç, cami hakkındaki bazı rivayetleri söyle anlattı:"Kıblesinin eğri olduğu ve 31 No'lu direkte bulunan HızırAleyhisselamın o direkle beraber caminin kıblesini düzelttiği gibirivayetler vardır. Bu rivayetlerin müminlerin inancını, imanını,sadakatını artırmak için söylenmiş olduğunu kabul ediyoruz. CamilerAllah'ın evidir. Camiye gelen insanlar da bizzat Allah'ın misafiridir. "