Amerika Birleşik Devletleri, Kıyamet’in geleceğine, kendilerinin ve yakınlarının ebedi huzur güvenliğe kanatlandırılacaklarına sahiden inanan radikallerin etkisinde olduğu için endişeliydim. Bunu yeniden düşündüm. Ülke gerçekten de İncil öğretisiyle hareket eden –seçilmiş olanın kurtarılması ve diğerlerinin yakılması- radikallerin etkisinde, ama bunun için ilahi bir müdahaleye gerek yok. Cennet bekleyebilir. Büyüyen özelleştirilmiş felaket servisleri sayesinde, bu huşu verici durumu yeryüzünde yaşıyoruz.
Güney Kaliforniya’da yaşananlara bir bakın. Vahşi alevler bölgeyi sararken, yangının göbeğindeki bazı evler, sanki üstün bir güç onları kurtarmışçasına dimdik ayaktaydı. Ama bu Tanrı’nın eli değildi; daha çok Firebreak Spray Sistemlerinin maharetiydi. Firebreak, dev sigorta şirketi American International Group’un (AIG), www.aigpcg.com müşterilerine –ama sadece ülkenin en zengin mahallelerinde yaşayanlarına- sunduğu özel bir servis. Şirketin, Özel Müşteri Grubu’nun üyeleri, evlerine alev geciktiriciler püskürtülsün diye, yaklaşık 19 bin dolar ödüyorlar. Korkunç yangınlar sırasında, kırmızı itfaiye araçlarıyla yarışan mobil birimler, alevleri müşterileri için söndürdüler.
Bir müşteri, bu modern zamanlar Tecellisini Los Angeles Times’a şöyle anlatıyor: “Gözünüzün önüne getirin. Burada, vahşi alevlerin ortasındasınız, duman her yerde, alevler her yerde. Duman tepelerin üzerine yükselmiş. Burada ise yangınlarla mücadele eğitimi almış birkaç çocuk, itfaiye aracına benzer bir şeyle beliriveriyorlar ve özellikle sizin evinizi korumak için buradalar.”
Sadece sizin evinizi. Özel itfaiyecilerden biri Bloomberg News’e anlatıyor: “Bazen öyle anlar oldu ki, biz bir evi spreylerken, komşunun evi meşale gibi yandı.” Kamusal itfaiyelerin bütçesi kısıldıkça, herkesin eşit korumaya sahip olduğu, acil müdahale günleri bitti. Şimdi, giderek artan doğal felaketlere yeni bir modelle müdahale edilecek: JetSet Müdahale.
Geçtiğimiz yıl, kasırga mevsiminde, Floridalı ev sahiplerine de, “bir kasırga kurtarma harekâtını jet-set tatile dönüştürme” sözü veren turizm şirketi HelpJet, benzer bir kurtarma hizmeti sağladı. Yıllık bir aidat karşılığında, şirket temsilcisi her şeyle ilgileniyor: havalimanına transfer, lüks yolculuk, beş yıldızlı tatil köylerine rezervasyonlar. Her şeyden önemlisi, HelpJet, Katrina sırasında, hükümet yetersiz kaldığı için bir sığınak oldu. “Sırada beklemek yok, kalabalıklara karışmak yok. Sadece birinci sınıf bir deneyim var.”
HelpJet, piyasadaki daha büyük oyuncularla ciddi rekabete girmek üzere. Michigan’ın kuzeyinde, California yangınlarıyla aynı hafta içinde, Pellston halkı, önemli bir tartışmanın ortasındaydı. Kasaba, tamamen özelleştirilmiş ilk ulusal afet çağrı biriminin merkezi olmak üzereydi. Plan, paralı Triple Canopy şirketiyle bağlantısı pek bilinmeyen Sovereign Deed’in buluşuydu. Şirketin Başkan Yardımcısı Emekli General Richard Mills’e göre, HelpJet gibi Sovereign Deed de, “kulüp üyeliği” tarzında çalışacaktı. Bir kereliğine alınacak 50 bin dolar ve 15 bin dolarlık yıllık üyelik bedeli karşılığında, üyeler “kapsamlı bir afet çağrı servisi” alacaktı. Bu, kamuya ve kamu sağlığına ciddi zarar verecek insan eliyle gerçekleşen felaketler (bunu terörist saldırı olarak da düşünebiliriz), salgın hastalık ya da doğal afet olabilirdi. İlaca, suya ve yiyeceğe ulaşma üyelik bedeline dahil, buna karşılık özel servis ödemesi yapanlar, VIP kurtarma misyonunun içinde olacaklar.
Birçok özel afet şirketleri gibi, Sovereign Deed de, güvenlik simsarlığı ve aynı devlet için çalışan yöneticilerinin bağlantıları sayesinde, küresel ısınmadan ve devletin zaafından kaçışı satıyor. Bir süre önce, Pellston’da konuşan Mills de, durumu şöyle açıklıyordu: “FEMA’nın ve Ulusal Muhafızlar’ımızın gerçeği alt yapıya sahip olmayışlarıdır. Öte yanda Sovereign Deed, birçok ulusal ve uluslararası bilgi merkeziyle doğrudan bağlantıdadır ve özel düzenlemeler yapabilir. Bu çok özel düzenlemeler, Acil Operasyonlar Merkezi’mize, üyelerine kriz zamanında kritik müdahale olanağı vermektedir.” Bu dünyevi kurtarışta Tanrı’nın eline gerek yok. Seçilmişleri güvenliğe kavuşturan eski CIA ajanları ya da Özel Kuvvetler elemanları varken, kurtarılmak için dua etmeye değil, ödeme yapmaya ihtiyacınız var. Ve esnek yerel siyasetçileri, şaşırtıcı bir şekilde modern havalimanı ile Pellston dururken, kimin yeni bir Kudüs’e ihtiyacı olur?
Sovereign Deed yakında, kendini Blackwater USA ile rekabet ederken bulabilir. Blackwater CEO’su Erik Prince, kısa bir süre önce, afetlerde insani yardımın da dâhil olduğu “geniş çerçeveli” servisler sunma planları olduğunu yazmıştı. Yangın Bleckwater’ın batı üssü olarak tartışılan San Diego’ya ulaştığında, şirket bundan yararlanma fırsatını kaçırmadı. Şirketin Başkan yardımcısı Brian Bonfiglio, “Blackwater, Doğu Yakası yangınlarının taktik operasyon merkezi olabilirdi. Eğer şimdi aktif olsaydık ne kadar faydalı olacağımızı bir düşünün” dedi. Kapasitesini göstermek için de, Blackwater, California’daki Potrero sakinlerine, pek de ihtiyaç duyulmayan, yiyecek ve battaniye dağıttı. Bonfiglio, “Bu hep yaptığımız bir şey” dedi. Aslında, Iraklıların acı bir şekilde öğrendiği gibi, Blackwater’ın yaptığı şey, toplumları ya da ülkeleri korumak değil, sadece Blackwater’a silahların ve teçhizatın parasını ödeyen yöneticiyi korumak.
Kurtarılmak için öde mantığının aynısı, bu yeni afet kulübü sektörünün tamamını idare ediyor. Ve tabii ki, afetlere meyilli bir dünyaya kolektif tepkimizi ortaya koyan bir başka prensip daha var: Her yaşam eşit değerdedir.
Hâlâ bu yaban düşünceye inananlara sözüm şu ki, bu ilkeyi acilen korumanın zamanı geldi.