Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi'nin raporuna göre, llısu Baraj Projesi' ile su altında kalacak olan köylerde DSİ daha önce belirlediği kamulaştırma bedellerinin yarısını ödüyor. Aldatıldıklarını düşünen köylüler taşınmazlarının gerçek bedelini almak için mahkemeye başvurdu
Almanya, Avusturya, İsviçre ve Türkiye'nin ortaklığıyla finanse idelen Ilusu Baraj Baraj Projesi kapsamında kamulaştırma çalışmalarına başlanan Hasankeyf te köylülerin aldatıldığı ortaya çıktı. Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi'nin yayınladığı "llısu kamulaştırma raporu'nda DSİ'nin köylülere kamulaştırma öncesi vaddettiği bedelin yarısını ödediği belirtiliyor. Girişim'den bir ekip baraj inşaatının planlandığı Mardin'in Dargeçit ilçesine bağlı llısu ve Karabayır köylerinde kamulaştırma çalışmalarını yerinde inceleyerek projeden etkilenen köylülerle görüştü.
llısu köyü muhtarı ve diğer köylülerle yapılan görüşmelerde köylüler, taşınmazlarının gerçek bedelini ödemeyen DSİ'ye güvenlerinin kalmadığın söylüyor. Rapora göre, evleri sular altında kalacak olan köylülere yeni yerleşim yerleri gösterildi. Ancak projenin yapı gereklilikleri ve şikayet mekanizması hazır olmadığı halde llısu ve Karabayır köylerinde kamulaştırma çalışmasına başlandı. Raporda porjeden dolayı eski yerleşim yerlerini terk etmek zorunda kalacak olan köylüler için "Yeniden yerleşim ile ilgili hakları ve yararları konusunda bilgilendirilmemiştir" deniliyor.
Kamulaştırma işlemlerinde TOR'un (llısu Baraj Projesi'nin finans anlaşması. Bu anlaşmaya İsviçre, Avusturya, Almanya ve DSİ taraftır) 13. ve 14. maddelerinin çiğnendiği belirtilen raporda, köylülere yeni yerleşim yeri olarak gösterilen bölgenin tarıma elverişli olmadığının altı çizilerek şöyle deniliyor: "DSİ tarafından llısu köylülerine önerilen tek yerleşim yeri yaşanılır durumda değildir. Çünkü su kaynakları ve verimli toprağı bulunmamakta, taşlık ve sarp kayalıklardan oluşmaktadır. Köylülerin projenin başlangıcında yeniden yerleşim yeri belirlenmesi yönündeki önerisi DSİ tarafından önemsenmemiştir."
Yine llısu ve Karabayır köylülerinin tarım ve hayvancılıkla uğraştığı, tarıma elverişsiz yeni bölgeye nakillerinden sonra ekonomik ve sosyal yoksullaşma yaşacakları belirtiliyor.
Gerçek Bedeller Ödenmedi
Baraj sularından etkilenecek ailelere önerilen para miktarının bölgedeki ev arazi fiyatlarının yarısına denk geldiği belirtilen raporda "bu miktar ile kesinlikle başka bir yerde yeni bir hayat kurulamaz. Bunun üzerine bütün aileler mahkeme sürecin başlatmış" deniliyor. Rapora göre, köylülerin tazminat davası açma nedenlerinin başında Ilusu'ya yakın bir yere taşınmak istemeleri, ancak buna rağmen taliplerini dikkate almayan DSİ'nin önlerine tek bir yerleşim yerini konulması geliyor.
DSİ'nin projenin başlangıcında önerdiği bedelin yarısı ile karşılaşan köylüler kandırıldıklarını düşünüyor. Rapor Kamulaştırma ve tazminat sürecinde TOR'un tamamen çiğnendiğinin altı çiziliyor.
Dosyalar Yargıtay'da
Rapor hazırlanırken görüşülen köylülerden Abdülselam Verim, meyve bahçesine DSİ'nin daha önce sözlü olarak 12 bin YTL değer biçtiğini ancak daha sonra verilen paranın 6712 YTL olduğunu söylüyor. Verim, yeni yaptığı iki katlı 180 metrekarelik evine de 60 bin YTL verildiğini belirterek haksızlığa uğradığını dile getiriyor. Benzer şikayetleri daha birçok köylüden duymak da münkün. Köylülerin tazminat bedellerinin yükseltilmesi için açtığı davaların Yargıtay süreci ise devam ediyor.