Zonguldak'ta harabe haldeki eski kömür yıkama tesisi 'tarihî eser' olduğu gerekçesiyle koruma altına alındı. Fransızlar tarafından inşa edilerek 1957 yılında işletmeye açılan bina 'dokunulmazlık' zırhına büründü.

Yıkılma tehlikesi taşıyan binanın bulunduğu yaklaşık 200 dönümlük arazi üzerine şimdi bir çivi bile çakılamıyor. Zonguldak Belediye Başkanı Secaattin Gonca, Koruma Kurulu'nun verdiği karara tepkili. Denize sıfır noktada metruk binanın yerini yeşil alan olarak düzenlemek istediklerini belirten Gonca, "Entel takımı 'bu binanın tarihî özelliği varmış, koruma altına alalım' dediler, buyurun korusunlar. Hepsi çekip gittiler, yine biz bize kaldık. Burayı koruma altına alanları da aldıranları da kınıyorum." diyor. Karabük Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürü Mustafa Sucu ise kömür tesisini koruma altına alan kararın uzmanlar tarafından verildiğini belirtti. Sucu, "Her korunan varlık tarihî eser olamaz. Tarihî olmayan eser de kültür varlığı olabilir" dedi.

lginç karar, Zonguldak Belediyesi'nin Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Merkez Lavvarı'ndan geriye kalan harabe binayı yıkmak için çalışma başlatması üzerine alındı. CHP'li belediye meclis üyeleri binanın tarihî özellik taşıdığı gerekçesiyle yıkımın durdurulması için Tabiat ve Tarih Varlıklarını Koruma Kurulu'na başvurmuştu. Anıtlar Kurulu'nun kararıyla şehrin göbeğindeki 'çirkinlik abidesi' olarak görülen binanın korunacağı tescillendi. Karara isyan eden Belediye Başkanı Secaattin Gonca, "Bu binanın neresi tarihtir ve neresi koruma altına alınacaktır? Akşamları burada olur olmaz insanlar kalıyor. Burayı koruma altına aldıranlar gelsinler tarihî bina dedikleri rezilliği korusunlar." dedi. Gonca, kararın kaldırılması için hukuki mücadele yapacaklarını kaydetti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler de lavvar alanındaki incelemede koruma kararına tepki göstermişti. Güler, "Lavvarın nesini koruyacağız? Lavvarı, onu koruyacak arkadaşlara verelim tarihî bir şey olarak alsın götürsünler. Lavvar kömür yıkamak, kalitesini artırmak içindir. Taşı toprağı taşımamak içindir. Bu müzelik olay değil." demişti.

Karabük Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürü Mustafa Sucu, kararın Türkiye'nin çeşitli üniversitelerindeki uzman öğretim üyelerinden oluşan bağımsız kurul tarafından alındığını söyledi. Her korunan varlığın tarihî eser olmayacağını belirten Sucu, "Tarihî olmayan bir eser de kültür varlığı olabilir. Tarihî eser değil, kültür varlığı olarak tescil edildi." ifadelerini kullandı. Lavvar tesisi 1957 yılında kurulmuştu.

Anıtlar Kurulu tescilledi
Zonguldak Belediyesi'nin harabe bina ve çevresini düzenlemek için başlattığı çalışma Anıtlar Kurulu kararıyla durdurulmuştu. Bir yıldır bina ve çevresine çivi çakılamadı. TTK Genel Müdürlüğü ve Zonguldak Belediye Başkanlığı, bu kararın iptali için dava açtı; ancak çabalar netice vermedi. 'Bu bina, Anıtlar Kurulu tarafından koruma altına alınmıştır' tabelası asan Anıtlar Kurulu, bu kararıyla 'çirkinlik abidesi'nin korunacağını tescillemiş oldu.