Restorasyonu tartışma konusu olan Sümela Manastırı için Kültür ve Turizm Bakanlığı, 5 kişiden oluşan bilim kurulu oluşturdu. 9 Kasım 2007 tarihinde toplanacak olan kurul, manastırın restorasyonundaki yanlışları ortaya çıkaracak.
Atatürk Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi'nden mimar, sanat tarihi ve restorasyon uzmanlarının yer aldığı bilim kurulu, manastırın yeniden restore edilmesini sağlayacak.
Restorasyon projesinin yaklaşık 8 yıl öncesine ait olduğunu ve oluşturulan projenin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu tarafından onaylandığını belirten Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün, kuruldan geçmeden hiçbir projenin hayata geçirilmediğini söyledi. Kuruldan geçmesine rağmen, yanlış uygulamaların yapıldığını restorasyon bittikten sonra gördüklerini anlatan Düzgün, 3 ay önce Sümela Manastırı için bilim kurulu oluşturduklarını ifade etti.
Düzgün, yıllarca ödenek olmadığı için restore edilemeyen Sümela Manastırı'nın aslına uygun olması için bilim kurulunun incelemelerde bulunarak, düzeltilebilecek yanlışları tespit edeceğini kaydetti. Düzgün, Sümela'da oradaki mevcut dokuya uygun olmayan taşların kullanıldığını; ancak onarım işlemlerinin devam ettirileceğini aktardı. Bilim kurulu, Sümela için 9 Kasım'da masaya oturacak.
Sümela'da mevcut proje uyarınca şimdiye kadar; 3 aşamada konservasyon yapıldı. Orijinal renk ve dokusuna zarar verilmeden temizlenmesi için yumuşak toz fırçaları, pamuklar kullanıldı. Duvarlardaki resimler böylece belirginleştirildi. Çatlak yerler hazırlanan hamurun enjekte edilmesi ile dolduruldu. 2 kat reçine sürülerek boya tabakasının, resimlerin sağlamlaştırılması sağlandı.
Ayrıca, manastırın aydınlatma çalışmaları da yakında bitirilecek. Aydınlatma için Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) sponsor firma oldu. Sümela'nın restorasyon çalışmalarının yanlış olduğu iddialarını da TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy gündeme getirmişti.
Öte yandan Düzgün, Trabzon'daki Kuştul ve Vazelon manastırlarının da önümüzdeki günlerde restorasyon çalışmalarına başlanacağını bildirdi. Düzgün, TÜRSAB'la Kuştul ve Vazelon için de işbirliği yapılacağını aktardı.
Bin 600 yıllık yapı
Sümela Manastırı, Trabzon'un Maçka ilçesinin Altındere sınırları içinde yer alan Meryemana (Panagia) deresinin batı yamaçlarında Mela tepesi üzerinde. Tam adı 'Panagia Sumela' veya 'Theotokos Sumela'. Rivayete göre Bizans İmparatoru I. Theodosius zamanında (375-395) Atina'dan gelen Barnabas ve Sophronios adlı iki rahip kurdu. Sümela'nın şimdiki durumuyla varlığını 13. yüzyıldan itibaren sürdürdüğü biliniyor. 19. yüzyılda genişletilerek en parlak dönemini yaşadı. 1916-1918 yıllarındaki Rus işgali sırasında manastıra el konuldu. Sümela, 1923 yılından sonra tamamen boşaltıldı.